ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1613

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

M.		moździerz \|\| mozdirz \|\| możdżyrz
D.		mozdzyrza
		moździerza
B.	uż. żyw.	moździerz
	uż. nżyw.	mozdzerz \|\| mozdzyr
N.		mozdrzerzem
		moździerzem
Ms.		moździerzu \|\| możdżyrzu

liczba mnoga

M.	uż. nosob.	moździerze \|\| możdżerze
D.		mozdzyrzów
		moździerzy
C.		moździerzom
B.	uż. nosob.	moździerze
N.		moździerzami
Ms.		moździerzach

Znaczenia

1. hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji

– [...] jeśli będzie wielka nader, nie wejdzie w mozdzerz albo sztukę, ale trzeba ją będzie ściskać i bić w koło a formować przedługowatą, a po tym wcisnąć ją mocą w mozdzerz albo sztukę; a jeśli będzie barzo mała, nie pójdzie barzo daleko, bo nader lekka będzie i moc od ognia wynidzie stroną między kulą i mozdrzerzem, albo sztuką, i musisz tedy w takim razie włożyć około więcej płótna, obwiązawszy, albo słomy. AquaPrax 396.
– Ad tertium genus należą wszystkie żelazne Dźiáłá, Możdżerze wielkie y máłe, przytym też y Petardy, y inne tym podobne sztuki, ktore wedle upodobánia istrzow ktorzy ie odlewáią, álbo Pánow ktorzy ie máią, álbo ich używáią, álbo wedle zwyczáiu tey Krainy w ktorey robione są, mogą być miánowáne. UffDekArch 8.
– Tam zostawszy na nocleg, szliśmy widzieć miasta położenie i wały; na wałach między inszemi widzieliśmy działo krótkie nakształt mozdzyrza, wzdłuż na łokci 5; dziurę ma w sobie tak wielką, co chłop nic nie schylając się siedzieć sobie w nim może. GawarDzien 35.
– osobna inszych batów dwa także z chorągwiami i przykryciami pięknemi, a kiedy już w pół drogi był z batem, to z kilkudziesiąt mozdzyrzów jeden po drugim srodze palono, ale mgła była wielką przeszkodą do widzenia. GawarDzien 164.
– Idąc názad obaczysz/ wiednym Gmáchu álbo Budynku/ pod 600. Dźiáł wielkich/ ná łożách y kołách pogotowiu leżących/ przytym ieden Mortaro, álbo Mozdirz/ ktory kule o 600. Funtách rzuca. DelicWłos 5.
– Panna służbista także, ubrawszy się pięknie, O panu nic nie myśli, bo też ani stęknie, Mając wygotowane w możdżerzu kule, Nie chce brukać i dźwignie z spódnicą koszule. PotFrasz4Kuk I 368.
– Arsenał albo cekauz, ma dział niezliczoną moc różnych: są jedne co za polską milę niosą, drugie co w jednéj sztuce po kilka dziur do wystrzałów kul mają, są moździerze wielkie i małe, jest ze skóry misternéj roboty działko polowe; rynsztunki téż bardzo piękne i porządne: jedne używane, drugie do użycia, trzecie do apparencyi; staroświecczyzny, kirysów nabijanych złotem, blachy, muszkiety, flinty, koncerze z fordymentami i t. d. ZawiszaPam 152.

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

[Moździerz] burzący:

2. hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji

– To wszystko wespoł vtłuc/ á w Możdżyrzu ćiepłym rospuśćić trochą winá słodkiego/ piguł z tego nátoczyć/ wielkośći wyki: z tych choremu ná noc kłádącemu sie spáć/ po trzy dawáć/ winem słodkim/ álbo przewárzonym/ trochę popiiáiąc. SyrZiel 211.
– 8. Y wychodźił lud/ á zbieráli je, y mełli z żárnách/ álbo tłukli w możdżerzách/ á wárzyli w kotlech/ y czynili z niey podpłomyki: á był smák jey jáko smák świeżey Oliwy. BG Lb 151.
– Pokoje, każdy ma swe osobne obicia, stołki, owo zgoła ze wszystkim pańskim porządkiem, a zwłaszcza też w jednym pokoju, stół, ława, krzesło nie małe, mozdżyrz z tłukiemi szkatuła, wszystko z kości słoniowych. GawarDzien 177.
– Pozyczyłem Abramowi Zydowi na mozdzyr Złotych 50 [...] w niedziel cztyry znowu na tenze mozdzyr wziął u mnie z 22. KunReg 14.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

MOŹDZIERZ