Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

SŁUCHAĆ

czas. ndk
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1618
Formy gramatyczne
bezokolicznik
  słuchać
czas teraźniejszy
lp 1. os.   słucham
3. os.   słucha
lm 3. os.   słuchają
czas przeszły
lp m 1. os.   słuchałem
3. os.   słuchał
lm mos 1. os.   słuchaliśmy
3. os.   słuchali
tryb rozkazujący
lm 2. os.   słuchajcie
imiesłów współczesny
  słuchając
nieosobowy czas przeszły
  słuchano
Znaczenia
1. hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
  • – Trzeba było w tak wielką Uroczystość Mszey Swiętey słuchać. PasPam 61.
  • – Cos my mieli trafic na Jutrznią tosmy y Mszey niesłuchali przed Niesporęm przyiechawszy. PasPam 67.
  • – Insza to słuchaiąc wdzięczney melodyiey uczyć się Baletow [...] A insza słuchać klangoru Marsowey kapele. PasPam 138v.
  • – A iam tez iuz umyslnie przymawiał com komu mogł wymyslić bo w Niewinność Swoię ufał [...] A oni to in malam partem obracali [...] Przyszedł tedy na to X Uieyski Biskup kiiowski ktory był wyszedł w mowę ieszcze Woiewody Trockiego do Pokoiu do krolestwa za portyrą tey translacyiey Słuchaiących. PasPam 141.
  • – Te y tym podobne rzeczy proponuie ia milczę słucham y gniewnomi y Smieię się. PasPam 144.
  • – Pytam co to takiego spiewa? Ze go tak z pilnoscią Słuchaią. PasPam 262.
  • – Zołnierze zas nieborzęnta usychali słuchaiąc koronnych Rellacyią im czyniących. PasPam 276.
Związki frazeologiczne

  • nie chcieć słuchać czegoś:
    • »nie zwracać uwagi, nie zważać na coś«
    • – Byli y tacy osobliwie z Białych głow co wołali z Bawicielu nasz. Zatulał uszy czapką niechcąc owego słuchać podchlebstwa. PasPam 100.
  • nie słuchać czegoś:
    • »nie zwracać uwagi, nie zważać na coś«
    • ~ Kiedy negabat tylo dac broniąc się [...] tak wiela Summy niemiałęm y miec nie mogę Niesłuchano tego Kazano Pana Pisarza w Kaydankach do wału do takow [...] akkomodowac. PasPam 100v.
  • słuchać spowiedzi:
    • »spowiadać«
    • ~ Idąc tedy kazdy swoie odprawował Nabozęnstwo spiewanie, Godzinki, kapellani na koniach iadąc Słuchali spowiedzi. PasPam 93v.
2. »być posłusznym komu«
  • – Krol tedy rzekł posyłam ia tam Towarzysza więc ze idzcie pod iego kommendą a Słuchaycie go we wszystkim. PasPam 151.
  • – Semenowie tez przyiechali. Przykazuie [wojewoda] im ze by mię słuchali że by się trzezwo chowali a Nierobili Hałassow. PasPam 163.
  • – Nie Smierć iego ale on ochotnie zawsze szukał Smierci Słuchaiąc w tym perwazyiey Seneki. PasPam 206.
  • – Widział [Straszowski] wszystko, że mię ptastwo słucha, widział że się na gniazdzie da pogłaskać. PasPam 254.
3. »dawać się słyszeć, rozbrzmiewać«
  • – Posłali do Woiewody daiąc znac że słuchac strzelanie. PasPam 112.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • słuchać fermanów:
    • – Baśnie rozsiano po Wiedniu o Moskwie, ze Piotr car sam in persona w Krym wpadłszy kilkadziesiąt tysięcy jazdy posłał na Brudziak, czym strwożeni Tatarowie zebrali się na jakiś sejm generalny i postanowili na nim bronić się, ani słuchając fermanów cesarza tureckiego, nie wychodzić do Węgier, chan zaś jeżeliby chciał co robić in contrarium obiecali zrucić go z chaństwa. ZałRelSar 352.
  • ordynansu słuchać:
    • – Po zakończonéj wojnie z Turczynem posługi Paleja tantisper nie potrzebowała rzeczpospolita, a do tego periculosum quid było owego sąsiada chłopa trzymać, który nie tylko ordynansów hetmańskich nigdy słuchać nie chciał, ale téż i dobra różnych panów wokoło Chwastowa leżące do swoich intrat akkomodował, i ledwie co z wielkich panów komu z nich intraty pozwalał brać, a swoim na konsystencye ich obracał Kozakom. OtwFDzieje 15.
Związki frazeologiczne

  • słychać mszy:
    • – Słuchał królewic jmć [Władysław IV Waza] mszy u ś. Jędrzeja i tamże w kaplicy podziemnéj widział relikwią zacną krwi Pana Jezusowéj, która z boku Zbawiciela naszego wypłynęła gdy go Longinus rotmistrz włocznią przebił [...]. PacOb 150-151.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – Stáry furman rad słucha/ kiedy kto biczem trzáska. RysProv XV, 2.
  • – Kunsztarzá ábo błazná rádzi wszyscy słucháią/ lécz go zá przyiaciéla nie máią. KnAd 1304.
  • – Vszy słucháiąc/ Ięzyk mowiąc/ Ręce do siebie gárnąc/ Serce pożądáiąc/ nigdy się nie násycą. RysProv 81.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

SŁUCHAJĄCY

im. przym. czyn.
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
lm D.   słuchających
Najwcześniejsze poświadczenie:
Znaczenia
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 29.06.2016
Autorzy: SPas
Data ostatniej modyfikacji: 29.06.2016