ESJP XVII i XVIII wieku

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp (podobnie, podobno), SXVI (podobnie, podobno, podomno, podowno), Kn (podobnie, podobno), T (podobnie, podobno), L (podobnie, podobno, podomno; XVI-XVII), SWil (podobnie, podobno, podomno), SW (podobnie, podobno, podomno, podomnie, podowno), SJP (podobnie, podobno)

Formy gramatyczne

stopień równy

					podobnie
					podobno \|\| podowno \|\| podomno \|\| bodobno

stopień wyższy

					podobniej
					podobni

Znaczenia

1. »w zbliżony sposób«

– Podobnié/ [...] Simili modo: simili ratione, similiter, et simile [...] Rownié iak. Ná kształt. Kn 742.
– Indya/ w Ostrowidze [rysie] iest obogácona: Ktorych mocz (powiedáią) ma to z przyrodzenia/ Ze się w kámień/ skoro go puszczáią/ odmienia: Y skoro go powietrze obeydzie/ twárdnieie. Tákże też y z koralem podobnie się dzieie: Ktory/ pierwey pod wodą miękkim będąc zielem/ Twardnieie/ byle go wiátr doszedł choć niewielem. OvOtwWPrzem 625.
– [...] ráno wczorá słuchano nas w Kole Poselstwá. Naprzod od Ie[go] Mści Księdzá Primássá [...], od Iego Mości Páná Woiewody Krákowskiego [...], y nászego od Wm.M.M. Páná [...], y odpowiedział nam mową podobno przygotowáną Pan Leszczyński Consiliarz. LubJMan 78.
– FEBRVARIVS, Luty. [...] Gospodárski dozor y zabáwy podobnie iák y w Styczniu odpráwowáć, ktore Gospodarze mieć máią około Rol, Pol, Łąk, Ogrodow, przekopy czyniąc dla przeiazdow. HaurEk 97.
– Iáko bowiem przed Krzyżem, uciékaią diabli Tak dobry, y na Pogan, żelázny przy szábli. Z Litwą podobno, bo tę; pospołu y z Prusy, Długo swoią ślepotą mamiły pokusy. PotPocz 76.
– Słuchaycie, co Pan y Zbáwiciel o weselących się, bánkietuiących, roskoszuiących rospustnikách zá czásow Noego powiedział y czego się wszytkim podobnie życie swoie prowádzącym obawiáć roskazał [...]. DanOstSwada V, 20.
– Podobnie [...] 1) auf gleiche Art [...] de même; semblablement, pareillement [...] § 1) podobnie drugi pisze autor [...]. T III 1451.

2. »prawdopodobnie«

– Podobnie [...] 2) wahrscheinlicher, möglicher Weise. [...] vraisemblablement, probablement. [...]. T III 1451.

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

podobnie ku wierzeniu:

– Podobnié ku wiérzeniu/ Probabiliter dicere, defendere. Credibiliter aliquid confingere [...] Verisimiliter [...]. Kn 742-743.
– podobnie ku wierzeniu/ Probabiliter, verisimiliter, rationabiliter. Tikierinay. SzyrDict 310.
– Podobnie [...] 2) nie rzekł podobnie ku wierzeniu [...]. T III 1451.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Podhasła

Formy gramatyczne

Najwcześniejsze poświadczenie:

1606-1608

Znaczenia

1. »jest możliwe, prawdopodobne«

– A choćby też było ták wiele tysięcy koni/ y ludzi woiennych/ iáko ci tám powiádáią/ nie iest iednák podobno zebráć ich wszystkich ná iedno mieysce [...]. BotŁęczRel III 61.
– Ma tedy przejemca słabiej i niedbalej dawnego zająca przejmować, świeższego rzeźwiej, bliskiego, i uwijając się tem ochotniej i głosu co najlepiej dobywając, i mocniej, i rzeźwiej, i częściej, żeby myśliwiec po jego przejmowaniu sądził, upatrując miejsca, gdzie podobno zającowi siedzieć, i zatem gdzie potrzeba zakładać. OstrorMyślTur 29.
– [Maria Magdalena] wylałá oleiek drogi ná głowę Chrystusowę. Piotr nic o to nie mowi: bá i podobno, że tákich zápáchow nie miewał, sieci z błotá przepłokuiąc [...]. MłodzKaz II, 351.
– Tegoz cienszki mi wpadł bol wBok ze ledwo wytrzymać podobno było. SapADiar 14.
– Wszystkie gwiazdy podobniey że są figury sferyczney: ponieważ takie się oku wydáią. BystrzInfAstron M4v.

Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

(wariant I):
– Musiał rozum ustępować wiadomości według onego, że wszytko u Pana Boga podobno etc. NiemPam 308.
(wariant II):
– Wszytko podobno v Bogá. RysProv 82.

2. w stopniu wyższym; zwykle w zdaniach przeczących lub w trybie przypuszczającym »jest słuszne, stosowne«

– Aza mocarzu sławny/ nie podobniej tobie/ Przypásawszy do boku swoy miecz wytoczony/ Abo ostremi sáydak strzałámi nátkniony. Nieprzyiacioły swoie pod nogi swe złożyć/ A niż się ták mocy ich dáć mizernie pożyć? RożAPam 29.
– Podobnieyby to vczynić/ á nie możé/ ábo niéchcé. [...] Faciliùs id factu soret. Ex vsu magis esset. [...] Łácniey. Podobnieyby iemu do mnié przyść. [...] Deceret magis ipsum ad me venire [...] przystoyniey. Kn 743.
– Bo to drugi [...] zaciągnie się do Woyska apodobniey że by w domu kury Sadził. PasPam 90.
– Krzyknęli [...] A niepodobniey by się to zatrzymac tym Assygnacyiom doszczęsliwszych czasow a teraz nasze uspokoic interessa. PasPam 185.
– Panowie Minucyarze [...] wiedzą biede co się w Niebie dzieie, albo raczey napisano. Podobniey by mu wiedziec kiedy Zona do kogo inszego kartki pisze. PasPam 258.
– [Komentarz do historii o psach, które dawały się spalić z ciałami swoich panów] Nie ználazłem tu sługi, nie znalazłem Żony Choć z Mężem w iednym ciele, ták ścisło złącony Wierzę słudze i Zenie, podobnieyby do tey, Respektem wieczney Sławy, niźli Psu ochoty. PotPocz 139.
– I gromada to uważyła, że poddanemu podobni na nim [we młynie] siedzieć niżeli obcemu. KsJaz 76.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Formy gramatyczne

Najwcześniejsze poświadczenie:

