Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

SZCZEBIETLIWY

przym.
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: SZCZEBIETLIWY, SCZEBIETLIWY, SZCZEBIOTLIWY
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI (szczebietliwy), T (szczebietliwy), L (szczebietliwy, szczebiotliwy; pod: szczebietliwość, szczebiotliwość; XVI-XVIII), SWil (szczebietliwy, szczebiotliwy), SW (szczebiotliwy, szczebietliwy), SJP (szczebiotliwy, szczebietliwy)

Nienotowany w słownikach:
SStp, Kn

Formy gramatyczne
lp M. m   szczebietliwy ||   szczebiotliwy ||   sczebietliwy
ż   szczebiotliwa ||   szczebietliwa
n   szczebietliwe
B. ż   szczebietliwą
N. m   szczebietliwym ||   szczebiotliwym
Ms. m   sczebietliwym
ż   szczebietliwey
W. m   sczebietliwy
lm M. mos   szczebiotliwi
nmos   szczebiotliwe ||   szczebietliwe
D.   szczebietliwych
C.   szczebiotliwym
N.   szczebietliwemi
Znaczenia
1. »mówiący dużo, gadatliwy, plotkujący«
  • – Przypadszy groźno mowić będźie. DLugoż ták szemráć będźiesz chlipie sczebietliwy/ Wnet mey ręki nie vydźiesz choćiażeś szędźiwy. PaxUlis G.
  • – A ono wełbie pustym tylko pełno szumu/ W ięzyku sczebietliwym nie pytay rozumu. WitkWol D4v.
  • – Czego więc nie rad wytrwa ięzyk sczebietliwy/ Lecz też często odnośi wstyd długo zelżywy. A zwłasczá gdy co komu vsczypliwie rzecze/ Iuż nie iedná przygodá wnet się zá nim wlecze. WitkWol E.
  • – Zwłaszczá w miłośći: á ktosz ták sczęśliwy/ Zeby go nietknął iężyk szczebietliwy. KochProżnLir 185.
  • – Y to recepta ile w ćieszkiey chorobie/ że y na czás od rozumu odchodziłá Iż tedy pod czas rozsądku nie do końcá doyzrzáłego/ łacniuchno/ y od czartábywáią oszukáne/ iáko y starká ich Iewá. Do tego bywáią biegunki/ sczebietliwe po domách/ pletliwe á prętkie do posądzania/ wiele o sobie trzymáiące/ łba wichrowatego/ vporu/ nie przełománego/ á zwłasczá gdy męże nieostrożne ná swoie zdánie y kopyto náćiągną/ to chłop nieostrożny/ by niedzwieć v Ruská/ iakomu zágraią/ pląsać muśi y nástępowáć na sławę/ ná zdrowie choć bez winnego [...]. WisCzar 49.
  • – Młodzi kaycie się z tego przykłádu, szkodá bydz názbyt szczebietliwemi, gadáiącemi, bo niewiele umiecie, prędko się wygadacie. MłodzKaz 98.
  • – Podobno wyda sekret szczebiotliwa Fama, Ják rozbierze to, co iest niżey Anagrama [...]. ŁosLut 32.
  • – Na te twoie w trudnościach zawikłania, obierz sobie prawie nie siła ale dwoch do porady, Okkazyą y potrzebę, te ci krotko y łatwo uczynią rezolucyą, a bardźiey możnieyszą y potrzebnieyszą, iakieby ci wielomownych á siła zgromadzonych ust szczebietliwe ięzyki długo się umawiaiące, z sobą rzadko zgodliwe uczyniły. WojakDysk 5.
  • – [...] wszakżemci nie wspomniał o kumie Szczebietliwey, co dyskurs swoy wiedzie iedynie O Modach, kweffach, wstążkach, ptaszkach kotce, psinie, Ani o owym czopie, co to nic nie mowi Choć cały dzień prze-paple; lub tey co odpowi Mono Syllábami Tak, Nie, y (w czym ochota W płci białey wielomowney) staie się Niemota. ZałJAPróba 79.
  • – SCENA TRZECIA Oletry, Santabaren. Widzieli przytomnego szczebiotliwi słudzy! Santa: Zelazem albo złotem odeymę im mowę: Pieniędzmi obciążeni, częścią zTrackich granic Ustąpią; częścią naszym polegną żelazem. FilipLeo 63.
  • – Szczebietliwy. schnatterhaft. babillard, qui fait beaucoup de paroles. szczebietliwa zazdrość, sroka. T III 2241.
