Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

BOLESNO, BOLEŚNIE

przysł.
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: BOLEŚNIE || BOLESNO, BOLEŚNO
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI (bolesno, boleśnie), Kn (bolesno, boleśnie), T (boleśno, boleśnie), L (bolesno, boleśnie; pod: boleć; (XVII)), SWil (boleśno, boleśnie), SW (bolesno, boleśno, boleśnie), SJP (bolesno, boleśnie)

Nienotowany w słownikach:
SStp

Formy gramatyczne
stopień równy
  bolesno ||   boleśno
  boleśnie
stopień wyższy
  boleśniej
Znaczenia
1. »okrutnie, dotkliwie«
  • – Bolésno/ boléśnié [...] Bolésno/ mękámi/ okrutnié. Kn 41.
  • – I tu zrenicę bystrą podniesie do pana O jak bolesnie głowa iest spracowana [...]. KodKon 142.
  • – Po wszystkie dni swoje, sam siebie niepobożny boleśnie trapi: a nie wiele lat zámierzono okrutnikowi. BG Hi 15,20.
  • – A tym boleśniey sercá vrázácie/ im częściey okrutnie zádáne rázy wznáwiacie/ y rány iescze nie zágoione głębiey otwierácie. WojszOr 203.
  • – [...] gdyby tysiąc razy goręcey piekielne ognie rozżarzone były/ nigdyby ták ostro ták bolesno iednego potępionego nie páliły/ iáko go pali y boli/ tá iedyna stratá/ że od Bogá odcięty ná wieki [...]. BujnDroga 156-157.
  • – Boleśno, boleśnie [...] schmerzlich, empfindlich. douloureusement; dolenment; avec douleur. T III 69.
  • – Boleśnie/ Dolenter, adverb. schmerzlich. DasHünDict Ppij.
2. »ciężko, przykro«
  • – Iest to rzecz prawdziwa że to musi bydz bolesno kiedy kogo iaka potyka dolegliwość [...]. PasPam 136.
  • – Y podziś dzień bolesno też to Sługom Krystusowym/ kiedy ludzie hárdzi nie tylko Kazánia/ ále y Osoby ich w oczách ludzkich niepozorne lekce sobie ważą [...]. GdacPrzyd 14.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – Ták to bolesno komu Zoná vmrze/ iáko kiedy kto zábiie się w łokieć. RysProv 77.
3. »w sposób świadczący o przeżywanym bólu«
  • – [Car Piotr III] wpadł w nienawiść u większej części narodu, a najpierwej u duchowieństwa, którzy boleśnie patrzyli na Piotra czci obrazom świętym uwłaczającego [...]. KitPam 98.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

BOLESNO

w funkcji predykatywnej
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
Najwcześniejsze poświadczenie:
1625
Znaczenia
»jest ciężko, przykro«
  • – Gorzey tedy y bolesniey krzywdę czynić/ niźli wziąć. StarPopr 45.
  • – Nie/ wprawdzie bolesno mię że więcey [jedzenia] niemász: ale przyimicie to zá wdzięczne. PolPar 23.
  • – Do siárczystego wrzucieł, oboię to kwásu: O iákoż tám bolesno, iáko będzie ckliwo Kiedy ie będzie z skory bez końcá dárł żywo [...]. PotPocz 108.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 18.04.2012
Autorzy: JCh , RB
Data ostatniej modyfikacji: 18.04.2012