ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
T, SW

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, L, SWil, SJP

Najwcześniejsze poświadczenie: 1610

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

	M.				zabawa
	D.				zabawy
	B.				zabawę

liczba mnoga

	D.				zabaw
	C.				zabzwom
	B.				zabawy
	N.				zabawami

Znaczenia

1. »rozrywka«

– Miałęm tam rozne uciechy y zabawy widząc takie rzeczy czego w Polszcze widziec trudno. PasPam 64v.
– Fortuną Ludzką twoia to zabawa Rzucac iak piłką. PasPam 109.

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

marsa zabawy:

– Krwawey-mi marsa na Syciwszy się zaba[...]wami iuz tez potrzebnieyszą ku Starosci rad bym odmięnił sarzą. PasPam 222v.

2. przen. »walka«

– Nam dostały się do zabawy Narody Te ktore [...] zawsze były woięnne y Niezwycięzone. PasPam 278v.

3. »zajęcie«

– Vrwawszy trochę czásu, od zabaw swych służebniczych, ktore mam przy Iego X. M. Pánu Oycu W. X. M. á Pánie y dobrodzieiu moim, ważyłem się pod imieniem w. X. M. z ięzyká Włoskiego ná Polski przełożywszy te trzy dni Fatales Regni Franciae, ná świátło wydáć [...]. JudCerem A2.
– Przez śrzodek KROLA PANA od niego dánego/ Ktory iest vkochánym pomázáńcem iego. Ktoby tu chćiał postępek wszytkiego przypomnieć/ Korony tego Páná wszytko w bacżeniu mieć. Y to iż w łásce iego wielmożnie opływa/ Ze to iest niewątpliwa ále rzecz prawdźiwa. Niemniey y to nie máły wźięłoby zabáwy/ Iednák się trzymáć będźiem tylko iedney spráwy. HofmańPor Aijv.
– PRzetoż Czytelniku á mnie wielce łáskáwy/ W czym proszę prziymi wdźięcznie te moie zabáwy/ W ktorych pisałem Marsá y Bellony dźieło [...]. DobrociesRel A2.
– Niech o tym sami powiedzą, którzy praktykują, kiedy i dlaczego krew w sobie zgnoili, zdrowie nadwerężyli, zabaw i akcyi chwalebnych odwykli, niesposobności do czynienia i złych obyczajów nabyli, dni w nocy, nocy w dni przeinaczyli, z przyjaciół nieprzyjaciół honorowi i życiu swojemu porobili, paragrafów i specyjałów francuskich ponabywali, trudności wszelakich i infamiji na siebie pozaciągali, Boga i łaskę Jego utracili. MałpaCzłow 185.

4. »zwlekanie, ociąganie się, marudzenie«

– A iż zá vporem Cesárzá przeszłego/ dla ták długiey zabáwy I. M. Páná Posłá Wielkiego/ począł rzeczy wieść ku Woynie/ ná co Pánowie Rádni y inszy Bászowie zezwolić niechćieli/ rozważáiąc mu te szkody ktore się sstáły przez Kozáki/ áby odłożone były do przyiázdu I. M. Páná Posłá Wielkiego [...]. BuntCara B4.
– Terazże mi się popisz Kárádzo moy drogi/ Postępuyćiesz bráćia ma bez zabáwy długi. DobrociesRel B2v.
– [...] Co grzecznej pannie uszło, i owszem, to cnota, Kiedy nie chce leda czym zaprzątnąć żywota, Ze wspaniałym po świecie woli szukać brzuchem; Tłukłaby się bestyja druga i z pastuchem. Trzynastu nocy na to nie potrzeba ważyć: Tamta chciała uciechy przy potrzebie zażyć, Ta nie dba o zabawę, dosyć, dosyć trzy dni, I to siła, dosyć jest trzy razy tej brydni; Dalej kąsa dryganta i nogami pierze. PotFrasz1Kuk II 174.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń

Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

– Diécinne [!] obyczáié/ zábáwy. W piasku gmeráć. Ná lásce iéździć/ etc. KnAd 224.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

ZABAWA