ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, T

Nienotowany w słownikach:
SStp (?), L (?), SWil (?), SW (?), SJP (?)

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

M.		czelnik \|\| celnik
D.		celnika
C.		celnikowi
B.	uż. żyw.	celnika
N.		celnikiem

liczba mnoga

M.	uż. osob.	celnicy
D.		celników
C.		celnikom
N.		celnikami
Ms.		celnikach

Znaczenia

1. »dzierżawca albo poborca ceł, podatków; urzędnik celny«

– Célnicze miéysce/ gdzié célnik cło wybiera/ [...] mensa publicani, aut domus [...]. Kn 60.
– Ten sta zona po tym w Sukiennicach Crac. naymował sklep y sukna na na łokiec przedawał sąm y sama y A. 1638. Sąm czasem pzzy Celnikach koło Krakowa bauiel sie. TrepNekLib 100v.
– Ten Mierzewski beł celnikiem w Będziniu, a nie umiał czytac. TrepNekLib 112.
– Mostowy/ celnik ná moście. Qui vectigal accipit, et pontis curam habet. Muytinikas vnt tylto essus. SzyrDict 180.
– Zölner celnik Telonarius. KusWeg O1.
– Czelnik Publicanus. SłowPolŁac 7.
– Publicanus Czelnik, Poborcza. SłowPolŁac 112.
– Gabellieur, Celnik/. PolPar 149.
– Na popas iachalismy godzin cztyry do Miasta Peron gdzie nas chcieli celnicy rewidowac. SobTDzien 39.
– Prosi opozwolenie aby przykomorek wewsi Szklarzach mogł ufundowac y swoich Celnikow oSadzic. SapADiar 21.
– Do tey Kwarty należą Celnicy, Mytnicy, Zupnicy, którą z zasług płacić powinni. ŁubHist 146.
– Celnik. Zöllner, Zoll-Einnehmer. doüanier, péager; commis de la doüane, receveur du péage. T III 102.

2. bibl. »nieuczciwy poborca podatków, zdzierca; grzesznik«

– Ieden z nich był celnikiem/ drugi prześladownikiem; był ieden krzywoprzysiężcą/ wszyscy Páná odbiegli. BirkNiedz 20.
– Ktore cudá? One wielkie/ gdy w iednym okiem mgnieniu/ z Celnikow drapieżnych/ (iáki był Mattheus) Apostołowie stánęli. BirkOboz 58.
– Célnicze miéysce/ gdzié célnik cło wybiera/ [...] Telonium apud Matthaeum. Kn 60.
– A że ták iest Pan łáskáwy y dobrotliwy/ że wszytkich do siebie przyimuie/ á nikogo nieodrzuca/ podźmy też y my Kátholicy nabożni do niego/ ábyśmy ziáwnogrzesznikámi y celnikámi wespoł vsprawiedliwienie od niego odnieśli. StarKaz II, 102.
– Siedziáło tám v stołu niemáło iáwnogrzesznikow/ lichwiarzow/ y celnikow z Pánem Iezusem. StarKaz II, 186.
– Tyś celnikowi, który grzeszył jawnie I odprawował urząd swój nieprawnie, Tyś i uczniowi, co z poprzysiężeniem Zaprzał się Ciebie przed wtórym zapieniem, I tym, którzy Cię na krzyżu rozbili, Wszystko odpuścił. MorszAUtwKuk 226.
– On Celnik nie wiele słow używał w modlitwie, á przecie więcey spráwił u Bogá modlitwą swą krotką, niż Fárizeusz długą. GdacPan 41.
– Máteusz Celnik, ten się uczył rożnych sposobow, má też swoie záchowánie między swoią Celnicką drużyną. MłodzKaz III, 288.
– Przyiście Chrystusa, z skąpego Celnika Hoynym zrobiło, w datku Iałmużnika. DrużZbiór 189.

3. »kupiec, przekupień«

– Rozsądek o Soku/ y Zielu Cyrenayskim [...] Plinius w księgách dziewiętnastych w trzecim Rozdziale nie Nomádom to przypisuie/ ále Celnikom/ ktorzy skupuiąc bydłá/ zákupowáli y te pásze/ gdzie się to ziele ná więtszey obfitości rozmnażáło. SyrZiel 191.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

CELNIK