Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

ZAKONNIK

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp, Kn, T, SJP

Nienotowany w słownikach:
SXVI (?), L (?), SWil (?), SW (?)

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   zakonnik
D.   zakonnika
C.   zakonnikowi
B. uż. żyw.   zakonnika
N.   zakonnikiem
liczba mnoga
M. uż. osob.   zakonnicy ||   zakonniki
D.   zakonników
C.   zakonnikom
B. uż. osob.   zakonniki ||   zakonników
N.   zakonniki ||   zakonnikami
Ms.   zakonnikach
Znaczenia
1. »członek zakonu, mnich«
  • – Mnich/ Monachus [...] v. Zakonnik. Kn 419.
  • – Profés/ zakonnik co ślub iáwny uczynił. [...] Hieromonachus [...]. Kn 823.
  • – Artykuł wiary iest/ że łaska pańska sama/ nie iakaszkolwiek y nie ta ktora wszytkim do dostąpienia zbawienia dana bywa/ zakonnikami ludzie czyni. SzemGrat 9.
  • – Iezuici innymi zakonniki, y Akademiki, także y księżą swiecką gardzą. SzemGrat 15.
  • – Luter y inni po nim rożni iego pomocnicy/ ktosz nie wie że zakonnikámi zacnych w Kościele Katholickim zakonow bywszy/ że sług Bozych sługámi szátáńskiemi stali się? ktorych imion vmyslnie milczę/ á cosz ztąd zá zmázá drugim tákichze godności/ urzędow y powołániá osobom? á iáko ci y tym podobni łotrowie/ sławie dobrey ták wielkich á zácnych stanow [stanu] Biskupiego/ y Kápłáńskiego/ áni ták wielkim y świątobliwym Zakonom/ w ktorych przedtym żyli szkodzić nie mogą złymi swymi spráwami [...]. SzemGrat 26-27.
  • – Ach mnie y powtore rzeknę ach mnie/ ktory zostawił świat Zakonnik/ a nad ludzi świeckich gorzey się unośi. KalCuda 234.
  • – Zakonnicy [...] W błahych celach do tych czasów Zażywają swych niewczasów, Muszą: bo Pan wszystkim może, Aż ich na klasztor wspomoże. JarzGośc 8.
  • – Zakonnik ieden/ że nie chciał żyć wedle ustaw Zakonnych/ Szyię złamie. A drugi/ że nikczemnie y nieuważnie odpráwował/ powietrzem umrze/ y ták ci wszyscy dziś będą potępieni. OkolNiebo 88.
  • – dziećię iedno w piąćiu lećiech [...] obaczywszy Fránćzszká świętego zakonnika bárzo sobie upodobało on habit [...] y poczęło prośic rodźicow swoich bárzo áby mu też takie sukienki spráwiono. StarKaz 369.
  • – Heretycy [...] męczą zakonniki/ pánienki poślubione Pánu Bogu gwałcą [...]. StarKaz II, 606.
  • – ZAkonnicy Augustiniani, obrawszy nie dawno Generała Zakonu swego/ postąpili byli dáley obieráć y insze osoby ná mnieysze vrzędy [...] obráli Assistentá do Portugaliey ktory zwykł bydz konfirmowány per Breue Pontificium. MerkPol 300.
  • – Intrata powiedaią wielka iest do tego klasztoru ale tez powiedaią Zakonnikow bywało. 400. PasPam 78.
  • – Trząsnęło mię coś za ramię mowiąc te słowa Owo Antoni nad tobą stoi Obrocę się do Sciany asz stoi Zakonnik In Habitu Minorum Sancti Francisci. PasPam 279v.
  • – Myslę że to iakiegos do mnie Zakonnika przysłali iako zwyczaynie do Chorego. PasPam 279v.
  • – [Szwedzi] na Zakonniki dziwy wymyslali: Na Mieysce Swięte przeklectwá wálili Wszytko łáiáli wszytko się srozyli. OblJasGór 54.
  • – Nie wiedzie się S. Ignácemu świecka woyná/ bezbronnym zakonnikiem piekło burzy. BujnDroga 211.
  • – Rzecze Aráches: Pokaz nam iego mieszkánie. Odpowie mu Zakonnik ták ná to pytánie: Ieśli was zechce vyrzeć, sam się wam nágodzi, A nam się celi iego pokazáć niegodzi. DamKuligKról 163.
  • – Biskup wszystkie zakonniki, którzy in praesentia jp. Hetmana albo mszą świętą odprawują, albo do kościoła chodzić nie bronią, albo konwersacyę prowadzą i t. d., wyklął, jako to: jezuitów, dominikanów, franciszkanów, bernardynów i t. d. ZawiszaPam 180.
  • – [...] pewnie by był do takiey ze biedy Karol [de Rochefort] przyszedł iako był w niewoli gdyby go był z opieki swoiey wypuscił Ow Zakonnik, ktory go chował i opatrywał [...]. HistŚwież 121.
  • – Kawalerowie maltańscy [...] syna sułtanowego złapali [...] na ostatek zaś zakonnikiem został. [...] Cesarz Turecki Ibrahim ow proceder Maltańczykow Za wielki afront poczytywał. IntrHist 142.
  • – Po przeniesionych z támtąd Zákonnikach Chrześciańskich, Turcy tam osiedli, Palác fundowáli, Klasztor swoiemi osadzili Santonámi, do Wieczernika bosemi chodzą nogami, nie pluiąc, Chrześcianow nie puszczáią pod cięszkim karániem, chybáby się ktorey [!] pobisurmánic odwáżyl albo 600. zápłacił Cekinow. ChmielAteny II 533 [543].
  • – Tam stanąwszy Gwárdyan ná wierzchu mieysca tego z Zákonnikámi y Pielgrzymámi każe spiewać Ewángelią Kwietną Niedzielną, dwoch posyła bráci ná mieysce contra vos, tym czasem bywa kázanie, potym Pontificaliter ubrány Gwárdyan z roszczką palmową wsiáda ná oślicę, iedzie ku Ieruzálem przy spiewaniu Antyfony owey: Pueri Hebraerorum, etc. y przy rzucaniu Palm y sukien przez Chrześcian pod nogi iego. ChmielAteny II 556.
  • – Apostolinowie Zakonnicy R. 1496. ChmielAteny II 767.
  • – Po Jeruzalem y za Jeruzalem ieśli Pobożność czyia wizytuie mieysca, mieć powinna assystenta Zakonnika y Turczyna. ChmielAteny1755 I 570.
  • – Mnich, Zakonnik. ein Monch. moine; un Réligieux de Cloître. § Mniszy Zakonu Franciszkańskiego. T III 849.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – Zakonnik w Celli/ Zołnierz we zbroi/ Człek przy prawie. Bespieczni są. ŻabPol B1v.
2. »zakon; zgromadzenie zakonne«
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • fundować zakonniki:
    • – Funduię zakonniki/ záczynam zakon. Kn 181.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Odsyłacze
Patrz: MNICH, *PROWINCJAŁ, *PRZEOR, BRAT, OJCIEC, EREMITA, *PUSTELNIK.
Autorzy: SPas
Data ostatniej modyfikacji: 24.11.2021