Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

URYWCZA

rzecz.
ż
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
Kn, T, L (w urywczą; XVIII), SWil, SW

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, SJP


Najwcześniejsze poświadczenie: 1621-1643
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   urywcza
Ms.   urywczy
Znaczenia
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
  • Vrywcza/ vrywká. Actus ipse carpendi: carptus potest voce Plinij, quanquam ferè in Ablatiuo vsurpamus hanc vocem, et per Aduerbium carptim rectè reddimus Latinè. Kn 1199.
  • Urywcza/ urywka. Carptus. SzyrDict 462.
  • Tatarskie i wołoskie chorągwie co żywo Na ostęp prawie idą, o urywczy tuszą, Choćby ją też przypłacić mieli własną duszą. ŻałRokLub 141.
  • Urywcza. Urywek. Urywka. außer dem Instrumentali findet man diese Wörter selten in einem andern Casu. 1) Abberchung, Abreißung. 2) Abberchung, Abzug, Rabat. 3) Schwenzelpfennige. hors de l'instrumental on trouve rarement ce mot dans un autre cas. 1) arrachement, l'action d'arracher, de cueillir. 2) rabais, écomte. m. 3) grivelée, anse de panier, un profit petit et illégitime. T III 2437.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

URYWCZĄ

w funkcji przysłówka
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
  urywczą [forma N. lp]
Najwcześniejsze poświadczenie:
1611
Znaczenia
»dorywczo, przypadkowo, incydentalnie«
  • Przydáie ná ostatek/ że od onego czásu iuż nie vrywczą támte mieysca nisczyli/ lecz iako w swych własnych domiech źimowali/ nic się nieprzyiacielskiego nie obawiáiąc. KromBłażSpraw 6.
  • [...] aż tak urywczą idac świtać poczęło, y iuzesmy to woisko nieprzyiacielskie pomiiać poczęli, tak tylko o Kłuszynie mysląc, trafiło sie tak ze u Niemcow zatrąbiono pobudkę [...]. MarchŚcibHist 24-24v.
  • Posłał [król] do Lubomirskiego że by mu dał Pole kawalersko ustępnym [wstępnym] boięm nietak urywczą iako wilk. PasPam 203v.
  • COURIR un livre, Le lire en courant. Raptim librum perlegere. PRZEBIEZEC iáką księgę czytaiąc ią ná prętce, urywczą naprędce. DanKolaDyk I, 387.
  • Urywczą, à la hate. KulUszDyk 210.
  • Teraz muśiałem, przy boku mego Steleia, ktory iakoby ieszcze był we śnie, i tylko kilka urywczą słow do mnie wymowił, do mego się pośpieszać gmachu. GelPrzyp 116.
  • urywką, urywkiem, urywczą. Urywcze. adv. Ruckweise, zu sich rafend; rips raps; wie verstohlen; denn und wenn. en arrachant, en prenant cà et là; comme à la dérobée; par échapées; à la ripaille, à la griboüillette § urywkiem co dostać; urywczą pisać, czytać T III 2437.
  • Urywczą/ Urywką/ Raptim, adver. behend/ In eyl/ flugs/ schnelliglich/ eylends. DasHünDict Ddddv.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 27.06.2025

W URYWCZĄ

w funkcji przysłówka
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
  w urywczą [forma B. pl]
Najwcześniejsze poświadczenie:
1606
Znaczenia
»dorywczo, przypadkowo, incydentalnie«
  • Wpraw Kozaki w vrywcżą iáko Fárbá łucży/ Arkábuźniki trwáłe w moc iák Mąką vcży. JurkPos B4.
  • Do tąd w urywczą (że ták rzeknę) y podiázdámi gromił dźielny IEZVS námienione swe y zbáwieniá nászego nieprzyiáćielskie dostátkow/ czći y wygod prágnieniá pułki. Ale pod czás męki swey/ wstępnym boiem y wálną potrzebą w nie uderzył. BujnDroga 313.
  • Pytáią się Oycowie SS. czemu Pan IEZUS gruntuiąc w Wierze zmartwychwstánia Apostołow, nie ustáwicznośćią obcował, ále iák w urywcżą, pokazał się i zniknął? LegucSpraw D2.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 27.06.2025

NA URYWCZĄ

w funkcji przysłówka
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
  na urywczą [forma B. lp]
Najwcześniejsze poświadczenie:
1607
Znaczenia
»dorywczo, przypadkowo, incydentalnie«
  • Ná vrywczą źiemię pustoszy. Streissen der Feinde. ManTobPhr 75.
  • Pustoszysz nas. Vide. Walczysz ná nas. Pustoszy nieprzyiaćiel krainę wtargywániem. Vide. Ná vywcżą krainę pustoszy. ManTobPhr 139.
  • Zdobycż wielką z źiemie wyniosł. Vide: Ná urywczą źiemię pustoszy. ManTobPhr 245.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 27.06.2025
Autorzy: DA
Data ostatniej modyfikacji: 27.06.2025