ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, T, L (pod: można; XVIII), SWil (pod: można), SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp

Formy gramatyczne

lp	M.	m	niemożny
		ż	niemożna
	B.	ż	niemożną
lm	D.		niemożnych
	B.	nmos	niemożne
	Ms.		niemożnych

Znaczenia

1. »niemożliwy«

– Niemożny. unmöglich. impossible. T III 992.
– Niemożny Impossibilis, le, vnmöglich. DasHünDict Eeeiijv.

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

rzecz niemożna (sz. zm.):

– Numá Pompilius ktory czásu pokoiu Rzymskie Páństwo práwy opátrzył/ iż widział nie możną rzecz bydź/ áby się wszyscy mieli zgodzić ná iedno: postánowił áby to ważno było/ co więtsza część pospolstwá vrádzi. PetrSPolit II 167.
– Niepodobne rzeczy zlieczasz. Vide. Niemozne rzeczy roskazuiesz. ManTobPhr 85.
– Nie dbaj o to nigdy, czego otrzymać nie możesz. [...] Niemożnych rzeczy nie chciej, na rownych przestawaj. NaborWierWir I 308.
– Nié można rzécz/ Nié możé to byc. Non potest impetrari [...] v. Niépodobieństwo 2. Kn 506.
– Niemożna rzecz/ vide Niepodobieństwo. SzyrDict 206.
– On [Bóg] może się zmiłowáć Nademną, y grzechi me w niepámięci schowáć: Lubo mi w prawdzie się zda, że to rzecz niemożna, Aby mi przepuszczona miáłá bydź niezbożna Moiá złość [...]. DamKuligKról 213.
– [Sextus] Niedbał na wrogi proroctwem wsławione, Mieysce pomogło do chęci szalonych, I kray Thessalski; gdzie czary sposobne Z rzeczy niemoznych; uczynią podobne. LucChrośPhar 187.
– Niemożna rzecz, eine unmögliche Sache BierSłowa 82.

2. »taki, który nie może czegoś zrobić; słaby; ubogi«

– [Meleager] wołał/ w ostátnich słowiech iuż niemożnych/ Oycá stárego/ bráciey/ y siostr swych pobożnych/ Y towárzyszki łożá [...]. OvOtwWPrzem 324.
– A iż choroby zá láty przychodziły/ prosiłá [przeorysza]/ áby ią z Urzędu uwolniono/ iáko nie możną iuż usługować Siostrom. OkolNiebo 56.
– Kto we żniwa zboże wożąc abo jakokolwiek przejeżdżając kołowrotu ze sobą nie zamknie, tedy każdy takowy powinien być kłodą karany i odłożyć do skrzynki 1 grzywnę, abo, jeżeli nie możny, plagi odbierze według uznania frejszulca. DziałTWilkKutrz 186.
– Którą sprawę jeżeliby ktora strona wszczęła, ile że już powtórni raz wznawiają niektóre punkta, sąd zakłada winy, ile na niemożnych [dać?] piniędzy, ale rózgami plag sto i pokutę w kościele krzyżem leżenia i milczenie wieczne nakazuje. KsJaz 120.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Podhasła

Formy gramatyczne

Najwcześniejsze poświadczenie:

1632

Znaczenia

»jest niemożliwe«

~ LEcż nie można/ żeby miáło upáść słowo Boże. BG Rz 9, 6.
~ [...] lecz Młodźieniec záprawdę práwi/ ten ktory to iest ná gumnie sporządzáć mieszkánie Mátki Bożey będzie/ replikuie Brát: nie można to/ boć iest Swiecki/ odpłaca Anyoł/ od ludźi nie można/ od Bogá wszystko możno. KalCuda 191.
– Proponuią K.I.M. przywrocenie ná Páństwo Konstántego Szczerbáná [...] Lecz/ ieśliby to nie można/ tedy przynamniey prosi [wojsko zaporoskie]/ áby z łáski I.K.M. mogł w Iego Páństwách mieć Reclinatorium. MerkPol 76.
– Przystawstwo iuz to było w Samym Czuplu między Morzęm Baltyckiem a Oceanem z kąd iuz lądem progredi niemozna. PasPam 62v.
– Przyszedszy do Narwie iuz daley Litewskich podwod ciągnąć było nie mozna. PasPam 173v.
– Coż kiedy naszych Ciurow swawolnych odwrocic nie mozna było, bo się gwałtem do miasta parli, y wiele szkody robili, ale ich przecie Krolewskiemi obietnicami Hetman Polny Koronny uspokoił. HistBun 41.
~ [...] Bez wiáry niemożna śie Bogu podobáć. GalAlk 77.
– Czy umyslnie Zamek zapalono o tym nie można było wiedzieć, dosyć na tym że spalono i na kilka Millionów szkody stało się. OtwFDzieje 72.
– Obieżdżałem rewiduiąc wszytek Folwark Zaścianski Cokolwiek należało do Gospodarstwa widziałem in Optima Assiduatione ten Folwark Zastałem tak dalece Iż nie można powiedziec gdyby co przybudować można w takim wszytko porządku. SapADiar 144.
– Kiedy by się ta liga [hanzeatycka] własnie wszczeła wiedzieć nie mozna, niektorzy są tego zdania Ze wkrotce przed interregnum Za czasow Fryderyka Cesarza; Drudzy piszą Ze w posrzod interregni około Roku 1260. IntrHist 227.
– Krol ma to jus indisputabile y sobie szczegulne, konferować komu chcieć Buławy, co zdrowym rozumem przeć nie można, żeby Krol wolen w tym sobie nie był. KonSRoz 9.
– [...] rozumiem, że nikomu nie można perswadować to, co się funduie na maxymach y nauce Ewangelii [...]. LeszczStGłos 24.
~ Wiem że to WMPanu nie można abyś mnie zapomniał. GelPrzyp 126.
– niemożna; niemożna rzecz. es ist unmöglich. il est impossible § niemożna było tak prętko dokończyć. T III 992.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Odsyłacze

Patrz: MOŻNY, MOŻNO, MOŻNIE, NIEMOŻNO.

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

NIEMOŻNY

NIEMOŻNA