  • – Ieżeli ieszcze są niektóre Matki, które nazywaią iak trzeba, któreby były dosyć przywiązane do swoiey powinności, y oświadczali się, iż chcą same dzieci własne karmić, które noszą w wnętrznościach swoich, natychmiast roy nierostropnych stroyniczek, szczebietliwych klekotek, y moralniczek głupich, usiłuią mniey rostropnemi słowy, ukazywać iey grob otwarty pod nią, który chyba w imaginacyi swoiey wykopany widzą. BallSpos 42.
  • – Ieżeli ieszcze są niektóre Matki, które nazywaią iak trzeba, któreby były dosyć przywiązane do swoiey powinności, y oświadczali się, iż chcą same dzieci własne karmić, które noszą w wnętrznościach swoich, natychmiast roy nierostropnych stroyniczek, szczebietliwych klekotek, y moralniczek głupich, usiłuią mniey rostropnemi słowy, ukazywać iey grob otwarty pod nią, który chyba w imaginacyi swoiey wykopany widzą. BallSpos 42.
  • – Wszakże mimo tak groźne, ktore przyiaźń święta Pisze prawa, i mimo nayściśleysze pęta Ludzkiego towarzystwa, nayczęsciey się zdarza; Jako ten przyiaciela, tamten gospodarza, Ow pana, choć się lada o fraszkę powadził, Szczebiotliwym ięzykiem wygadawszy zdradził. NaruszASat 101.
  • – Znayduią się niektorzy, temu przyganiaią Dekretowi Boskiemu, na Moyżesza winę Kładą, wszelako prożno, daremnie szemraią, Bóg zseła ogień ieszcze, y wszystkich w perzynę Obraca, niechże teraz moc ręki poznaią Szczebiotliwe ięzyki, kar macie przyczynę. GurowRDzieje 33.
  • – Na szczebietliwą niewiastę. Nigdy gęby nie zamknie, i nie tylko we dnie Gada, ale i w nocy prawi przez sen brednie. MinZbiór 92.
  • – Daie się wyciągnąć na przyznanie prosto szczere, iż mu niepodobna zamilczeć, musi ięzyk iego uwiiać się w gębie, iak ryba w wodzie, i chociażby go pomawiali, bardziey szczebietliwym bydź iak iaskułka; musi gadać. TeofPodosChar 20.
  • – Jeszcze raz powtarzam, że świat wiecznym dzieckiem zostanie, teraz iest w modzie szczebietliwe bałamuctwo, ktore tak prętko zwykło niszczeć, iak pretko głowe zagarem napełni, i gdy się drudzy stałością we wszystkim, ważnemi umieiętnościami, i niezawodną nauką zabawiaią, tamci krzątaią się wszędy, bo chcą by wszędy czynność Obiaśniona wprowadzoną została, ustanawiaią taiemne Bractwa, i Towarzystwa, wywodzą ich początki z bałamutnego wschodu [...]. PerzMyśli 171.
2. »o ptakach: świergoczący«
  • – Ale ptak Phebow poczuł cudzostwo oney/ A niemogąc zámilczeć wády zátáioney: Ciągnął rączo do Páná/ szpieg nieuproszony/ Zá ktorym pierzystymi swoimi rámiony Szczebietliwa się Wroná nárychmiast vdáłá [...]. OvOtwWPrzem 83.
  • – Sam áż szczebiotliwy Gomon ptástwá drobnego ránnym swym śpiewániem/ Nic inszego nie czynił/ iedno znárzekániem Moim się tym zgadzáiąc płáczu mi pomagał/ Ktory widzę/ y ciebie w tey cerze vbłagał. TwarSPas 104.
  • – Lecz darmo; nie śpiewa więcey, szczebiotliwym innych ptasząt dziwnie rozmaitym ustępuiąc wrzaskom; tak y oni życząc sobie mówiącego dłużey słysząc oyca y męża, ieszcze długo swego nadstawiali ucha. GesCarŚmierć 73.
Znaczenia niepewne
1 lub 2:
  • – Niesie wiatr głosy w stronę powietrza czarnego. Skwierk najbiedniejszych ludzi Echo szczebietliwa Powtarzając, w odległych górach się ozywa; Łamią o się wspólną moc powodzi gniewliwe, Huczą z razów gwałtownych skały, brzegi krzywe; Odjęła niepogoda słuch na wszystkie strony, Uszy tylko napełnia płacz nieutulony. ArKochOrlCz III 230.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Odsyłacze
Patrz: SZCZEBIETNY.
Autorzy: MSB
Data ostatniej modyfikacji: 28.05.2024