Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

SWÓJ

zaim. przym.
ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1618
Formy gramatyczne
lp D. m   swego
ż   swojej
  swej
B. m żyw   swego
nżyw   swój
n   swoje
  swe
N. m   swoim
ż   swą
Ms. ż   swojej
  swej
lm B. nmos   swoje
  swe
Znaczenia
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
Związki frazeologiczne

  • wdziać cudzy bot na swoje kopyto:
    • »dać się przeciągnąć na czyją stronę, przejść na czyją stronę«
    • – Turecki wiary dowód przez krwie rozlewanie, Wierę by lepszy mieli przybrać chrześcijanie. Pretekstem tylko wiara: nie o to go [tego, kto przegrał w wojnie religijnej] bito, Lecz żeby wdziać cudzy bot na swoje kopyto. PotMorKuk III 266.
  • bibl. widzieć źdźbło w oku bliźniego, a w swoim oku nie widzieć belki:
    • »widzieć czyjeś drobne wady, a swoich wielkich nie dostrzegać«
    • – A czemuż widzisz źdźblo w oku brátá twego/ á bálki ktora jest w oku twojem nie baczysz? BG Mt 7, 3.
    • – Postrzerzesz dzbła w blizniego oku a w swym własnym Srogiey balki nie widzisz. OpalKSat 103v.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • dopiąć swego:
    • – Sypano Piniądzmi w Polszcze ze by dopiąc swego. PasPam 197v.
  • w swoję drogę:
    • – Iuz bym był iechał prosto w Swoię drogę ale mi Gosiewski Hetman y Podskarbi Litewski kazał usiebie bydz. PasPam 182v.
    • – Kozdy w Swoię drogę co żywo. PasPam 238.
  • dojść swojej pory (sz. zm.):
    • – Gdy zaś Pan pracy owo doda łaski z góry, W ten czas narychlej dojdzie winnica swej pory [...]. ZimBSiel 144.
    • – Gdzie się z dziecinnem Młodzienski wiek ztyka, Wpadł, ach wpadł Smierci, niespodzianey wŁyka. Wpadł wŁyka Smierci, nie ruszoney Płaczem, Przebog, wroc mi go, ach wroc mi go zaczem Swey doydzie pory [...]. PotPer 20.
  • przyjść do swojej pory (sz. zm.):
    • – Ten folwark, jako jeszcze do swojej nie przyszedł pory, tak cokolwiek się w nim znajduje, na wikty się zamkowi i z czeladzią folwarkową obraca. OpisKról 317.
    • – Ná ten czas iednak osobliwszym Wszechmocności Boskiey konkursem stáło się, że w iednym dniu do swoiey doskonałey pory rozliczne drzewa, ziołá, y kwiecia przyszły. BystrzInfCosm C1.
  • być w swojej porze:
    • – [...] znac ze Miłosc w swoiey iescze nie była porze, wiemy bowiem dobrze, ze tempore crescit amor. WilczPam 19.
    • – [...] potrzeba też vważyć/ iż Pan/ Xiądz/ y chłop/ muszą bydź pospołu/ á nie w kilká set mil od siebie: aby y Pan miał komu Pánować/ y Xiądz kogo Zakonu Bożego vczyć/ y chłop komu robić: bo ináczey żaden z tych stanow nie mogłbyby bydź w swey porze. DembWyw 68-69.
  • w słusznej swojej porze:
    • »w wieku dojrzałym«
    • – Pomnię go [Gofreda] ná Fráncuskim dworze: Kiedy w Páryżu goniwał z kopią/ A nie beł ieszcze w słuszney swoiey porze. TasKochGoff 72.
    • – Barzo młodo y iescze nie w słuszney swey porze [Ariodant] Przyiechał tu był z bratem y potym na dworze Urozszy był tak z niego Rycerz doskonały Ze męznieyszego naden te kraie nie miały [...]. ArKochOrl 43.
Związki frazeologiczne

