ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI (wulkanow), L (wulkanowy), SWil (wulkanowy), SW (wulkanowy), SJP (wulkanowy)

Nienotowany w słownikach:
SStp, Kn, T

Formy gramatyczne

lp	M.	m		wulkanowy
		ż		wulkanowa
		n		wulkanowe
	D.	m		wulkanowego
		ż		wulkanowej
	B.	m	nżyw	wulkanowy
	N.	m		wulkanowym
	Ms.	m		wulkanowym
		ż		wulkanowej
		n		wulkanowym
lm	M.	mos		wulkanowi
		nmos		wulkanowe
	D.			wulkanowych
	B.	nmos		wulkanowe
	Ms.			wulkanowych

odmiana niezłożona

lp	M.	m	wulkanów
		n	wulkanowo
	B.	ż	wulkanowę

Znaczenia

1. »związany z Wulkanem, rzymskim bogiem ognia«

– [...] Graekowie zwáli Bárbáry wszystkie/ ludźie bez mądrośći/ y bez náuk wyzwolonych: y Homerus názwał Achillesá gniewliwym/ y Mársá nieostrożnym/ y dla tegoż go opisuie/ iákby wpadł w żelázną śieć Wulkanowę. BotŁęczRel III 15.
– Uskoczył, ale przecię nie bez rany, acz Wulkanowym kirysem ubrany i bok mu zawarł żołnierz wkoło zbrojny, tusząc, że inszy koniec miał być wojny. MiasKZbiór 177.
– Ludźie bárzo ogromni/ obrzymowie nádzy/ Przedni w dziele żeláznym Wulkanowi słudzy Ktorych VIRGILIVS w swych kárminách wspomina Osobliwie/ STEROPA, BRONTA, PYRGAMONA. RoźOff Dv.
– Bo ták bárzo ten ogień Wulkanowy suszy/ Aż od znoiu wielkiego nudno bywa duszy. RoźOff M.
– Jako kiedyś Wulkanów syn, z prochu samego Urodzony, nogi miał smoka najbrzydszego, Które bezpieczna chciwie Aglauros ujrzała, Choć jej Pallas patrzyć nań srodze zakazała [...]. ArKochOrlCz III 134.
– Y co Philoktet mięszka w Wulkánowym Lemnie/ Sámi się bierzcie za się/ tá winá nie ze mnie [...]. OvŻebrMet 325<315>.
– [...] czásu iednego Minerwá Erychtoniusá, Wulkánowo dziećię, bez matki ná ziemi poczęte, y swoich czásow doszłe, wzięłá, y towárzyszkom swoim, corkom Cekropowym, w skrzynkę złotowierzbową zámknione, ku wychowániu dáłá [...] OvOtwWPrzem 82.
– Spuści głowę i kiedy najwięcej wesoły, Między samą ochotą i żyznemi stoły, Wieczór smutny przyniósłszy, ustąpi na łoże, A febra wtem, jako go dopaść tylko może, Porwie, nad Wulkanowe żarliwsza kominy [...]. TwarSRytTur 117.
– Gdźie się czystych jey progow już tykájącemu Dźiáłá znowu strászliwie ze wszytkich twierdz runą, Y jáko z Wulkanowych ognie się wysuną Kuźnic grzmiących, poki Noc wszarey się oponczy Z źiemie wźiąwszy, pámiętney Sceny tey nieskończy. TwarSWład 202.
– Tu łysi Arymfei i Mezopotami, Fryksi, Cyrci, Sabei, Kaspii, Albani, Gdzie Ganges, gdzie Eufrat, gdzie Tanais z Nilem, Gdzie się lerneńska miesza hydra z krokodylem, Gdzie Lemno Wulkanowe, gdzie starego raju Małe znaki, początki ludzkiego rodzaju. PotWoj1924 120.
– Choćby przy Wenerze Marsa kto widział w Wulkanowej sieci, Nikt mu i nic mu śmiechu nie zaleci. PotFrasz4Kuk I 283.
– Wprąwdźie Szędźiwy Stárcze żadną niezchámuie Miárą poćiechy; ktorą wsercu z twych vst czuię: Bo nową zgrzany ządzą nowey słuchác mowy, Iákoby w pierśiách czuię płomień Wulkánowy; Ktory mie do słuchánia dyskursu nowego Podżega [...]. DamKuligKról 37.
– OBYWATELE Abysyńscy generalnie zowią się AEthiopes od Etyopa Wulkanowego Syná. ChmielAteny II 637.
– Cáłuie Rękę, swey Xiężney y rzecze, O wielka Pani Monarchini moia, Godzienbym żeby obosieczne miecze Ná mnie powstały. Wulkánowa zbroia, Niechay mnie swemi przycisnie ciężary, Ieżelić kiedy, niedotrzymam wiáry. DrużZbiór 275.

2. »odnoszący się do wulkanu«

– Miásto przedtym było pod brzegiem iedney gory Vulkanowey: lecz iż w roku 1542 dniá 26 Decembrá/ iedno ieźioro zákryte w támtey gorze/ przerwawszy ią z kilká stron/ wylało z pędem strászliwym/ y zepsowáło więtszą część onego miástá/ przeto było przenieśione ná insze lepsze mieysce/ dwie mile ztámtąd/ wespoł z Biskupstwem/ y z rádą krolewską. BotŁęczRel I 290.
– Iest gorá ktorą zowią Cophantus w Tátárskiey źiemi Chámá wielkiego/ y Himera w Liciey/ z ktorych gor y we dnie y w nocy záwsze błyszcży y świeći się ogień. Támże Ephesty góry iákobyś rzekł Wulkanowe. SykstCiepl 102.
– [...] porwie się na ten czas zamyslony Kawaler, y wyszedłszy z chałupki weyźrzawszy w niebo rzeknie, ieszcze mię Niebo iasnemi swemi promieniami oświecasz na dobry dzień, pioruny na mnie rucay Niebo, twardsze Wulkanowe skały te powinny ż nowym dniem witać tak nieszczęsliwego iako ia [...]. MarGMinKol S2.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Odsyłacze

Patrz: WULKANICZNY, *WULKAŃSKI.

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

WULKANOWY