– To [zioła] w Balneum maris, to iest/ w kotle wody wrzącey/ Alembik wstáwiwszy wárzyć. SyrZiel10.
– To iednák trzebá wiedzieć kiedy tę wodę będziesz dystyllował w Alembiku. SykstCiepl135.
– Dystylowánie/ palenie wodék/ oléykow/ ábo zioł/ korzeni [et] c. ná wodki/ oléyki
[...] Kápánie abo ciéczenie wodek z álambikow/ haec proprie est destillatio vel distillatio, non prior. Kn158.
– Poci się krwią zmordowany [Pan Bóg]: Alembik,
w którym ogniowa robota Płomienia, zbytniej, i wągla, miłości Wódki przepuszcza drogie i wonności. MorszAUtwKuk219.
– W kuchni garniec gorzałczany z pokrywką, rurnicą [...] alembik z rurniczką o jednej rurce. InwKal II, 198-199.
– Halembików 2; w jednym garcy 18, a w drugim 6, z rurkami. InwKal II, 654.
– Powietrze obraca się w wodę, y wodá w powietrze. Pierwszey odmiany doznawamy w oknách się pocących; drugiey w álembikách páruiących, z ktorych tylko párá miasto wodki wychodzi. SolArch137.
– Z tych exhalacyi y waporow iák z iakiego alembika, z ziemi wychodzących, zaczęły się rodzić mgły, chmury, pioruny [...] y wszystkie inne meteora. BystrzInfElemCosm cj.
– Ocet [...] przecedzić [...] á potjm w Kukurbitę Alembikiem slepym nákrytą/ wlać. SyrZiel232.
Związki frazeologiczne
z alembiku palić (coś):
– Bywa ták z liścia/ iáko z korzenia iego [omanu]/ Wodká dystyllowána: ták z osobná/ iáko społecznie tłuczone y ziuszone/áz Alembiku palona. SyrZiel60.
przepalić (coś) przez alembik (sz. zm.) || przepalić coś w alembiku:
– Napoy zwyczáyny ma bydź Mleko Owcze, álbo Ośle, álbo wodá z drzewá Brzozowego [...] lubo samá przez się przewarzána, lubo przez alembik przepalona. PromMed17.
– Weś Cynámonu [...] przepal przez álembik wolnym ogniem. CompMed633-634.
– Weźmi kwiecia y liścia Bzowego, posiekáy, náley wodą y przepal przez álembik, do przepaloney wodki włoż znowu świeżego liścia. VadeMed55.
– [...] przepal w Alembiku 4. Garce tey Wodki przy wolnym ogniu. BeimJelMed392.
z alembiku wypalić:
– Wziąć tych zioł [...] usiekáć drobno, z Alembiku wypalić, á ráno y ná noc w oczy puszczáć. SyrZiel393-394.
przepuszczać coś w alembiku || przepuszczać przez alembik:
~ Trzeci raz może doświadczyć tey wody przepuszczaiąc onę álbo distilluiąc w Alembiku. SykstCiepl76.
~Distiller des herbes, V. act. (En tirer le suc à l'alembic.) Succos herbarum subjectis ignibus exprimere. DYSTYLOWAC przepuszczać [...] przez alembik. DanKolaDykI, 475.
przepuszczanie czegoś przez alembik:
»destylowanie, destylacja czego«
– DISTILLATION [...] (Expression par le feu du Suc des herbes) [...] PRZEPUSZCZANIE zioł przezálembik. DanKolaDykI, 475.
alembikiem wyciągać coś z czegoś || wyciągać (coś z czegoś) przez alembik:
»destylować, przedestylować co«
– Piołynowa wodká ták z kwiatu iáko z nasienia y z młodego kłącza iego [...] przez ogień Alembikiem [...] bywa wyciągána. SyrZiel355.
– Wyciągaią z Piołynu przez Alembik w kotle wody wrzącey wodkę, po ktorey odeściu, to co na dnie zostawa kálcinuią. SyrZiel355.
– Distiller des herbes, V. act. (En tirer le suc à l'alembic.) Succos herbarum subjectis ignibus exprimere. DYSTYLOWAC [...] wyciągać przez álembik. DanKolaDykI, 475.
Przenośnie
Coż to jest, wieczny serc naszych chimiku, Że nic radości ten płacz nie przeszkadza, Z jednegoż cieką też łzy alembiku.LubSTobPol163
Tak i ten [płomień miłości], co mię tak bezmiernie piecze, Wtenczas mi zniknie i wtenczas uciecze, Kiedy strawiwszy me wszytkie wilgości, Pośle do grobu z alembika kości.MorszAUtwKuk183
2.
»płynna substancja, olejek leczniczy, wódka, otrzymywana w wyniku destylacji czego w alembiku; wyciąg«
– LABORATOIRE [...] Chymica officina [...] MIEYSCE gdzie chimistowie topią y robią swoie alembiki. DanKolaDykII, 182.
