Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

URYWEK
rzecz
m
, URYWKA
rzecz
ż

W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI (urywek,urywka), Kn (urywka, urywki), T (urywek,urywka), L (urywek,urywka), SWil (urywek,urywka), SW (urywek,urywka), SJP (urywek)

Nienotowany w słownikach:
SStp

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M. m   urywek
ż   urywka
D. m   urywku
B. m uż. nżyw.   urywek
liczba mnoga
M. m albo ż uż. nosob.   urywki
D. m   urywków
N. m albo ż   urywkami
Znaczenia
1. »fragment, cząstka«
  • Obrywki/ vrywki źiół/ wierzchołki/ kwiatki oberwáne. Decermina [...]. Kn 578.
  • Vrywcza/ vrywká. Actus ipse carpendi: carptus potest voce Plinij, quanquam ferè in Ablatiuo vsurpamus hanc vocem, et per Aduerbium carptim rectè reddimus Latinè. Kn 1199.
  • Vrywcza/ vrywka. Carptus Nutraukimas/ nareszkimas. SzyrDict 462.
  • KILKA URYWKÓW Z ROKU 1721. GAZETA PISANA SPÓŁCZESNA ZawiszaPam 427.
  • Urywcza. Urywek. Urywka. außer dem Instrumentali findet man diese Wörter selten in einem andern Casu. 1) Abberchung, Abreißung. [...] hors de l'instrumental on trouve rarement ce mot dans un autre cas. 1) arrachement, l'action d'arracher, de cueillir [...]. T III 2437.
  • Rozdarł Kartkę na dwoie, y wrzucił obydwa kawałki w krzak rożowy, gdzie trudno ich było znaleść: w tym mały deszczek począł Kropić, rozeszli się wszyscy do Domow, zazdrosnik w ogrodzie pozostał, y poty szukał, aż znalazł ieden Kawałek Kartki tak rozdartey, że każdego Wiersza urywek miał y sens, y wiersz krotki ale osobliwszym nieszczęsciem wierszyki owe zawierały w sobie naygorsze na Krola potwarze. VoltSzymanZadyg 19.
2. »niejawny albo przypadkowy dochód«
  • Obrywká/ Accessio [...] Dominus esse tenax non debet in lignis, et alijs paruis accessionibus exigendis [...] Peculium [...] Obuentio [...] Suppressio [...]. Obrywká/ ábo vrywka pieniądze zátłumione. Corollarium [...] Captura [...] Auersa pecunia [...]. Kn 578.
  • Vrywká/ vide Obrywká. Kn 1199.
  • Vrywka/ v. Obrywka. SzyrDict 462.
  • Urywka, recelement. KulUszDyk 210.
  • Urywka, Urywczo, verstohlner weiße. BierSłowa 278.
  • Urywcza. Urywek. Urywka. [...] 3) Schwenzelpfennige. [...] 3) grivelée, anse de panier, un profit petit et illégitime. T III 2437.
3. »zniżka, rabat«
  • Urywcza. Urywek. Urywka. [...] 2) Abberchung, Abzug, Rabat. [...] 2) rabais, écomte. m [...]. T III 2437.
4. »utarczka, nagłe starcie«
  • Druga zaś część naszych owego urywku szyku trafiła na Moskwę y poparli ią y częsć ich niemała tak ze iako y Pontus uchodziła [...]. MarchŚcibHist 24v.
  • Wyjachaliśmy z Hale rano na pokarm mil 5 do miasteczka Alcleben (Eisleben) do tegoż Biskupa Halskiego należące, drogą barzo niebespieczną dla różnych partij tak szwedzkich jako i Cesarskich, którzy na siebie dybali i kogo kędy zaskoczyli niefolgowali jeden drugiemu, jako nam powiadano; których urywek potykaliśmy, że tak przed nami dniem albo półdniem tak wielu zabito albo wzięto; myśmy z łaski Bożej te miescca szczęśliwie przejechali [...]. GawarDzien 29.
  • A tu król August widząc zewsząd bij, bij, lubo nie był kontent z medyacyi cara, lecz musiał akceptować, kiedy już cała Polska i Litwa weszła w konfederacyą przy prawach i wolnościach swoich stawać, a wojska téż saskiego na 14 tysięcy w półroczu jedném różnemi urywkami wyginęło w Polsce od zaczęcia się konfederacyi w Małéjpolsce. OtwFDziejeCzech 273.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

URYWKĄ

w funkcji przysłówka
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
  urywką [forma N. lp]
Najwcześniejsze poświadczenie:
1764
Znaczenia
»dorywczo, przypadkowo, incydentalnie«
  • urywką, urywkiem, urywczą. Urywcze. adv. Ruckweise, zu sich rafend; rips raps; wie verstohlen; denn und wenn. en arrachant, en prenant cà et là; comme à la dérobée; par échapées; à la ripaille, à la griboüillette § urywkiem co dostać; urywczą pisać, czytać T III 2437.
  • Urywczą/ Urywką/ Raptim, adver. behend/ In eyl/ flugs/ schnelliglich/ eylends. DasHünDict Ddddv.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 03.07.2025

URYWKIEM

w funkcji przysłówka
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
  urywkiem [forma N. lp]
Najwcześniejsze poświadczenie:
1764
Znaczenia
»dorywczo, przypadkowo, incydentalnie«
  • urywką, urywkiem, urywczą. Urywcze. adv. Ruckweise, zu sich rafend; rips raps; wie verstohlen; denn und wenn. en arrachant, en prenant cà et là; comme à la dérobée; par échapées; à la ripaille, à la griboüillette § urywkiem co dostać; urywczą pisać, czytać T III 2437.
  • Jeżeli chcesz korzystać z liczby woyska, czekay poki on ciebie nie zaczepi: wtedy będziesz mogł rozszerzyć się i oskoczyć w około Austryakow sam na rowninach będący, albo też dokażesz tego, że on swoiemi przechodami nadweręży ludzi, a urywkiem posyłaiąc nań podiazdy, natraci: ale strzeż się napadać na nich okopanych w polu upatrzonym. MigSzybHist 14.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 03.07.2025

URYWKAMI

w funkcji przysłówka
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
  urywkami [forma N. lm]
Najwcześniejsze poświadczenie:
1789
Znaczenia
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
  • Po dwóch godzinach żeglugi, czas się zachmurzył i wiatr dmąc raz urywkami, drugi raz ze szturmem bliską obiecywał burzę. PotJPodróż 6.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 03.07.2025
Odsyłacze
Patrz: URYWCZA, OBRYWKA, OBRYWCZA.
Autorzy: DA
Data ostatniej modyfikacji: 03.07.2025