Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

WALNY

przym.
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: WALNY, *WAŁNY
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SW

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T, L, SWil, SJP


Najwcześniejsze poświadczenie: 1608
Formy gramatyczne
lp M. m   walny
B. ż   wałną
lm N.   walnemi
Znaczenia
»duży, wielki«
  • – Srzedni uff wálny w ktorym wszytká moc stoiáłá/ Vderzył w Tátáry áż źiemia zádrżáłá. DobrociesRel B3v.
  • – Aż gdy ufy walnemi, Moskwa naszym silnemi, Wesprze w zad szeregów, Madaliński przypada, Jakim gwałtem wypada Tagus z swych zabrzegów. TwarSRytTur 15.
  • – ...oburzyłá się wodá, kiedy od lát kilku przez ták wálne [...] rzek wylánie, y powodzie długie, y gwáłtowne deszcze, łąki,polá [...] zátopiła. DanOstSwada V, 12.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • akta wieców walnych:
    • – Akta wieców walnych (w konstytucyi anni 1423) pod kluczmi sędziego, podsędka, pisarza maja być chowane. PodPop 33.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • bankiet walny (sz. zm.):
    • – Walny Bankiet w piatek [!] rybami szumnemi odprawiłem. OpalKListy 59.
    • – M[iesią]ca Iuliy 7 Przysięgę WyKonywał Krol [...] pokturey przysiędzę [!] Iechał Krol Ie[g]o M[o]sc nabankiet walny do Xiązęcia Ie[g]o M[o]sci Radziwiła. PoczOdlPam 98.
  • walna bitwa (sz. zm.):
    • – Wielki Kniáź Iwan Wasilowicz/ doznawszy tey nikczemności swych ná wycieczkách y utarczkách/ y w bitwách walnych/ á záś śmiáłości y sercá Polskiego/ mawiał; iż iego ludziom potrzebá było ostrog/ coby ich pobudzáć przeciw nieprzyiaciołom. BotŁęczRel III 61.
    • – Było pozno, y konie drogą mielizmy nadmordowane, nieprzyszło nam zwieść walney bitwy, wrocilizmy sie do swego obozu. MarchŚcibHist 7.
    • – D. N'avez vous pas ouy dire comme le Roi de France a perdu la bataille contre les Espagnols? D. Azali niesłyszałeś iáko Krol Francuski bitwę (albo potyczkę walną) przeciwko Hiszpanowi strácił? PolPar 47.
  • walna potrzeba (sz. zm.):
    • – Anno 1654 12 augusti, którego i zaćmienie słoneczne straszne było, zabito pod Szkłowem pana Hieronima Mirskiego w potrzebie walnej z Moskwą [...]. CedrPam 17.
    • – [...] tegoz Roku nasze Woyska zMoskwą pod Chmielnikiem mieli walną potrzebę [...]. DrobTuszInf 51.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: PK
Data ostatniej modyfikacji: 14.04.2023