1.
»jednostka taktyczna obejmująca kilka lub kilkanaście chorągwi; tu: oddział, grupa«
– Rozdzielono nas na dwie watahy. Dano nad iedną Watahą kommęndę Kalinowskiemu. Nad drugą zas mnie. Poszlismy dwiema Szlakami nocą [...] Zabieramy się potym ku obozowi az tez kalinowski z[s]woią partyią idzie, złączylismy się tedy. PasPam236-239v.
– Do nas wiadomosc ongi przyszła o zniesioney przez Litwę Partiey Szwedzkiey ktora była pod Fu[...]giem ktorego dzis tu Samego in illo Conflictu wziętego albo iutro pewnie prezentowac maią. RadziejKor102.
– Wciągnowszy zas w Granice Włoskie z tym Woyskiem na Cztery go partye rozłączył. Pirszą Partyą Sobie, drugą Czynnie, trzecią Carbonowi, Czwartą Sertoryuszowi naznaczył. SzołHist2.
– A za ten czas Sylli ius nie było w Rzymie, ktory z Woyskiem Swoim w Sycyliey przeciwko Morskim rozboynikom Morzem następowali przetoz Mariusz z trzema Kollegami y Czterma Ludu swoiego Partyami znagła nadciągnowszy snadnie się do Rzymu wparował. SzołHist2.
– Całą Żmudź przeszliśmy, nigdzie od nieprzyjaznych wojsk nie zagabnieni, których partye wkoło naszego marszu były, ale natrzéc nie śmiały; nasze zaś podjazdy po kilka razy dobrze gościły. ZawiszaPam119.
– Piw, gorzałek, chleba mieć szwedzi nie mogli, a przytém tak ich kałmucy ustawicznie infestowali, że wychylić się nie było jak, chyba w wielkim podjeździe i partyi, dla tego trudno i o prowiant było. ZawiszaPam261.
– Pisałasię rozna Expedycya przez Pana Gerlacha dowilna kturysię alienował od Boku mego a to dla Partij ktoramusię zdarzyła w Nitawie. SapADiar77.
– Generał Leytnant Woysk Rossyiskuch i znaczna Partya woyska tu się znayduie. GazPol1735/ 36, 2.
– Powinien się na nim [ordynansie] wprzod Imć P. Regimentarz Partyi N. potym Officyer lub Namiesnik każdey Chorągwi podpisać. GazPol1736/ 82, 4-5.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe
Na partię wyjechać:
– Powiedział, ize słuzył niegdy na Cesarskiei s Panem Lorencem Lettowem Rotmistrzem, ktorego przi nim gdy na partie wyiachali, zabito. VorLetSkarb254.
Przenośnie
Gdzie owe kosztowne po cudzych krajach włóczenia się i peregrynacyje nasze zniosły wrodzone ułożenie swoje, narodu własnego obmierzenie wzruszyły, zbytków, swawoli, sodomiji [...] nauczyły [...] zgoła jedne cudotwory i monstra naturze z krwie rodowitej porobiły. Źleli mówię? Proszę o dowód pożytku pospolitego. W szykach podobno i żywej posturze, na partyjach i podjazdach, w publicznej pracowitej usłudze i funkcyi, w ludzkości i ochocie [...] albo w inszym jakim widziemy predykamencie.MałpaCzłow216
2.
»stronnictwo polityczne«
– Ten rok cały przebyłem na życiu prywatném, nie intrygując do się partyi żadnéj. ZawiszaPam26.
– Kraj się gubi, bo partyi gwałt, a każda drze. ZawiszaPam260.
– Deputowany był [...] Szczuka [...] aby zawzięte strony z kombinował, ziechały się in Januariopartye obiedwie i wielu Senatorów, gdzie Szczuka iuż był arcydobrze umoderował rzeczy, ale król cicho posłał do Ogińskiego i Zaranka, żeby Planta Combinacyi nie doszła. OtwFDzieje61.
– Cożby się po śmierci Krolewskiej działo, wielebyśmy Hetmanow mieli? wiele zpiknionych przeciwko sobie na życie y honor partyy? KonSRoz55.
– Pan nie wątpisz, że Krol do tey y nie przystąpił partyi, ktora chciałaby mu Jus Majestatis a Republica relictum wydrzeć. KonSRoz61.
– ZYGMUNT III [...] Obrány iest od iedney Partyi Polakow, á od drugiey Maximilian Arcy-xiążę Austryácki. ChmielAteny II356.
3.
»część czego; grupa jakichś elementów«
– O jakożem sobie życzył öbrócić się w jaką kropelkę deszczu lub rosy a spaść na najśliczniejszą busieńkę serca mego albo którążkolwiek partię najwdzięczniejszego ciała, wiedząc, że moje kochanie na deszcz rado wychodzi. SobJListy435.
– Ani utrzymać się pioro może, áby się passyą nieuwiodło, oszpecić, y wyszpocić drugiej partyi, co iest przeciwko miłości bliźniego, y paskwilem zákazánym od Kościołá trąci. JabłSkrup18-19.
– Te [gwiazdy] według dystynkcyi swiatła y wielkości dzielą się ná sześć partyi. BystrzInfAstron N1.
– Rozmnożone Familie Synow Noego, rozdzielać się poczeły na partye po całym świecie. ŁubHist1.
– Antonius Sabellicus przydaje, że się [Słowacy] rozdzielili na dwie Partye. ŁubHist2.
4.
»(zazwyczaj dobry) kandydat na małżonka«
– PARTI (Estat, condition) [...] Dobrze się ożenić z Bogaczką z partyą dobrą. DanKolaDykII, 332.
