Pobieranie
PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

NOSIĆ

czas. ndk
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1618
Formy gramatyczne
nosić  
lp 1. os. noszę  
3. os. nosi  
lm 3. os. noszą  
lp m 3. os. nosił  
ż 3. os. nosiła  
lm mos 3. os. nosili  
lp ż 3. os. będzie nosiła  
nosząc  
noszono  
Znaczenia
1. »dźwigać«
  • – Wezmę owego Zeleckiego na ręce tak iako dzieci noszą bo chłopek był mały [...] y idę z nim. PasPam 229.
  • – Iak było niewidac okupu piiali wodę potym drwa do kuchni rąbali y nosili y w tey nędzy zywot skonczyli. PasPam 52v.
  • – Klęknął Eremita na Modlitwę a on Mu tym czasem porwał Baranka co zanim tląmoczek nosił y uciekł. PasPam 56v.
  • – Trznadel [...] Iawnie na gniazdo nosił między gęstwą ludzi. PasPam 87v.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • chorągiew nosić:
  • mydło nosić:
2. »przynosić, dostarczać«
  • – Miałęm się ieszcze lepiey nizeli pierwey bo mi noszono y od krola y od Niego. PasPam 145v.
  • – Mieszczanie tedy [...] wskok składac się nosić roznych rzeczy Alem tego Niechciał. PasPam 154.
  • – Mowię tedy. kazesz WSC więcey nosić? bo ona [wydra] będzie nosiła poko mi niebędzie zadosyć Trzeba ryb Cebra na nosi ona. PasPam 252.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • wieczerzą nosić:
  • karty nosić:
3. »chodzić w czym, mieć na sobie«
  • – Prosił [wezyr] Aby respektowali na iego zgubę ktorey nieminie przez ten powroz ktory na szyi nosi iezeli Wiednia niedostanie. PasPam 260.
  • – Grzbietem się nie zakłada y nigdy nie nosi Zadniego Blachu ostro o ordynans prosi. PasPam 270.
Przenośnie
  • Mowię [...] kaz się komu nauczyć co to iest za powaga ktorą nasobie kozdy poseł nosi.PasPam 167v
4. »mieć przy sobie«
  • – Słychac zas było ze go [panegiryk] kilka dni w kieszeni nosił co raz czytał a potym y Spalił. PasPam 197v.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • chorągiew nosić:
    • »trzymać chorągiew w czasie walki, posuwania się oddziału wojskowego«
    • – Mnie tedy Deputowano z Panem Wawrzyńcem Rudzienskiem ktory potym unas chorągiew nosił. PasPam 81.
  • habit nosić:
    • ~ Niech habit różny noszą i różne baczmagi, Aby znano, co poseł, co trybunalista, Co senator, prokurat, a co też dudzista. StarVotBar I I 311.
Związki frazeologiczne

  • cegłę nosić i wapno:
    • »wykonywać najcięższe roboty«
    • – A co dziś na swobody iakieś tam każecie/ Cegłę nosić, W Stambole y wapno będziecie. TwarSLeg 95.
  • wyżej nosa gębę nosić:
    • »wywyższać się«
    • – wyżey nosa gębę nosić. sich aufblasen, die Nase hoch tragen. lever la crête; lever, sécoüer le menton; morguer. T III 369.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – Dla pokoiu tę broń noszę/ O ktory cię Boże proszę. RysProv III, 3.
  • – To iest prawdziwa przypowieść Chłop strzela a P Bog kule nosi Bo na taki ogięn nalezało tam z polowę z koni spaść. PasPam 107.
  • – Na się drugi broń nosi. RysProv XI, 8.
  • – Ktora go przed sobą nosząc nie vstrzeże/ druga zá nią chodząc pewnie nie vstrzeże. RysProv VI, 10.
  • – Chłop nosi proch/ á Pan Bog kulki. RysProv II, 3.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: SPas
Data ostatniej modyfikacji: 29.01.2015