ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, T, L (bez cyt.), SW

Nienotowany w słownikach:
SStp, SWil, SJP

Formy gramatyczne

bezprawie

Znaczenia

1. »wbrew prawu, bezprawnie«

– Podczás potrzebá czyni cnotę/ to iest/ co czásem bywa bezpráwie/ to gdy musiem/ práwem zowiemy. PetrSPolit I 458.
– IVżesmy powiedzieli co práwo iest/ trzebá też wiedzieć/ co/ kiedy/ y iáko bezpráwie się dzieje/ áby iedno z drugiego lepiey się wyrozumiáło. PetrSEt 397.
– Mam Conferencye z Woyskiem Litewskim ná moie y Urzędow moich bezpráwie, pracą Dworskich, á osobliwie Factiey Pacowskiey robione. LubJMan 58.
– Inflantczykowie, upatrzywszy czas sposobny, niektore w Inflanciech fortece, od Moskwy kiedyś bez prawie odięte, ubiegli y opanowali. NiesKor II II, 144.
– Bezprawie, bezprawnie, adv. widerrechtlich. illegalement; contre le droit, illégitimement, injustement. T III 38.

2. »niesprawiedliwie, niesłusznie«

– Bézpráwié/ (Aduerb.) v. Niésłusznié. Kn 24.
– Bezprawie, bezprawnie, adv. widerrechtlich. illegalement; contre le droit, illégitimement, injustement. T III 38.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, T, L (XVI-XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

	M.				bezprawie
	D.				bezprawia
	C.				bezprawiu
	B.				bezprawie
	N.				bezprawiem
	Ms.				bezprawiu

liczba mnoga

	D.				bezprawia
	B.				bezprawia

Znaczenia

1. »czyn sprzeczny z prawem«

– Tych [trybunów ludowych] powinność była przestrzegać, aby się bezprawie albo obciążenie jakie w podatkach [...] nie działo. NiemPam 145.
– Snać pono nie masz w świecie białejgłowy Gorszej nade mnie! sama swe bezprawie Widzę! Zgrzeszyłam! BorzNaw 191.
– To wielkie bezpráwie y niespráwiedliwość sędziego, kiedy się bez wielkich y uvażnych dowodow ábo znákow porywa więzić y trapić kogo. WisCzar 68.
– I tak owi zdrajcy dwojako profitowali i Sasom nic nie dawali i pożytek sobie z województwa wyrobili, a królewskie bezprawia koloryzowali. OtwFDziejeCzech 211.
– A czemuż tego bezprawia nie poprawiono zaraz? czemu Seym potym nie zagrodził drogi, do rwania Seymow przed Marszałka elekcyą? KonSRoz 5.
– To bezprawie trafić się może, iak y tyle inszych trafia się bezprawia ob immoderatam libertatem. KonSRoz 36.
– PRAWA POLSKIE [...] iak sponte et prompté ie stanowią Polacy, ták łatwo przestępuią; przy wielu Práw, wielu czynią bezpráwia. ChmielAteny1755 I II, 403.
– Bezprawie. 1) passe-droit. T III Przydatek, 1.

2. »krzywda, niesprawiedliwość, uszczerbek, ujma«

– Iesli Car mi Sam iakie bez prawie uczyni, to iemu wolno. MasDiar 69.
– Dla bezpráwia brátu twemu Jákobowi uczynionego háńbá cię okryje. BG Tt Ab I, 10.
– Bézpráwié/ (Nomen) vide Krzywdá/ Niesłusza. Kn 24.
– Catholicy Rzymscy wielkie bezprawia cierpią nad insze miasta, wielka groźba, bo tu [w Leiden] prawie sedes Calwińska. GawarDzien 179.
– Do nowego Páná, z bezpráwiem. Máiestatu I.K.M. y uszczerbkiem wierności swoiey wdawáć się nie będą [rady, urzędnicy i rycerstwo obojga narodów]. LubJMan 29.
– Do ták słusznego ná Oyczyznę respektu prowádzi nas Bog sam i chwała iego święta, ktorey się bezpráwie dzieie. PisMów II 34.
– Musub-aga przysięgał na Boga, [...], aby wezyra pokarał, jeśliby miał jakie bezprawie pomyślić honorowi poselskiemu. GninTurDyp 390.
– Bezprawie mi się dzieie, że mi tego przez gwałt biorą, ktory mi się dobrowolnie poddał. NiesKor II II, 215.
– Ktoby kupcowi bezprawie czynił według uważenia Hetmańskiego karany bydź ma. ArtWoj 152.
– Prosiłem oraz barzo, aby mi bezprawia nie czyniono, a jeżeliby gwałtem zajeżdżali, tedy Ogińskiemu, pisarzowi polnemu, da ociec mój pozew o gwałtowną ekspulsją, a Orzeszce sędziemu de male gesto officio. MatDiar 317.
– Bezprawie. 1) passe-droit. T III Przydatek, 1.
– Bezprawie. 1) Unrecht, Ungerechtigkeit. 2) Regiment, so etliche wenige führen. 1) tort, injustice, iniquité, illegalité. 2) oligarchie, gouvernement de peu de personnes. T III 38.

3. »rządy oligarchiczne«

– Bezprawie. 1) Unrecht, Ungerechtigkeit. 2) Regiment, so etliche wenige führen. 1) tort, injustice, iniquité, illegalité. 2) oligarchie, gouvernement de peu de personnes. T III 38.

Użycia metajęzykowe

- Są w nim [zebraniu słów] niektore przystarżałe, ale nie cale z zwyczaiu wyszłe słowa, aczey mogą znowu być zażywane, y do ięzyka przywrocone. Baczność. Badacz. Badanie. Bezbożnik. Bezbramne Miasto. Za bezcenek przedać. Bezcienny widok. Bezdenny. Bezdroże. Bezeceństwo. Bezgłowna Rzeczpospolita. Bezludny Kray. Bezkrolewie. Bezprawie. Bezrżądny. Bezwodny. Bezżenny. RzewWKras 202

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

BEZPRAWIE I

BEZPRAWIE II