Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

MORSKI

przym.
ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1613
Formy gramatyczne
lp Ms. ż   morskiey
Znaczenia
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • zool. bekas morski:
    • bekas morski. See-Schnepfe ein Vogel. bécasse de mer un oiseau. T III 31.
  • morska bestia (sz. zm.):
    • Obaczywszy Andromedę […] do skały przykowáną, y morskiey bestyey smokowi ku ziedzeniu nágotowáną; krasą y urodą uwiedziony, zákochał się w niey [Perseus]. OvOtwWPrzem 171.
    • Różne raritates pokazywano nam. Miedzy inszemi krokodyle, więdłe syreny, różne bestie morskie stupenda, lamparta żywego, który jest naturaliter ferocissima bestia. BillTDiar 6.
  • bałwany morskie:
    • Niech zdáleká vtai się [Achilles] w báłwánách morskich, niech go w łonie Nereusz swoim trzyma: ty [Ulissesie] go w káżdey stronie Łátwo naydziesz. ClaudUstHist 131.
    • Heretycy są ták burzliwi/ tácy buntownicy/ iáko báłwány morskie/ od wiátrow podniesione. BirkRus E3v.
  • bezlist morski:
    • Bezlist morski, (ephedra marina) ein Kraut dieser Art, das Manns hoch wächst. raisin de mer une plante qui croit à la hauteur d'homme. T III 37.
  • armata morska (sz. zm.):
    • Chciał koniecznie Maltę zburzyć [sułtan Osman] dwuch wielkich Hetmanów swoich, z wielką armatą morską nasławszy na wyspę onę. BirkOboz 7 nlb..
    • WIelki Hetman dowiedziawszy się/ że Prouisor Extráordynáryiny Armaty Morskiey vdał się tu do Senatu/ przysłał Proces in Contumaciam ná nim przewiedziony. MerkPol 185.
    • Turczyn miesiąc złocić roskazuie, na swey morskiey armacie. AndPiekBoh 109.
  • morskie burzenia || morskie burzenie:
    • Przychodzęnie morskie/ v. Morskie burzęnie/ przychodzęnie. Kn 869.
    • Wzbieránie i opadánie/ v. Morskie burzęnie. Kn 1346.
    • Morskie burzenia/ Aestus maris. Wirimas mariu. SzyrDict 179.
    • MARE'E (Flus et reflus de la mer) AEstus [...] MORSKIE burzenie podnoszenie y opadanie przychodzenie y odchodzenie wody ná morzu. DanKolaDyk II, 236.
    • REFLUS (Retour des eaux de l'ocean. [...] MORSKIE burzenie przybywanie y opadanie wody. DanKolaDyk II, 423.
  • morska burza:
    • Ypospolitey potrzeba go [Syloreta] rzeczy, Wdrogę: ale tesz y prywata pędzi, Zesię na Morskie burze, vbespieczy. PotSyl 26.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • arcyrozbójnik morski:
    • »naczelnik piratów, korsarzy«
    • Arcyrozbojnik morski/ Archipirata [...] praedonum princeps. Kn 9.
  • morski orzeł:
    • Tym się też brzydzić będzie z ptástwá, y jeść ich nie będziecie/ bo są obrzydliwością: jáko Orłá/ y Gryfá/ y morskiego Orłá/ Y sępá/ y Kánie według rodzáju ich. Káżdego Kruká według rodzáju jego: Tákże strusá/ y sowy/ y wodnej kánie y Jástrzębá/ według rodzáju ich. Y Puhaczá/ y Norká/ y Lelká/ Y Lábęciá/ y Bąká/ y Bocianá. Y Czáple/ y soiki, według rodzáju jch/ y Dudká y Nietopyrzá. BG Kpł 11, 13-19.
  • morska armata:
    • [Tytuł] O woysku Rzymskim, ták ná ziemi iáko y morzkiey ármacie, y co zá znáku vżywáli ná chorągwiách. CezPiel 33v.
  • pies morski:
    • »foka«
    • Piés morski rybá/ ábo Rybá chrzestkowáta rozmáita. Kn 693.
    • Powyłaziły na owe Skały Delfiny okrutne, wielkie psy morskie y innsze zwierzęta rozne. PasPam 65v.
  • morski rozbójnik:
    • »korsarz, pirat«
    • W zbudziłes Turkow z Morskich rozboynikow Z gusnego [!] gminu wielkich woięnnikow. PasPam 109v.
  • cebula morska:
    • CEbulę morską Plinius dwoiáką bydź pisze. SyrZiel 864.
    • Toż czyni [...] Mycie Barszczem [...] Słonecznikiem/ Cebulą morską. PetrJWod 22.
    • W niedostatku Soku Bzowego weźmi Proszku Cebuli Morskiey Sqvilla nazwaney. BeimJelMed 414.
    • Syrop z Cebuli Morskiey [...] iest Arcysławnym lekarstwem. BeimJelMed 576-577.
    • Cebulá morska Scilla. DasHünDict .
  • koń morski:
    • Koń Morski [...] Z Zebow zaś formuią Krzyżyki y Paciorki, aliás Koronki, Rożance. ChmielAteny1755 I 477.
  • morska bitwa (sz. zm.):
    • Morskie twoie bitwy z Turkiem, Czáty twoie ná brzegách Afrykańskich, á zwłaszczá pod Algerem, opowiedzą drudzy. BirkOboz 51.
