Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

KTO

zaim. rzecz.
m
ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1618
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
lp M.   kto
Znaczenia
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
  • – Kto wierzy w nieograniczoność Boską, wie iż zawzdy iest w oczach iego; Możeż bydź pożądańsza sytuacya nad tę, ktora nas czyni widokiem Stworcy naszego. Monitor 72.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • przen. wyłatać kogo:
    • »zbić kogo mocno, pobić kogo, pokonać«
    • – Woyny niesłuszney z nikim niezaczniemy kto znami zacznie przecię się bronięmy kto do nas przyidzie togo wyłatamy A potym mu zas bassarunek damy. PasPam 110v.
  • wymazać kogo:
    • »skreślić gdzie czyje imię«
    • – Skoro tedy na Seymie podano nomina y cognomina tych co zabiiali y tych co byli Zaboystwa Conscii do Infamowania y do trąby y iego tez tam włozono. Ozwali się na to niektorzy Posłowie [...] na coz go tu kłaść kiedy nie zyie y kazano go wymazac. PasPam 186-186v.
  • wojować kogoś:
    • »pokonać, zwyciężać«
    • – Tatarowie [...] Samego Szeremeta wzięli. W Nadgrodę tego że nam moskwy pomogli woiowac. PasPam 108v.
    • – Pewnie y ta mała garsc polskiego Woyska nie woiuie nas. PasPam 259v.
Związki frazeologiczne

  • kto w Boga wierzy:
  • na waletę zażyć z kim:
    • »zabawić się z kim na pożegnanie«
    • – Ia kilka dni tylkom pobywszy u Chorągwie y Nawaletę zazywszy Z dobrą kompanią poiechałęm do domu. PasPam 123.
  • zabij kto w Boga wierzy:
  • dyjabeł się kogoś będzie pytał:
    • »nikt się nikogo nie będzie pytał, radził«
    • – Wspomni WMMPan sobie przed kimes po Sądzie Pana Marszałka rzekł Diaboł się iuz kogo będzie pytał wprowadziemy tego [sc. kogo] będziem chcieli. PasPam 195.
  • kto łaskaw:
    • »kto zechce«
    • – Proszę przynaymniey z piętnascie koni dla kompaniey kto łaskaw abądzcie gotowi kiedy nas tam poczną bic. PasPam 98.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – Zawsze tęn przegraie kto przyczynę daie. PasPam 89v.
  • – Kto się opsá y o chłopcá nie weźmie/ nieweźmie się y ożonę. RysProv VII, 6.
  • – Dość bogáty/ kto w cnotę nie ubogi. DobrGram 569.
  • – Kto we żniwá pátrzy chłodu/ nácierpi się zimie głodu. RysProv VI, 8.
  • – Kto po kładkách mądrze stąpa/ ten się rzadko w błocie kąpa. RysProv VII, 5.
  • – Niédospáć trzébá/ kto chcé dostáć (ábo/ dość mieć) chlébá. KnAd 577.
  • – Im kto bogatszy, tym skępszy iest, quo quis ditior, eò tenacior est. WojnaInst 146.
  • – Kto dobrze broi/ śmierci się nie boi. RysProv VI, 7.
  • – Ten kto zle broi zawsze się boi kazdy go strach piecze. MikSil 86v.
  • – Kto dość ma/ więcey nié żąda. KnAd 385.
  • – Kto dobrzé chodzi/ koszt nogámi nágrodzi. KnAd 377.
  • – Kto muruie/ buduie. Kto z drzewá kleci/ ogień w domu nieci. RysProv VII, 1.
  • – Kto chodzi po nocy/ szuka kiiowey niemocy. RysProv V, 8.
  • – Kto nie ma koniá/ niech piechotą chodzi. RysProv 36.
  • – Kto z młodu chodzi iáko stáry/ ná stárość skacze iáko młody. RysProv VII, 2.
  • – Trudno tego wodzić/ kto nie może chodzić. RysProv XV, 7.
  • – Kto z mądrymi chodzi, mądrym będzie, przyiáciel głupich, podobnym im będzie. BirkOboz 74.
  • – Kto nie rychło chodzi/ ten sobie szkodzi. RysProv V, 7.
  • – Kto czéládź wiélką chowa/ i buduié: Ten/ by nawięcey miał/ wnét wyszáfuié. ábo: Drogę do vbostwá sobié gotuié. KnAd 376.
  • (wariant I):
    – Kto ma umrzeć/ i w cébrzé wody utonié. KnAd 381.
  • (wariant II):
    – Ceber, g. cebra. Zober. tinette, sorte d'ouvrage de tonnelier à deux oreilles. § kto ma umrzeć i w cebrze wody utonie, prov. T III 99.
  • – Kto spada z wysoká/ nátrąca boká. KnAd 401.
  • – Łáská Boża/ dobre zdrowie/ co lepszego niech kto powie. RysProv VIII, ....
  • – Iáko kto możé broni się. KnAd 302.
  • – Dość/ mieć chlébá/ ile komu trzébá. KnAd 203.
  • – Kto nogami máło chodzi/ językiem/ ábo vszymá sobié nágrodzi. KnAd 390.
  • – Wiecznie nie zyie, kto chodzi. OblJasGór 47.
  • – Kto w dziesiąci leciech/ nie będzie nadobny/ we dwudziestu gładki/ we trzydziestu duży/ we czterdziestu mądry/ w piąciudziesiąt bogáty/ wsześciudziesiąt nabożny/ tedy iuz do śmierci tákim nie będzie. RysProv VII, 7.
  • – Kto chcé drugich mieć powoli/ ma iem też sam czynić g-woli. KnAd 371.
  • – Iest Włoskie prouerbium. Chi spende piu, spende manco. Kto, według potrzeby pieniądzmi dzwoni, Tęn się tez większego kosztu ochroni. HaurEk 20.
od przysł.: Panu Bogu świeczkę, a diabłu ogarek.
  • – Ani Bogu świeczki ani komu inszemu [diabłu] ożoga. PasPam 285.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: SPas
Data ostatniej modyfikacji: 10.10.2024