Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

APREHENSJA

rzecz.
ż
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: APREHENSJA, APRENSJA, APREHENCJA
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
L (bez cytatu), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T


Najwcześniejsze poświadczenie: 1623
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   aprehensja
D.   aprehensji ||   aprehencji
  aprehensjej
C.   aprehensjej
B.   aprehensją ||   aprensją
N.   aprehensją
Ms.   aprehensji
liczba mnoga
M.   aprehensje
D.   aprehensyj
B.   aprehensje
Etymologia
łac. apprehensio
fr. appréhension
Znaczenia
1. »nadmierne przejmowanie się czym, zmartwienie, rozpacz, wstyd«
  • – Nic pewnieyszego/ iż bol serdeczny z apprehensiey y [...] myśli złego pochodzi. BirkOboz 30.
  • – Michol, niechciała się zwać ani pisać Dawidowa, a że z–małej kondycyi powstał Dawid [...] Saulownać Sobie kazała, Filia Saul [...] z-puchliny pychy, dla rodu swego, zgłupiała [...] z aprehensyi o swoiej rodowitości, oszalała. MłodzKaz I, 430.
  • – Tak ią [wojewodzinę] to [uwięzienie] wniwecz obrociło ze z aprehensyi y Melancholyi w chorobę wpadła y umarła. HistŚwież 426.
  • – Wojewoda Krakowski uciekł [...] i za to mu Bolesław posłał na wzgardę skórkę zajączą, powroz i kądziel. Wojewoda z apprehensyi obiesił się. ŁubHist 200.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • czynić aprehensją:
    • – Ruszenie się Woysk Cesarskich nad Rhenem [...] znaczną czynią Dworowi Naszemu apprehensyą, ile że Theatrum Belli może bydź w Naszych Państwach. GazPol 1735/62, 7 nlb..
Związki frazeologiczne

  • wpaść w aprensyją:
  • »przejąć się, zmartwić się bardzo«
    • – Krolowa Ludwika [...] skarb swój wyniszczyła, zdrowia [...] nad werężyła [...] wpadła w aprensyią zachorowała iakos po białey Niedzieli [...] y umarła. PasPam 202.
2. »liczenie się z kim, oddawanie czci komu; pochwała«
  • – Czausz on wziąwszy się co pręcy/ Respons cale Dziurdziemu odnosi Książęcy: Powie o iego gestach/ o dzilney [!] urodzie. Dziurdzi skromnieyszy, z tych apprehensiy. TwarSLeg 62.
  • – Często też [sułtan] z wielką Dworu paradą przeieżdza się po Stambule Poddaństwu dla appehencyi [!], Cudzoziemcom dla ostentacyi pompatyczney. ChmielAteny II 481.
Związki frazeologiczne

  • aprehensjej czyjej pobłażać:
  • »dogadzać czyjej próżności«
    • – Ludzkiey tedy nieco apprehensiey ludzie pobłażaiąc/ na panegirach/ na Entomiach/ na Monumentach grobowych rysuią swoie Genealogią. WojszOr 93.
3. »znaczenie, uznanie dla czego; uwaga«
  • – Gwarancya Moskiewska na tym traktacie powinna bydź w wielkiey aprehensyi. KonSRoz 45.
  • – Ofiarowane godnym Rycerzom Polskim od Monarchów postronnych Xięstwa, Grafstwa, Ordery nie mają żadney w Polszcze apprehensyi, ale aequalitas ma swoję naywiększą godność. ŁubHist 229.
4. »rozumienie czego, pojęcie o czym«
  • – Replikowałem [...] iakom umiał [...] ale moia mowa, y żadna insza nie ma mieysca, dla mocney rzeczy w tamtey głowie ułożonych apprehensiy. LubJMan 39.
  • – Czy powinnasz ta apprehensya nieszczęsney maxymy, że omnis mutatio periculosa, zabronić nam, myślić o iey dostatecznie konserwacyi? LeszczStGłos 3.
5. »waga, szkodliwość (objawów chorobowych)«
  • – Większey [niż biegunka] apprehensyi iest letarg, albo y szalenstwo. BeimJelMed 32.
  • – Czasem i Womity z tym bolem [żołądka] wspołeczność wchodzą; ktore mnieyszey są apprehensyi. BeimJelMed 602.
Odsyłacze