    • Co tylko bowiem w morskich bitwach bywa Wszytko to y w tey widziec się dostanie. ChrośKon 432.
    • Marsiliyczykowie port swoy porządny maiąc y sposobnieyszemi do bitwy morskiey niz ziemskiey zostaiąc, wkilkudziesiąt statkach opatrznie sporządzonych w samym Porcie sie sprawili. SzołHist 20.
  • kot morski:
    • »koczkodan«
    • Kot morski/ vide Koczkodan. Kn 310.
  • ryba morska:
    • Niebowid, wnieboyrzał ryba morska. (uranoscopus) ein See-Fish der immer gen himmel siehet. tapecon, un poisson de mer qui regard toujours au ciel. T III 970.
  • gębka morska:
    • Chromotę y vłomność członkow leczy: Wziąwszy Ruty y Szałwiey zá rowno/ w winie á w wodzie nápoły wárzyć do połowice/ y tym członki chrome náparzáć/ gębkę morzką w tym maczáiąc przez puł godziny káżdego dnia ráno y wieczor[.] SyrZiel 538.
    • Wziąć Wroblego Prosá nasienia łot/ Kámykow z gębki morzkiey/ Kámieniá Zydowskiego/ skłá co nawybornieyszego Weneckiego palonego/ po pułtory kwinty. SyrZiel 789.
    • WEś gębki morskiey, gębek ktore na Roży polney wyrastáią, oboygá co chcesz [...]. CompMed 454.
  • ostryga morska:
    • [...] dobrym żołądkom nie zászkodzą y surowe Ostrygi morskie. BanHist 40.
    • [...] nic więcey zazywac nie trzeba, tylko co cztery godziny proszku z ostryg morskich z sześcią gran preparowaney sal nitry z mięszanego [...]. BeimJelMed 16-17.
    • Na wyniszczenie kwasności znayduiących się w żołądku, bierz rano y wieczor na koniec noża rakowe oczy z Salitrą zmięszawszy proporcyonalnie; albo Skorupy z Ostrzyg Morskich biało upalone w cegielnym piecu. BeimJelMed 428.
    • Weźmi Ostrzyg Morskich preparowanych bez ognia [...] ćwierć łota. BeimJelMed 617.
  • cieśnina morska:
    • ćieśnina morska. Meer-Enge. un Bosphore, détroit, bras de mer. T III 146.
    • Insi zaś Bracia namienionych, przez cieśninę Morską (ieżeli na ten czas była) na tę stronę przeprawili się ku Europie. KleczPocz 7.
    • Co iest cieśnina morska? Cieśnina morska abo przesmyk iest kanał ciasny łączący dwa morza z sobą. abo iednego morza dwie części, takie cieśniny są: Zund, morza ciasne między Francyą y Anglią, między Hiszpanią y Afryką, Eurip między wyspą Negrepontem y Liwadyą. WyrwGeog 14.
    • Morza Europeyskie nazywaią się te, ktore oblewaią Kraie Europy wokoło. Są zaś te: Naprzod obszerne Morza o ktorycheśmy zwyż mowili: potem pomnieysze morza, odnogi iego, y ciaśniny morskie [...]. SzybAtlas 25.
    • P[ytanie]. Jakie są granice Wielkiey Brytannii, y iaka iey iest długość y szerokość? O[dpowiedź]. Dwie te wielkie wyspy na Wschod są oblane [...] Morzem Połnocnym. Na Południe [...] Morzem nazwanym la Manche y ma ciasninę morską Kale. SzybAtlas 85.
  • przesmyk morski:
    • Cóż iest Przesmyk Morski [łac.: Fretum] Iest niby konał[!] Ciasny, czyli Ciesnina morska, łacząca dwa Morza z sobą, albo dwie części iednego Morza. Takie są. Przesmyk pod Giblartarem [...]. GiecyZiem 146.
    • NOWA BRYTANIA. Ta ziemia leży na wschod nowey Gwinei, przesmykiem morskim od niey odłączona. ŁadSGramGeo_II 113.
    • Przesmyk morski iest ciasne morze między dwiema lądami, taki naprzykład iest przesmyk Gibraltarski między Hiszpanią, y Afryką. SiekKraj 229.
  • morska świnia:
    • Delfin [...] morska świnia. T III 216.
Związki frazeologiczne

  • syrop z cebuli morskiej:
    • Syrop z Cebuli Morskiey [...] iest Arcysławnym lekarstwem. BeimJelMed 576-577.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

*MORSKO
rzecz
n

w funkcji nazwy własnej
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
D.   Morska
B.   Morsko
Najwcześniejsze poświadczenie:
1605
Znaczenia
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
  • Przedmowá do Jego Mości mego M. Páná P. STANISŁAWA MORSKIEGO ZMORSKA JurkLut Av.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 09.03.2023

MORSKI
rzecz
m

w funkcji nazwy własnej
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
Najwcześniejsze poświadczenie:
1605
Znaczenia
nazwa osobowa »nazwisko«
  • Przedmowá do Jego Mości mego M. Páná P. STANISŁAWA MORSKIEGO ZMORSKA JurkLut Av.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 09.03.2023
Autorzy: WM
Data ostatniej modyfikacji: 09.03.2023