Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

BANDA I

rzecz.
ż
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
L (XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T


Najwcześniejsze poświadczenie: 1736
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   banda
D.   bandy
B.   bandę
liczba mnoga
M.   bandy
B.   bandy
N.   bandami
Etymologia
niem. Bande
fr. bande, z wł.
Znaczenia
1. »zorganizowana grupa ludzi biorących udział w jakiej uroczystości, jakim wydarzeniu, odróżniających się strojem lub noszeniem masek; gromada, kompania, towarzystwo«
  • – Processerunt niebawiąc Nayiaśn. Krolestwo Ichmość dwoma Bandami, iednę Krol [...], á drugą Krolowa Jeymć z [...] Damami Dominami bez Maszek induti do Izby Senatorskiey wprowadzili [...]. GazPol 1736 83 1-2 nlb.
  • – MASCARADE [...] Personata turba [...] BANDA kompania ludzi w maski postroionych maszkary. DanKolaDyk II, 240.
  • – Quadrille [...] CADRILE [...] BANDY Kawalerow ná Rycerskich utarczkach y Igrzyskach każda rożnego stroiu y barwy. DanKolaDyk II, 400.
  • – Rozłącz mnie Bożku, z twey [Amora] Bandy młokosem. DrużZbiór 241.
2. »zorganizowana grupa ludzi popełniających czyny niezgodne z prawem, szajka«
  • – COQUINAILLE [...] HULTAYSTWO słowo wzgardy ná bandę álbo kilkunastu hultayow. DanKolaDyk I, 368.
  • – Rankiem samym z rozpyrzchnionych złapany Hryckowski, erszt [!] tej bandy, Drugich dwóch z tejże bandy, obskoczywszy onych circum circa, przyprowadzili. RadziwHDiar 43.
Przenośnie
  • Wnet się wpraszaią [ludzie] do Szatańskiey Bandy, Metr ich piekielny wszelkich sztuk wyćwiczył Jak zagrał, tak im, y tańcować życzył.DrużZbiór 395
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: DL , WM
Data ostatniej modyfikacji: 16.05.2024

*BANT
rzecz
m
, *BANTA
rzecz
ż

W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: *BANT || *BANTA, BANDA II
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp, SXVI, L (XVII-XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
Kn, T

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M. ż   banda
liczba mnoga
N. m   banty
m albo ż   bantami
Etymologia
niem. Band
Znaczenia
»obręcz, opaska«
  • – Słupy dwá [...] od siebie ná dwie stopie wiązał/ ktore káfarem w wodę wpusczał/ y bábámi wbiiał [...] pochyło y wyniosło/ że iákoby szły po wodzie. Przeciwko tym drugie dwa [...] stáwiał. A ná te potym lochy/ miąższe iáko dwie stopie záwciągał/ ktore z słupámi wedle potrzeby/ po oboiey stronie dwoymi bantami z końcow uymował [Juliusz Cezar]. CezWargFranc 81.
  • – Banda koronowa, czarna. WypARzewGęb 230.
  • – Ktore Ptactwo są smaczną ZWIERZYNĄ? Te Ptactwo między stołow policz specyały: Pierwszy DROZD, czyli Kwiczoł, Rzymian gust nie mały, KUROPATWA, JARZĄBEK, BEKAS y BAZANTY, CIETRZEW, nie zły Zwierz tłusty, co go noszą banty. ChmielAteny1755 I I, 522.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: DL
Data ostatniej modyfikacji: 17.06.2020