Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

BIJAĆ

czas. ndk
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki notują
Formy gramatyczne
bezokolicznik
  bijać
czas teraźniejszy
lp 1. os.   bijam
lm 2. os.   bijacie
3. os.   bijają
czas przeszły
lp m 1. os.   bijałem
3. os.   bijał
ż 3. os.   bijała
lm mos 3. os.   bijali
nieosobowy czas przeszły
  bijano
Znaczenia
1. »wielokrotnie bić, uderzać; chłostać; karać«
Składnia: kogo, co; (czym)

  • Barzo go o obyczje i naukę nauczyciel bijał. SaadiOtwSGul 199.
  • Bydlarz. Pomyka się też pies do bydła [...]. Wałaszą go drudzy przy bydlęciu ukąszonem do bydlęcia włóczą, drudzy ze złemi barany sworują, że je bijają rogami. OstrorMyślTur 39.
  • Pan złamał kij niezbożnych/ y rozgę pánujących: Tego ktory ludzie bijał w zápálczywości biciem ustáwicznym/ pánował w gniewie nad narodámi bez litości dręczonymi. BG Iz 14, 5-6.
  • A jam rzekł: PAnie/ onić wiedzą żemci ja podawał do więzienia/ y bijał w bożnicách te/ ktorzy wierzyli w cię. BG Dz 22, 19.
  • Bo od głosu PAńskiego stárty będzie Assyryjczyk ktory inne kijem bijał. BG Iz 30, 31.
  • Biiam/ Verberito [...]. Kn 30.
  • [...] biiány/ ktorego biią abo biiáią. Plagipatida. Kn 1016.
  • Takich przed tym na rybnych stoliech kiymi biiano y w Rynsztokach bierzmowąno... TrepNekLib 67.
  • A biie tp serce grzeszne sám człowiek dla tego/ áby nie był od Páná Bogá zágniewánego bity/ ktory tego srodze biia/ ktory sam siebie zá złości swoie nie karze/ y sam siebie nie sądzi. StarKaz 250.
  • [...] zwano go Socrates [...] nie słycháć o tákim drugim błaźnie/ coby go żoná kiiem biiáła/ y tákim ługiem myiiała [...]. ZłoteJarzmo D4v.
  • Słuchaycie tego Wy Páńskiego y Rycerskiego (Szlácheckiego) stanu ludzie, ktorzy w karániu poddánych swoich rozumowi hámowáć się dáć nie chcecie: One bez miłosierdzia ciemiężycie: álbo też z zápálczywości zbytniey bez miáry bijácie [...]. GdacPan 64.
  • A ten Vcząc Chłopczow w Skole Zywieczkiey Nigdy dzieci nie biiał, tylko rozne Paenitentie naznaczał dla czego tez ten respekt otrzymał. KomonDziej 149.
  • [...] doniesiono [...] jakoby żonę swoję bijał, a tak strasznie [...] iż raz kół złamawszy, że ona uciekł[a] [...] KsJaz 126.
  • [...] póty z więzienia nie wynidzie, póki się czteroma ludźmi nie zaręczy, jako jej bijać nie będzie [...]. KsJaz 126.
  • Item zeznała, zeby była zyła z męzem dobrze, gdyby nie ten oyczym, bo onę biiał y matkę, gdy nie chciała zezwolić woli iego. AktaMusz 42.
  • Biiam. oft schlagen. batre souvent. T III 47.
2. »wielokrotnie pokonywać w walce«
Składnia: kogo

  • Ten na kazdy dzien niemal, takie czyniąc cugi Siła bydła brał Turkom: gdy zapadszy z tełu Zbiegał ubespieczony y narzezał siełu Lecz y Tatarów bijał często, y sowity Odbierał Plon: ztąd sławny był y znamienity. PotWoj 144.
  • Ich [Niemców] we wszystkich okazyiach biiali Turcy y Cale znimi nigdzie szczęscia niemieli. PasPam 267v.
  • Rzecz jest pewna i siłą przykładów doświadczona, że ostrożny zawsze porywczego zwykł bijać. LubSArtDąb XIII, 19.
3. »zabijać zwierzęta, ubijać, uśmiercać«
Składnia: co

  • Sliachcic stad się zas Plebei zową od Sliachtuza Komorki, wktorey ociec ktore[g]o rzeznik barany byiał Niemcy Rzeznicy mowią więc towarzeszom Sliacht ceit.. toiest czas bic barany w sliachtuzie. TrepNekLib 3v.
  • Stanąłęm tedy uiednego Rzeznika w Szopie gdzie biiał woły ktorych y naten cza[s] wisiało kilka konie naymnieyszey rzeczy niechciały ieść tylko chrapały na ow Smrod Surowizny. PasPam 182v.
  • Bydła także nie będą mogli biiać [...] bez opowiedzi O. Ekonoma. KsKasUl 379.
4. »o pieniądzach, zwłaszcza monetach: wytwarzać, odciskać w pewnych odstępach czasu, czasami«
Składnia: co

  • Ci mincarze ex torturis wyśpiewali kilku znacznych szlachciców, u których fałszywe pieniądze bijali, spozywali wszystkich przed się [...] OssZPam 65.
  • Męciński [...] sam tych pieniędzy nie bijał [...]. OssZPam 66.
  • a sąm Jąn biiał młotem wmynicy Krakoskiey [...]. TrepNekLib 29.
Użycia metajęzykowe
  • - [De Verbo] Frequentativa: [...] biiam, bywam, chadzam, czytywam. WojnaInst 69
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

BIJANY

im. przym. bier.
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
odmiana złożona
lp M. m   bijany
Najwcześniejsze poświadczenie:
Znaczenia
»taki, którego bijają«
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

BIJANY
rzecz

w funkcji rzeczownika
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
Najwcześniejsze poświadczenie:
1621-1643
Znaczenia
»ten, którego bijają«
  • Smágániec/ smágány ábo wysmágány [...] biiány/ ktorego biią abo biiáią. Kn 1016.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 24.02.2016
Data ostatniej modyfikacji: 24.02.2016
Autorzy: WG
Data ostatniej modyfikacji: 24.02.2016