ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
L (XVII-XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T

Najwcześniejsze poświadczenie: 1623

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

M.		kozaczek
D.		kozaczka
B.	uż. żyw.	kozaczka
Ms.		kozaczku

liczba mnoga

kozaczków

Znaczenia

1. »służący chłopiec ubrany po kozacku«

W oboźie pod Choćimem/ Czátownicy iego ná trawie w leśiech náłapáli 300. człowieká/ pácholikow/ czzurow/ kozaczkow. BirkOboz 41.
W Szabli oddaniu y wiazaniu ita me Deus, ten był całus. Moie oddam albo odeslę, ale nie przez niepewnego Kozaczka. OpalKListy 423.
O południu szła Orda od Brańska, prowadzili srogą , rzecz jasyru, był i tu hałas z dragoniją, bo uciekali od Tatarów, ale musiano im wydawać. Uciekł było do mojej kwatery kozaczek, musiano wydać. Uciekło jednak nieco chłopców, okupiono babę jedną, ale młodych by najdrożej nie chcieli przedawać. ChrapDiar I 460.
Z namiotów wezyrskich siła rzeczy najpiękniejszych kanalia w nocy pobrała, bo choć z jednej strony broniono, to oni przerznęli z drugiej strony namiot i wybierali, co chcieli, a żołnierze w paradzie i gotowości stać musieli. Kozaczek, kuchcik chorążego jednego spod starosty nowomiejskiego chorągwi, przyniósł panu swemu w klejnotach na cztery tysiące czerwonych złotych. SobJListy 551.
[tytuł] Do tejże Imci chłopca kozaczka oracya. ZbierDrużWir I 46.
Patrz, jako nadobny Tego zawsze śpiewaj, Grzech sobie obrzydzisz. Kozaczek duchowny, Wyśpiewasz sobie raj. Piekła nie nawidzisz. KolBar II 673.
[TYTUŁ] NADOBNA PIEŚŃ O KOZACZKU DUCHOWNYM. KolBar II 673.
Wiem ci ia w prawdzie, że y ztych arendownych albo ukradzionych amorow rodzą się ludzie: iuż y Sżpitale na to funduią (czego ia w prawdzie nie ganię, iest to: bonum occasionatum) ale siłaż iest takich Liberalistow w Polszcze? aby tym Paniętom Niewiadomskim, albo przystoyne posagi dawali, albo nakładali dostatecznie na dalszy sposob życia. Weźmie to iaka Pani za dźiewczynkę, Pan za kozaczka, albo węgrzynka, zwala się to, znędzi, y ledwie co dobrego ztąd będzie. JaroszBł 24.
[...] w tym drżący i od strachu zbiedniały, przypada do mnie moy nowey kreacyi z chłopca pokoiowy, oznaymuiąc, iż moie psy gończe, legawe, charty, kundysy, co do iednego iuż w stawie potopione; konie iedne przeprowadzone do inszey wsi, drugie wyprawione na iarmark; dworzanom podziękowano; a co naygorsza, kozaczek bandurzysta wziąwszy na drogę bolesny wiatyk, sromotnie wypędzony z domu. KrasicPrzypadki 26.
Jużeśmy byli wpuł summaryuszu, kiedy młodzieniec ieden wykwintnie ubrany, wchodzi z trzaskiem do pokoiu, za nim kozaczek z zaplecionym czerwoną wstąszką sełedcem, i pokoiowiec w zielonych sukniach, z kordelasem, strzelca nadwornego podobno reprezentuiący [...]. KrasicPrzypadki 76.
Jadłeś ieden na cynie; za pocałowanie Trzeba, żebyś na srebrze iadł i porcellanie. Miałeś przedtym kozaczka; żeć żonka pogładzi, Choway za to przynaymniey dziesiątek czeladzi. NaruszASat 168.

2. hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji

Ledwo kilka miesięcy upłynęło, alić Nie mogł się z nich iednego, kto słyszał, odchwalić. Tak wszystko ślicznie poiął, co zagrał organek, Czy to menwecik, czy to skoczny tanek, Czy mazurka, czy kozaczka; Nic nie było trudnego dla cudnego ptaczka[!]. NaruszABajki 211.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

KOZACZEK