1612

Znaczenia

1. »być może, prawdopodobnie, jak się zdaje«

– [...] Moskwa i Zołnierz Cudzo Ziemski niewiedząc przyczyny dlaczego się tak odwlekło przyczytał to Wielkosci zmysłu Pana Hetmana ze mogąc ich bic spiących nie chciał znak im czasu dał do zgotowania się ale by nieprzyczyny wyzey wspomniane bodobnoby ich ta odwłoka niepotkała. ŻółkPocz 25.
– Sam Heldeberczyk/ widząc iuż stráconą/ począł vchodzić/ zrzućiwszy z śiebie podowno áby nie był poznány/ bindę złotą ktorą Káuállerowie Angielscy iáko znák swoy własny zwykli nośić/ y dostáłá się iednemu Wallonowi. RelBit A2v-A3.
– Tu snádno obaczyć/ z iáką pracą/ z iákim vsiłowániem/ y podowno niewczásem on S. pámięci pełen mądrości y miłości/ przeciw poddánym swym/ Pan y Krol Zygmunt pierwszy/ składy w Krolestwie swym záchowywał [...]. GostSpos 94.
– Lecz ty/ podobno/ czásu nie masz się tu báwić/ y trudnoć/ naszym pieśniom uszu swych nádstáwić. OvOtwWPrzem 194.
– Ale iá rozumieiąc podobno/ że to ábo ná Seymie/ ábo ná Seymiku mowię/ unoszę się názbyt w długą mowę. OpalŁRoz M2.
– Przewielebny Biskup nász/ z blisko przeszłego Seymu/ ktory się w Septembrze odprawował/ z Wárszewy odieżdżáiąc/ wszytkich Senatorow koronnych y W.X.L. tymi słowy żegnał podobno się iuż z sobą nie obaczemy. StarKaz 632.
– A idąc przez Łowicz tam w Zamku pic set Szwedow zastali ktorych męznie attakowali, ale y sami gineli podobno by ich iednak byli dobyli, tylko ze list Krolewski zaszedł aby co prędzey do niego pod Warszawę przychodzili [...]. HistBun 40.
– Podobno, gdyby nie czuł o odsieczy, Zabiełby mię był: słyszeliscie sami, Z iaką furyą idąc trzasnął drzwiami. PotSyl 38.
– Podobnoć na się księży Ichmościow obrażę, Ale więcej ojczyznę, niż ich łaskę ważę, Kiedy biorąc za dusze tych, ktorzy pomarli, Osiadszy całą Polskę, żyjących wyparli. PotFraszBrück II 142.
– Ale kiedy uwazam ze się ta sprawa per Incuriam Xięzy iuz przez Lat Szesc wlecze y Criminalem barziey podobno chcieli Crumenalem uczynic, Interea chłop ten Zaboyca uciekł, a Pan nie uie o nim nic y ma Copiam Statuitionis. RadziejKor 108.
– Jest to większe nád insze báłámuctwo y zazdrość nieporownána/ frásowáć się że Zoná po twoiey śmierci będzie inszego á podobno lepszego gáchá miáłá. GorzWol 25.
– Dzieciak Kardynał o niczym nie wiedział, z tym wszytkim lud pałac iego otoczył y podobno by było przyszło do czego złego ale Magistrat posłał ludzi aby go niby na Sąd przyprowadzili [...]. HistŚwież 151.
– [...] kiedy bowiem na przyszłym Seymie Posłowie zważą, że iuż o włos, tylko na nasze instancye, ledwie nie były rozdane Buławy, łatwiey się podobno zgodzą, żeby wszyscy z instancyami poszli, bo pewnie simili exemplo poydą tak y drugi raz Posłowie. KonSRoz 73.
– Podobno, adv. viellicht. peut-étre. § on to podobno; podobno o tym mowisz. T III 1451.
– Ah! iaki okropny widok tu się stawia w oczach każdego obywatela niewymównych nieszczęśliwości, któreby się zwaliły na to Państwo, i podobnoby go tą ostatnią zgubą przywaliły, gdyby Opatrzność nie zniszczyła była krwawych oycobóyskich zamysłów! PiramKaz 17.
– Nie pierwszym ia tedy/ ktory to wywodzę/ ieno że podomno dowodniey nád inszych. DembWyw 89-90.

2. wprowadzenie pytania »czy«

– Nie káznodzieie páństwá y krolestwá gubią/ nie: Grzechom y niecnotom tę robotkę dáruycie/ nie temu ták zacnemu y świętemu vrzędowi. Zginęło Pąnstwo Greckie? podobno dla káznodziei? bynamniey. BirkSkar 8.
– NIE wiem czemu sie moiey tak barzo osobie Dziwuiesz? czyć sie moy kształt nie podobá tobie? Podobno żem to czarny by sádzelnik iáki/ Iestem Kuźnik w tym ksztáłcie iák mie widzisz táki. RoźOff 175.
– [...] z ktorey miáry zowiecie się Ewángelikámi? podobno dla tego iż ná sámey Ewángeliey przestaiecie? Dla tego/ odpowiedzą. BirkNiedz 131.
– Ale Eliaszu, po czymżeś też poznał że to wdowá? podobno że nie w-wieńcu chodziła? aleć bywaią i pánny, co w-wiąnku nie chodzą, choć nie są wdowy. MłodzKaz II, 50.
– A częstoż też Dawid te pacierze odprawował? Podobno tylko, kiedy nie kiedy, podobno kiedy mu się zábáżyło [...] o nie ták! MłodzKaz III, 70.
– A my teraz w pogotowiu będąc, y wszytkie dzilne siły nasze ieszcze w kupie ziednoczone mając, będziemyz podobno zciągnienia y zmozenia potęgi iego ieszcze teraz nie gotowey czekac? SzołHist 8v.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Odsyłacze

Patrz: PONO.

Odsyłacze

Patrz: NIEPODOBNIE, NIEPODOBNO, PODOBNY, PODOBIEN, NIEPODOBNY, NIEPODOBIEN.

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

PODOBNIE, PODOBNO

*PODOBNIE, PODOBNO

PODOBNO