Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

*WIERZYĆ, WIERZAĆ

czas. ndk
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1606
Formy gramatyczne
bezokolicznik
  wierzać ||   wierzyć
czas teraźniejszy
lp 1. os.   wierzę
  wierzam
2. os.   wierzasz
3. os.   wierzy
  wierza
lm 1. os.   wierzemy
3. os.   wierzą
czas przeszły
lp m 1. os.   wierzyłem
3. os.   wierzył
  wierzał
lm mos 3. os.   wierzyli
tryb rozkazujący
lm 2. os.   wierzajcie
tryb przypuszczający
lp m 1. os.   wierzyłbym
  wierzyłbym
imiesłów współczesny
  wierząc
nieosobowy czas przeszły
  wierzono
Znaczenia
1. »przyjmować co za prawdę, nie wątpić w co; ufać czemu, komu«
Rekcja: komu; w co

  • ~ ...opowiedział mi; alem ja temu natenczas wierzyć nie chciał, aż kiedy mi dopiero nieboszczyk pan kanclerz za pozwoleniem WKMci i to secretum komunikował, dopiero obojgu przyszło mi wierzyć. SkryptWojCz II 277.
  • ~ Twe pod krzyżem Pánno stánie/Záleca náśládowánie/ Rospiętego ná drzewie Krolá bolesnego/Mnie zá sobą w też drogę przyzywáiącego/ Iam iest prawdá/ mnie wierzayćie:Iam droga/ zá mną biegayćie: Iam iest wász żywot/ mną śię w drodze piśilićie/Y do kresu wiecznośći/ pewnie dobieżyćie. BanHist 266.
  • ~ Matka [...] od naywiekszych y Niebespiecznych Okazyi nigdy mię nie odwodziła firmiter wierząc że bez woli Bozey nic złego potkac czowieka niemoze. PasPam 123.
  • ~ On się z wierza że iest ich Pan Prawdziwy, Niewierzą. PasPam 177v.
  • – Krol [...] osobliwie w radę Slepego konsyliarza [...] wierzył. PasPam 191.
  • – Posłac trzeba takiego co by wszystkich wyminął I tam iesli by ktory Tchorz co powiedział że by Swiadczył aby mu nie wierzono. PasPam 238v.
  • ~ Straszowski rzecze iuz wierzę kiey widzę. PasPam 252.
  • ~ Iedni wierzyli ze tak [się] zStało drudzy tez niedowierzali. PasPam 280.
2. »być wyznawcą jakiejś religii, uznawać zasady jakiejś wiary«
Rekcja: w kogo co

  • – My wto wierzęmy coiwy daremnie nas nazywacie odszczepiencami. PasPam 56.
Związki frazeologiczne

  • kto w Boga wierzy:
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Związki frazeologiczne

  • zabij kto w Boga wierzy:
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – Dziédzicowi płáczącemu śmierci dobrodziéiá bogátego/ nié wierz. KnAd 225.
  • – Przeszłey rzeczy nie żáłuy/ niepodobney rzeczy nie wierz/ o nierowną się nie kuś/ tedy sobie głowy nie zfrásuiesz. RysProv 66.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

WIERZANY, WIERZONY

im. przym. bier.
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
lp M. ż   wierzona
N. ż   wierzaną
Najwcześniejsze poświadczenie:
Znaczenia
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
  • – ...wyszedłem, dosyć choć niepewną pocieszywszy się nadzieją, że dalsza konwikcja dekretami kontumacyjnymi na nas prosekwowana nie będzie, którą nadzieją, choć ode mnie mniej wierzaną, chcąc ubezpieczyć, byłem znowu u kasztelana krakowskiego, dziękując za jego intercesją. MatDiar I, 731.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – Potwarz iáśnié fałszywa/ wiérzona nié bywa. KnAd 913.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 14.07.2022

WIERZĄCY

im. przym. czyn.
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
lp M. m   wierzący
Najwcześniejsze poświadczenie:
1601-1700
Znaczenia
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 28.06.2022
Autorzy: PK
Data ostatniej modyfikacji: 28.06.2022