ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp, SXVI, L (XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
Kn, T

Formy gramatyczne

bezokolicznik

chłodnąć

czas teraźniejszy

lp	1. os.	chłodnę
	3. os.	chłodnie
lm	1. os.	chłodniemy
	3. os.	chłodną

Znaczenia

1. »stawać się coraz chłodniejszym, oziębiać się stopniowo, stygnąć«

Posypię wonnym kwiatkiem ten grób głuchy, balsamem skropię aż do kości such[éj], że chłodną członki po pracy poczciw[éj] przez wiek szedziwy. MiasKZbiór 174.
Chlodnę Deferueo SłowPolŁac 5.
Wźiąć wosku funt/ gryszpanu/ oliwy po dwá łoty/ rospuść wost v ogniá/ á gdy pocznie chłodnąć/ wsyp gryszpan/ y oliwę á mieszay/ iezli go chcesz lipko mieć tedy terpetyny przydáć możesz. LubiecSpiż B2v-B3.
Czemu wodá zágrzana sámá przez się chłodnie? Zadna rzecz gwałtowna nie bywa trwáła, źimno záś wodzie iest przyrodzone, á ćiepło chybá przez gwałt; dla tego wodá źimno swoie iáko może nápráwuie, á ćiepło gubi. TylkRoz 60.
Alteracya kwalitatyw iest przemożenie iednego accydensu nad drugi przez intensyą, to iest pomnożenie iednego á drugiego dyminucyą. Ná przykład gdy likwor letni lub zimny gorącym się stánie, lub gorący chłodnie. BystrzInfElem S2.
RAFRAISCHIR, (Refroidir, diminuer de la chaleur.) Restinguere nimios ardores, compescere. Sedare. CHŁODNĄĆ oziębić się co do pory czasu. DanKolaDyk II, 410.
Ze zaś wiatrem, przez wachlarze lub innym sposobem wzbudzonym, chłodniemy, to ztąd pochodzi, że wzruszone powietrze, ktore więcey ma niż ciało ludzkie zimna, skorę naszą liżąc, ciepłe przedechy y wapory z ciała nieustannie wychodzące y na skurze, ieżeli nie będą spędzone, maiące się ostać, y onę ogrzewać, porywa [...]. LisikFizyka 296.

2. przen. »o uczuciach: gasnąć, słabnąć«

„Sromoto — mówi — i mój wstydzie! Gdzież twój łuk? Gdzie twe strzały? Gdzie moc twej pochodnie? Gdy u tej dziewki serce nie pała, lecz chłodnie?” MorszZWybór 33-34.
PRÓŻNOWANIE Jeślić moje do cnoty mogą pomóc leki, Patrz, żebyś próżnowania zawsze był daleki. Tak wszelaka zła żądza w twoim sercu chłodnie, I Kupido, i jego do grzechu pochodnie. PotFrasz4Kuk I 419-420.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Odsyłacze

Patrz: *CHŁODNIEĆ.

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

CHŁODNĄĆ