ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, T, L (XVII, XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

M.		pacjent
D.		pacjenta
C.		pacjentowi
B.	uż. żyw.	pacjenta

liczba mnoga

M.	uż. osob.	pacjenci \|\| pacjentowie
D.		pacjentów
C.		pacjentom
B.	uż. osob.	pacjenty \|\| pacjentów
N.		pacjentami

Etymologia

łac. patiens, -ntis

Znaczenia

1. »chory znajdujący się w trakcie leczenia, pod opieką lekarza«

– Niechay onego pácyentá kto potrąca áby nie spał. SykstCiepl 186-187.
– Nie czytał znáć P. Pleban casus conscientiae de causis belli iusti; nie z Pany/ co te węzły sumnienia mieć mogą/ ále z prostaki parafiány swoiemi; y z choremi pacientami się báwiąc; przetosz znieumieiętności swey ták niebácznie o tych rzeczách mowi/ iáko począł zpoczątku. SzemGrat 49.
– Postánowił przysięgę ná uczniow swoich [...] áby tego nikomu nie powiádáli/ co zá defekty máią pácyentowie ktorych leczą. StarKaz 267.
– W desperackich terminach już zostając chory, Kazał wszytkie zgromadzić z Krakowa doktory [...] Kiedy się z Padwie dowie o starym przychodniu Co rychlej poń posyła, a tu Włoch nadęty: Nie takiem ja kurował, rzecze, patienty. Niech mu zaraz krew puszczą. PotFraszBrück II 302.
– Uwáżny patient/ iáką chorobą złożony/ aby do niedłu[go] trwałego zdrowia przyszedł/ odstąpiwszy appetitu y rozumieniá swego [...] cale się ná ręce lekarskie zdaie. BujnDroga 23-24.
– Assyriyczykowie chorych kładli przy drogach, aby Podrożni dáwali y rádzili remedia Pacyentom. ChmielAteny II 683.
– Gdy zaś z Kaszlem czysta krew wyrzuca się, Krwawey pracy Pacyentowi do pozyskania zdrowia przyłożyć trzeba. BeimJelMed 528.
– Ledwie odetchnąć mogą Pacienci. BeimJelMed 543.
– Mdłości nieposkromione morzą, a potym Paraliż Pacyentow porywa. BeimJelMed 586.
– ZOŁTACZEK po łácinie Charadrius, z tey rácyi dziwny, że gdy wesołym ná chorego Człeká patrzy okiem, zdrowia melioracyą y życie obiecuie; lecz wyciągnionemi w siebie z pacyenta humorámi, znáczną przynosi w zdrowiu sobie szkodę. ChmielAteny1755 I 519.

2. »człowiek zwracający się o poradę, klient, petent«

– A iesliby mu kto nie ziścił obietnice wráca się y trapi onegoż patientá ták długo áż się mu viści. BotŁęczRel IV 140.
– Poenam na to założyć, jako i na to, aby potencią niektórzy możniejsi sędziów i pacientów nie zatrudniali, zbytniemi winami nie angariowali. AktaKrak I 358.
– Trybunał [...] agituie się, ktory tak liczną frekwencyą Pacyentow zagęszczony, że o stancye bardzo trudno GazPol 1736 82 6 nlb.
– Oni cierpliwości niemaią. Ztym wszystkim czy chcą być Pacyentami? Czy wolą być impacyentami BeimJelMed 628.
– Referendarzów obligacya donosić wszelkie sprawy Królowi, Suppliki i Responsa od Króla Pacyentom. ŁubHist 214.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

PACJENT