Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

PO CICHU

przysł.
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
Kn

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, T, L, SWil, SW, SJP


Najwcześniejsze poświadczenie: 1618
Formy gramatyczne
  po cichu
Znaczenia
1. »bezgłośnie, nie wydając dźwięku«
  • – Upatrzywszi nieprzyiaciela odpociwaiącego nawiodł swoich na spiących na ktore pocichu nagotowawszi się porazieli. HerbOr XVII, 89.
2. »dyskretnie, bez rozgłosu«
  • – Iuz sie na to wsisczy społecznie zgadzaimy A czosmy uradzili nicz nie powiadaimy Ieno sie oto wsisczy pilnie postaraymy Kto by nąm chcział wydać pocichu pytaimy. KodKon 28.
3. »nieoficjalnie, prywatnie, na własną rękę«
  • – Kto się w nienależytym ekskuzuje czasie, Znać, że coś wie po cichu i sam skarży na się. PotFrasz3Kuk II 619.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • przypadki po ludziach chodzą:
  • potrzebować czegoś po kimś:
    • »spodziewać się, liczyć na kogoś«
    • – Niewięm na co się przygodzi ten Iurament ktorego WMMPanowie po mnie potrzebuiecie. PasPam 122.
    • – A zem się ia sprawił tego tez y powas potrzebuię niech wiem co za interes albo raczy pretensyią macie do Rzpty. PasPam 155v.
  • po bok:
    • – Weźmicie też skrzynię Páńską/ y wstawcie ją na woz: á sztuki złote ktoreście ofiárowáli zá przewinienie/ włożcie w skrzynkę pobok jey. BG 1Sm 6, 8.
    • – W iedney [bitwie] stały dziáłá ná przodku w czele. w drugiey stały po dwu á dwu, álbo po trzech á trzech, po bok skrzydeł muszkieterow, okryte skrzydłámi konnych. UffDekArch II, 27.
    • – Stodoła o dwuch bojowiskach, po bok z jednej strony owczarnia, z drugiej wolarnia. OpisKról 49.
Związki frazeologiczne

  • wziąć po boku:
    • »ponieść porażkę, klęskę«
    • – Aż tu wnocy wszystkie siły swoie na naszych wywarł Chmielnicki ze wszystkich stron następuiąc, ale przy Protektorze Bogu wziął dobrze po boku, y nic niewskurawszy reyterowałsię nazad. HistBun 10v.
  • mieć po kimś pocztę:
    • »otrzymać podarunek od kogoś«
    • – Kiedy ze Gdanska powrocił miano ponim Pocztę niedano się y ucieszyc z Piniądzmi. PasPam 284v.
  • umieć po polsku:
    • – Te listy czytali przynim Cesarscy y zas potym kto umiał po polsku pytali go de statu rerum. PasPam 76.
  • już po harapie:
    • »już po wszystkim, za poźno«
    • – Kompania tez powypadali iuz po Harapie. PasPam 88v.
  • wziąć po łbu:
    • »być uderzonym w głowę«
    • – A toz masz Litwoś Gieros [lietuvos geras = litewski baranie] pamietay rabunek Gdys wziął od Polskiey szable po łbu podarunek. PasPam 183v.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – Kto po kładkách mądrze stąpa/ ten się rzadko w błocie kąpa. RysProv VII, 5.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: Red.
Data ostatniej modyfikacji: 18.12.2020