Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

*LUTENNY

przym.
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
L (pod: luteniczka; XVII-XVIII), SWil, SW

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T, SJP


Najwcześniejsze poświadczenie: 1605
Formy gramatyczne
lp M. ż   lutenna
D. m   lutennego
ż   lutennej
B. m nżyw   lutenny
N. m   lutennym
lm B. nmos   lutenne
N.   lutennymi
Ms.   lutennych
Znaczenia
1. »związany z lutnią - instrumentem muzycznym«
  • – To Lutnia/ lecz tá bez stron zgodnie vstroionych/ Pudłem własnie y gniazdem myszy iest poziomych. Jey strony są/ Krol/ Kápłan/ Ołtarz/ Kościoł/ Wiárá. Te pięć czynią quinternę. A lutenna miárá Będzie práwie z Pospolstwem: to ácz stroná gruba/ Jednák z wdzięczney skłádności/ káżdey stronie luba/ Gdy do tego náwiążą zacne dwá bárdony/ Coby brzmiáły oktawą káżdemu z swey strony; Pierwsza cnocie Nagrodá niech brzmi dobrym z chwałą/ Echo znáczne rozwodząc w ich cześć okazáłą. Drugi záś bárdon Kárność/ podobny cięciwie Miązszy/ á rzadko hucząc w domy żáłobliwie/ Gdy go w sąd spráwiedliwy plektrá uderzáią/ Niech głowy hárdodurne z rámion złych spadaią. JurkLut A3v.
  • – Jowisz rozumu-ć naplwał pełną głowę, Ateńska Pallas dała-ć swoję sowę, Neptunus trydent, wyjąwszy ząb średni, Rzymski zaś Janus tylny nos i przedni, Apollo skrzypki i lutenne karty, Rogaty Satyr dał wesołe żarty, Odryzyjski Mars męstwem cię darował, Wulkanus w kuźni łeb ci zahartował (Świadczą to wschody, któreś nim przesklepił), Kupido-ć serce, twarz Bakchus ulepił. MorszAUtwKuk 39.
  • – Poślę mu potem karty nie tak płone I nie lutennym dźwiękiem nastrojone, Ale wojennej trąby, która dzieła Będzie po świecie jego roznosiła. MorszAUtwKuk 77.
  • – Co sliskich biadow Authorem I wynalazcą stroiu lutennego rzeczony [...]. LucChrośPhar 308.
  • – Najciężej, jak ptaka Dzikiego zwabić tego z przeciwka Polaka. Lub jeszcze nie wie, kto jest, lecz owa wydaje Lutenna manijera, że gość w włoskie kraje. KorczWiz 33.
  • – Ktora tak zawziętą Jest i krnąbrną, użyć sie iż o szyję ściętą Nie da ani jej może lutenna maniera Nakierować do swego chęci Kawalera. KorczWiz 74.
  • – Lubo dzikiego zwierzá w lesie gonił. Lubo w lutenne Strony wdzięcznie dzwonił [Faeton]. ClaudUstHist 65.
  • – [...] ták właśnie iákbym przy lutennych stroiách wielkich wspomniał Bohátyrow dziełá, Zkąd się y iákim sławá sposobrm záwzięłá. ClaudUstHist 158.
  • – [...] poki świt ukaże się dzienny Dzwonić pálcámi w słodki stroy lutenny [...]. ChróśSRozFil 35.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • lutenna sztuka:
    • »umiejętność gry na lutni«
    • – Partesy twe osobnej są pełne nauki, Nie znajdziesz w nich na skrzypki i lutenne sztuki I nie śpiewasz więc między ziemiany swojemi, Tylko na sejmik be-fa albo na sejm be-mi [...]. MorszAUtwKuk 4.
    • – Ten szkolne nauki W Polszcze kiedy traktował, już lutenne sztuki Umiałswym polskim szermem, ciekawy w tej mierze, Znowu przysłuchawszy się włoskiej manjerze Przejął ją i niepłonne w tym czynił zawody, Żeby polską i włoską wraz ożenił mody. KorczWiz 9.
2.  przen.  »liryczny«
  • – NIechciey długiey z srogimi woyny Numántámi/ Tákże y Hánmálá miękkimi wierszámi Lutennymi wspomináć/ y Sycyliyskiego Morzá/ mężnych krwią Paenow vfárbowánego. HorLib 49.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Odsyłacze
Patrz: LUTNIA.
Autorzy: MBM
Data ostatniej modyfikacji: 28.08.2014