  • bać się swego cienia (sz. zm.):
    • »być tchórzem, bać sie wszystkiego«
    • – Boiáźliwy. Tchorz. Záięczego sércá człowiék. Cieniá się swego boi. KnAd 38.
    • – Ten co zapadnie w Kray nieprzyiacielski swego sie cienia boi wszedzie sie ogląda. OpalKSat 68v.
  • swoie śmiecie:
    • »własny dom«
    • – Tak wielkie Woyska Niemieckie pierwszego Zaraz Impetu wytrzymac nąm niemogły [...] choc im o Stolicę Panstwa ich chodzi choc przy swoich smieciach. PasPam 259-259v.
  • przepisać ręką swoją:
  • swój płot na świecie grodzić:
    • »założyć ognisko domowe«
    • – Nie dawno-m się urodził, a na poły-m siwy, Siły-m i czerstwość stracił, wzrok już mam rzewliwy, A jeszczem swego płota na świecie nie grodził, Jeszczem w pokoju nie jadł ani w to ugodził, Aby miły przyjaciel wzajemną chęć ze mną Wiodąc, troskę odmienił w godzinę przyjemną. ArciszLamBar I 383.
  • w mocy swej zostawować:
  • chodzić w swej mierze:
    • – Rdza je żelazo, woda głaz dziurawi, Sen straszny prawda rozwieje na jawi, żadna rzecz wiecznie nie chodzi w swej mierze, Już i ta książka moja koniec bierze. MorszAUtwKuk 267.
  • odprawić swój wczas:
  • schować jak swoje:
    • »zatrzymać sobie«
    • – Prowiant nasz piniądze wasze schowaycie iak swoie. PasPam 154.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – ON DIT proverbialement, Remonter sur la beste (Rétablir sa fortune, ses affaires ruinées, se remettre en selle) [...] MOWIĄ przysłowiem, znowu wsiąść ná bydlę swoie, postáwić ná nogi szczęście swoie obalone, powstać znowu, porość. DanKolaDyk I, 192.
  • – Káżdy błąd ma swoię wymowkę. KnAd 338.
  • – Bogáty dobrodzieystw twych nié rachuié: Vrázy swé bárzo czuié. KnAd 36.
  • – Nálazł swoy swego/ ábo sobié podobnego. KnAd 532.
  • – Káżdy błazen swoim stroiem. RysProv VII, 4.
  • – Tu stoi á indzié swe broi. KnAd 1181.
  • – Przeto mowią: Nie tak sromotá, gdy mąż sam przez się błądzi, iáko gdy niewiasta mężem swoim rządzi. PetrSEt 19.
  • – Nie raz spac bez wieczerzy chodzieł Gdy swoiey nie gotuiąc, kto na cudzą godzieł. PotWoj 174.
  • – Kto cudze nędzé vważy/ lékcey sobié swoie waży. KnAd 457.
  • – Zaden swey wády do siebie nie bacży. RysProv K3.
  • – Wolno dupce/ w swoiey cháłupce. RysProv 6.
  • (wariant I):
    – Lwica za wilkiem bieży, za kozą wilczyca, Koza za wrzosem, a mnie do ciebie tesknica; Każdego swoja lubość, swoja żądzą pędzi, Każdego swój mól gryzie, swoja nędza swędzi. SzymSiel 9.
  • (wariant II):
    – Káżdy ma swego molá co go gryzie. KnAd 339.
  • (wariant III):
    – [...] I ow nie sczerze wesoł co sie smieie albo Tancuie gdy ma mola co go wewnątrz gryzie [...]. OpalKSat 82v.
  • (wariant IV):
    – Bo poki smierc Człowieka Kłem swym nie zagryzie Kazdy ma swego mola co go w serce gryzie. SzołHist k. tyt. v.
  • – Ból swoy wyznawa/ kto złe oddawa. KnAd 892.
  • – Cudze zá swe vdawáć/ błazeństwo. KnAd 112.
  • – Kto cudze nędzé vważy/ lékcey sobié swoie waży. KnAd 457.
  • – Bárziey boli od swoiego. KnAd 11.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy:
Data ostatniej modyfikacji: 10.10.2024