ESJP XVII i XVIII wieku

Notowanie w słownikach

Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1618

Formy gramatyczne

bezokolicznik

nosić

czas teraźniejszy

lp	1. os.	noszę
	3. os.	nosi
lm	3. os.	noszą

czas przeszły

lp	m	3. os.	nosił
	ż	3. os.	nosiła
lm	mos	3. os.	nosili

czas przyszły złożony

lp

ż

3. os.

będzie nosiła

imiesłów współczesny

nosząc

nieosobowy czas przeszły

noszono

Znaczenia

1. »dźwigać«

– Wezmę owego Zeleckiego na ręce tak iako dzieci noszą bo chłopek był mały [...] y idę z nim. PasPam 229.
– Iak było niewidac okupu piiali wodę potym drwa do kuchni rąbali y nosili y w tey nędzy zywot skonczyli. PasPam 52v.
– Klęknął Eremita na Modlitwę a on Mu tym czasem porwał Baranka co zanim tląmoczek nosił y uciekł. PasPam 56v.
– Trznadel [...] Iawnie na gniazdo nosił między gęstwą ludzi. PasPam 87v.

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

chorągiew nosić:

mydło nosić:

2. »przynosić, dostarczać«

– Miałęm się ieszcze lepiey nizeli pierwey bo mi noszono y od krola y od Niego. PasPam 145v.
– Mieszczanie tedy [...] wskok składac się nosić roznych rzeczy Alem tego Niechciał. PasPam 154.
– Mowię tedy. kazesz WSC więcey nosić? bo ona [wydra] będzie nosiła poko mi niebędzie zadosyć Trzeba ryb Cebra na nosi ona. PasPam 252.

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

wieczerzą nosić:

karty nosić:

3. »chodzić w czym, mieć na sobie«

– Prosił [wezyr] Aby respektowali na iego zgubę ktorey nieminie przez ten powroz ktory na szyi nosi iezeli Wiednia niedostanie. PasPam 260.
– Grzbietem się nie zakłada y nigdy nie nosi Zadniego Blachu ostro o ordynans prosi. PasPam 270.

Przenośnie

Mowię [...] kaz się komu nauczyć co to iest za powaga ktorą nasobie kozdy poseł nosi.PasPam 167v

4. »mieć przy sobie«

– Słychac zas było ze go [panegiryk] kilka dni w kieszeni nosił co raz czytał a potym y Spalił. PasPam 197v.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

chorągiew nosić:

– Mnie tedy Deputowano z Panem Wawrzyńcem Rudzienskiem ktory potym unas chorągiew nosił. PasPam 81.

habit nosić:

~ Niech habit różny noszą i różne baczmagi, Aby znano, co poseł, co trybunalista, Co senator, prokurat, a co też dudzista. StarVotBar I I 311.

Związki frazeologiczne

cegłę nosić i wapno:

– A co dziś na swobody iakieś tam każecie/ Cegłę nosić, W Stambole y wapno będziecie. TwarSLeg 95.

wyżej nosa gębę nosić:

– wyżey nosa gębę nosić. sich aufblasen, die Nase hoch tragen. lever la crête; lever, sécoüer le menton; morguer. T III 369.

Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

– Dla pokoiu tę broń noszę/ O ktory cię Boże proszę. RysProv III, 3.

– To iest prawdziwa przypowieść Chłop strzela a P Bog kule nosi Bo na taki ogięn nalezało tam z polowę z koni spaść. PasPam 107.

– Na się drugi broń nosi. RysProv XI, 8.

– Ktora go przed sobą nosząc nie vstrzeże/ druga zá nią chodząc pewnie nie vstrzeże. RysProv VI, 10.

– Chłop nosi proch/ á Pan Bog kulki. RysProv II, 3.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

NOSIĆ