ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, T, L (XVII-XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp

Formy gramatyczne

lp	M.	m		pławny
		ż		pławna
	D.	m		pławnego
	B.	m	nżyw	pławny
		ż		pławną
	N.	ż		pławną
	Ms.	m		pławnym
lm	M.	nmos		pławne
	D.			pławnych
	B.	nmos		pławne

Znaczenia

1. »taki (akwen), po którym można pływać, żeglowny«

– Aż i Sarmata, wziąwszy wzór z brata, da Wisłę pławną pod prawdę jawną. MiasKZbiór 59.
– Płáwna rzeká/ vide Spustny 3. Kn 709.
– Pławny. schiffbar, von flűssen. navigable. T III 1395.
– W Kraiu tedy naturalnie otwartym udysponowanie dwoch lenii fortec, tym sposobem, iakiesmy dopiero wyżey powiedzieli, powinno być obserwowane iak nayakuratniey; wyiąwszy ieżeliby w ktorym mieyscu znaydowała się iaka rzeka, lub kanał pławny, ktorym nieprzyiaciel mogłby sprowadzić z swego Kraiu, to wszystko co by potrzebne było dla iego woyska pod czas attakow fortec pogranicznych [...]. BakałZdanie 101.
– Ponieważ rzeki y kanały pławne podaiąc wielką łatwość y sposobność do sprowadzenia żywności y amonicyi, są pomocą do przyprowadzenia zamysłow woiennych do skutku. BakałZdanie 102.
– Mniey brzęczy pełny antał, mniey szumi ta rzeka, Co po rowney przestrzeni pławny grzbiet powleka; Niosąc wod ogrom walnym korytem uięty, Niżli potok wiosenny, lub pęcherz nadęty. NaruszASat 107.
– GAłęzie Lasu obsypał Srzon siwy, Pościnał Rzeki Luty przeraźliwy Pławne na brzegi pozarzucał Łodzie, Y kazał chodzić po zdrętwiałey wodzie. KarpińFZabawki 32.
– Jest wioska znaioma pod nazwiskiem Kruce, gdzie rzeka przestaie być pławną: tam porzuciwszy czółny, w poprzek lasow długą i przykrą postępowali drogą. MarmKłokInk 120.

2. »taki, przy użyciu którego można płynąć, służący do pływania«

– Zdárzy Bog nászey ręce Fortuná łáskáwa/ Ktora záwsze przy Polskim Woysku rádá stáwa. Kiedy Zołnierz nász Polski w Jnflanćiech śię stáwi/ Ze śię ten nieprzyiaćiel niedlugo zábáwi. Ale w pławnym Okręćie przydźie mu pośpieszáć/ A słoną Morską wodę hyżym Styrem mieszáć. ZbylPat B3.
– Ci co tam bywáią/ Niechay ćię Czytelniku łaskáwy w tym spráwią/ Jakiemi się baśniami ći Poháncy bawią. A kiedy Mehemeta gdy żył strofowano/ Ze wiele przezeń plotek vtworzonych znano: Przez wiátry/ przez obłoki/ przez okręty pławne/ Y przez Gorę Synai/ y przez posły spráwne Anyoły/ przez dźień y noc/ przez głębokie morze/ Przez Hesperá/ przez gwiazdy/ y przez iásne zorze/ Przez niebiosá/ y przez dom zwiekow zbudowány Ná Syonie/ przyśięgáł/ żem nieopętány/ Anim iest Czarnokśiężnik: Ale naywyzszego Bogá Poseł [...] PaszkMrDzieje 75.
– Neptun wzdryga się, widząc, pławnych Basztów zgraie, Jak mu na grżbiet suwaią, i kłócą bałwany, Dąsa się, iuż się pieni, - gdy zoczyć się daie, Że z iego szturmem walczą płomienne tarany. Tak mi się podobało nazwać te świeżo modne machiny Batteryami mianowane. GedGib 3 nlb.

3. »topliwy, stopiony«

– Łancuszka dwie Sztuce Pławnego z Smelcem. RewSkarb 122.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Podhasła

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

Ms.

Pławnej

Najwcześniejsze poświadczenie:

1601-1767

Znaczenia

nazwa geograficzna

– Matisz Ponurek, czyniącz dosic dekretowy I. Mosci P. Sebastiana Lubomierskiego starosty Sandeckiego, ktory uczynił na wielkym prawie wsi Ptaskowey, na Mislkowie R P. 1618 f. 6-ta post festum s. Catherinae virginis et martyris (d. 30 Novembris), stroni rolei, nazwanei Kielbasowskiey, lezącey na Pławney miedzy ćwiercią Steckową a Muchową, zeznał, iz za tęż rolą powziął zupełne pieniądze, tj. 8 grzywien monety Polskiey y liczby, z czego y kwitował [...]. KsPtaszUl 558.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Odsyłacze

Patrz: SPŁAWNY, SPUSTNY, *SPŁAWOWY, ŻEGLOWNY, NIEPŁAWNY.

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

PŁAWNY

PŁAWNArzecz ż

PŁAWNA
rzecz

ż