ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T, L (XVI-XVIII), SWil, SW, SJP maź

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

	M.				mazia
					maź
	D.				mazi
	B.				maź \|\| maś
	N.				mazią
	Ms.				mazi

Znaczenia

1. »smar, dziegieć, płynna smoła«

– Potym wosku żołtego obyczáynie przyłożyć/ Terpentyny po łotow dwánáśćie/ Sosnowey álbo Iodłowey Zywice/ Smoły miękkiey álbo Máźi/ po ośmi łotow. SyrZiel 92.
– Wżdyć lepsza iedná bánieczká Bálsámu/ niż nawiętsza beczká máźi álbo dźiekćiu/ drozszy iest worek Pieprzu niżli wáńtuch chmielu. ZawieszPrzysmaki 79.
– Abo członki oszpecone trziy płatkiem ostrym/ potym skoro się záczerwienieią/ przyłoż ná to mieysce smoły twárdey/ nie máźi/ kędy włosos nie mász/ ktorą nieiáko mocno odryway. PedSleszTajem 70.
– Maź/ koło-maź/ tłuste wozowe. Axungia [...]. Kn 394.
– Item Inni trzey vczynili kompánią do Niderlándu/ włożył pierwszy ná okręt 20 łásztow zboża łászt po zł. 170. Drugi 36 Schiftfuntow Potáschu/ Schiftfunt po 40 zł. Trzeći 28 łásztow Maźi/ łászt po 60 zł. Więć w szturmie ná morzu iáko napodleyszy towar/ wyrzućić muśieli z okrętu 18 łásztow máźi. Pytam wiele ktory powinien szkodowáć według práwá morskiego. Poráchuy ná pieniądze/ y czyń ták iáko nyżey Zboże zł. 3400 Potásch zł. 2440 Maź zł. GorAryt 160.
– Sam idzie ku domowi, ale sąsiad ckliwy, Jakby mu do wiadomej oczy wybrał śliwy, Chyżo glinę odrzuci, rękę w garniec wrazi; Lecz ją jeszcze w źle skrzepłej ufarbuje mazi. PotFrasz4Kuk I 343.
– Leć pychá/ tę do śiebie grzeczność widząc káźi/ Iák gdy kosztowną suknią/ vmáze kto w máźi. KochProżnEp 51.
– Jezus dziś za rozpusty i za wasze zbytki Pije na pół z bydlęcą żółcią ocet brzydki, Żebyście wy nie pili w piekle wrzącej mazi. PotZacKuk I 586.
– [...] przyjdzieć też kucharka, Śmierć, ale nie ta pierwsza, która nigdy nikiem Nie brakując, rznie tłustych z chudymi kozikiem, Druga, druga, co lepiej macać będzie sadła: Wytchnieć mu, rzekę, gałek i smacznego jadła, Gdy na węglistym różnie siarką miasto soli Posypie, miasto masła mazią go osmoli [...]. PotFrasz1Kuk II 167.
– MYSZ W SMOLE Rozumiejąc, że miód, mysz w garniec gęstej mazi, Nie pomacawszy ani skosztowawszy, włazi; Rada by wyszła nazad, skoro się utłuści, Ale jej maź ani tam, ani sam nie puści. [...] Mysz do mazi, bo to wleźć w jego było chęci, Wybrnąć w cudzej; jeśli też jako stąd wykręci, Pewnie siercią przypłaci, bo niż maź oskrobie, Niż drugi raz poroście, pierwej lęże w grobie. PotMorKuk III 152.
– Vczerni ręce, kto się tyka máźi, Zła kompánia obyczáie káźi. GorzWol 82.
– [...] prosty á gruby lud, przećiwko zaraźie záżywa dźiekćiu, nie bez skutku, lecz że bárdzo trudno o istotny, álbowiem go fałszuią, ći ktorzy nim hándluią, mieszáiąc do niego maś, więc miásto niego może kto chce zrobić sobie táki Oleiek y likwor, nie tylko ná powietrze, ále y ná Glisty, ná zęby y ná rożne choroby bárdzo użyteczny. PromMed 192.
– Maź, f. kołomaź. Theer, Wagen-Schmier. du vieux oing pour froter les effieux. T III 802.

2. »smarowidło«

– CI. Tumult im żaden, umysłu nie zrazi Lub ich gwałtowne zastępy okryią Nieprzyjaćiel ich morzem nie porazi Ale y lądem wzaiemnie się biią Asz gdy juz było krwawey dosyć mazi Gdy obie strony juchę własną piią Od Nieprzyjaćioł z ręką dość ochoczą Sami do siebie zabiiać się skoczą. LucChrośPhar 122.
– Chcąc zaś utrzymać parę kwasów Mineralnych, rozciągamy glinę lub Zbroią (§29.) na płótnie, i na spoienia naczyń przykładamy, a w tedy dopiéro, gdy lepia wyschnie, wzniécámy ogiéń; tę samą także bierzemy lepię dlá spoienia naczyń glinianych; dlá utrzymaniá zbyt sprężystéy pary staraią się niektórzy stężyć glinę lub zbroią mazią taką, którá má ołów w oleiu roztworzony i źywicę; do tego także zamiáru chwálą wapno niegaszone z oleiem lnianym gotowane. SpielKrumNauka 69.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

MAŹ