łac. paragraphus, z gr. paragraphos 'dopisany obok (znak)'
Znaczenia
1.
»szrama, znak, kresa (na twarzy)«
– Gemby natną paragraf przes nos nanotuią Łeb rozwalą ze się w nim y wroble lądz mogą. OpalKSat81v.
– Husárzáć piszę [...] Wełbie páragráff práwie wrąb śmiertelny/ Przez gębę podłuż nożyk po szábelney Iest Parenthesis. KochProżnLir50.
– Patrzajże, jako z gęby zwykli ludzie wracać Gorący kęs, bo proźno językiem nań kiwać, Żebyś i ty nie musiał abo odszczekiwać, Albo, spowszedniałoby pięść przy pysku waszym, Nowy na nim nie przybył paragraf pałaszem. PotFrasz1Kuk II422.
– Na poiedynki nie raz wyzywa, Zkąd párágrafy po gębie miewa [Bachus]. CompMed390.
– VISAGE [...] TWARZ [...] Visage balafré, ou plein de cicatrices. Cicatricosa facies. Twarz porąbana paragrafow pełna. DanKolaDykII, 586.
Związki frazeologiczne
wziąć paragrafy:
»otrzymać blizny, szramy«
– Wyparowalismy ich z podworza do Stało się y temu y temu po trosze [...] kilku ich wzięło Paragrafy Słuszne supponebam ze będą mysleli cos o zemscie y tak się stało. PasPam154v.
2.
»fragment tekstu, często prawnego oznaczony charakterystycznym symbolem i kolejnym numerem«
– My [...] temu funduszowi zapisowi naszemu we wszystkich jego punktach i paragrafach na nas do wypełnienia należących dosyć uczynić powinni będziemy. RadziwKSprawy603.
– Tractat pirwszy Paragraph pirwszy. 1. O rożnych koło Pieczar SS. miedzy rożnemi ludzmi opiniách. KalCuda1.
– Cyrograf die Handschrift. Párágráfder Paragraphus. DobrGram64.
– Z Párágrafu pierwszego miey wiádomą godzinę Zachodu. SolGeom III61.
– Ze tá Náuká iest przydłuższa; dzielę ią na 6 Párágrafow. SolGeom III90.
– Odpráwiłeś multyplikowánie B, bez fatygowánia pámięci, y prędzey dwá rázy od sposobu opisánego w Párágráfie $.1. SolGeom III99.
Użycia metajęzykowe
- Parágraf/ Paragraph[us] [...] Páraliż/ Paralysis f. resolutio neruorum. SzyrDict285
- Cyrograf die Handschrift. Párágráf der Paragraphus. DobrGram64
