ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1656-1688

Formy gramatyczne

bezokolicznik

wybierać

czas teraźniejszy

3. os.

wybiera

tryb rozkazujący

2. os.

wybieraj

tryb przypuszczający

mos

3. os.

wybieraliby

imiesłów współczesny

wybierając

Znaczenia

1. »brać od wielu osób albo od jednej po trochu, egzekwować, ściągać«

Rekcja: co

– Na trzeci miesiąc kazali wybierac więcey [pieniędzy] alem iuz tego nie chciał podiąc. PasPam 64.
– Conclusum tedy żeby podzielic pługi na kompaniią a kozdy uswego chłopa niech wybiera [pieniądze] iako może. PasPam 64v.
– Zostawic po Ekonomi[a]ch; y Starostwach Deputatos administratores ktorzy by in rem Woyska [...] wybierali intraty. PasPam 115v.

2. »wyznaczać kogo do czego pomijając innych, decydować się na kogo, na co«

Rekcja: z czego

~ Wszystko Woysko tedy od nas uciekało. Biy że teraz ktory się podoba wybieray to piękny to ieszcze pięknieyszy. PasPam 95.
– Posłano na podiazd kommoderowanych z Pospolitego Ruszenia Ludzi wybieraiąc y na koniach dobrych. PasPam 236.

Znaczenia niepewne

~ Wybieram, v. m. F. wybiorę. 1) herausnehmen. 2) ausnehmen, ausstreiffen, aushölern. 3) Steine aus dem Acker lesen. 4) ausheben Leute zu Kriegesdiensten. 5) auf Credit nehmen, ausnehmen, Waare beym Kaufmanu [!]. 6) zusammen suchen, aussuchen. 7) aussuchen, auslesen, wählen, das beste nehmen. 8) excerpiren, sammeln aus Büchern. 9) eintreiben, eincassiren Gaben, Schulden. 1) prendre, tirer qu. ch. d'un vaisseau, le vuider. 2) caneler, faire des canelures; creuser, vuider, caver, troüer avec un instrument. 3) épierrer, nettéïer la terre des pierres. 4) choisir, prendre pour le service dans les troupes. 5) lever, prendre à crédit chez un marchand. 6) ramasser, assembler. 7) choisir entre plusieurs; trier la plus belle chose, élire; trier sur le volet. 8) recueillir, extraire, tirer d'un ouvrage ce qu'il y a de meilleur. 9) exiger, tirer, recevoir, lever des tailles, des dettes. § 1) wybrał wszystko z woru. 2) wybierz kwadraciki, dziurę, rowek na deszcze wężykiem. 3) wybierać kamienie z roli. 4) wybrał ludzi z regimentu, z powiatu 5) wybrał ten towar u kupca. 6) z pilnością z tego pisma taiemnego litery na alfabet wybrałem. 7) wybierz sobie konia; na burmistrzostwo go wybrano. 8) wybierać z książki naypięknieysze materye. 9) wybierać podatki, pieniądze, długi od kogo. wybierać się. 1) im Begriffe seyn, stehen; sich fertig machen, halten. 2) sich rüsten. 1) se mettre, se préparer à faire; étre prêt à, etré sur le point de. 2) s'armer; faire des préparatifs pour une guerre. § 1) wybieramy się w drogę, na spacer, na Seym, z drogi, z Seymu. 2) Turcy się na Persow wybieraią. T III 2650.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

WYBIERAĆ