– Bez wiadomosci iego cechę bracką s tego Leitucha odproła y nieco od płotna oderzneła. RegTow75.
– Pewny narod w Páństwie Perskim/ rzeczeni Pardani, ná monecie swoiey cechę bili dwu kurow biiących się z sobą. StarKazII, 133.
– Odmiana monety. Sztuka miedziana na kształt Talera, ktorą tilko za dwa szelągi brano, po talaru nowe ceche nałozywszy brac kazał. VorLetSkarb275.
– Ponieważ młynarz zamkowy nie miał dotąd wymiennej macy [...] mają mieszczanie kazać zrobić wiertel Nowomiejski i on do młyna z cechą miejską oddać. OpisKról447.
– Ianczaraga [...] W barwistem złotogłowiu pod Zorawią Wiechą Bonczuk nad niem, z Miesiącem, Ottomanską Cechą. PotWoj71.
– [Regestr płótna] 1 Pułsetek Zgrzebny z białą cychą. KunReg7v.
– Tam [w Kaliszu] mięÿskie przyiął cÿche Kusznirską przeprawił. KunReg72.
– Sposoby są [...] kápitalną summą/ ná to człowiekowi dáną/ áby nie maiąc dosyć ná tym/ że wybitą Pańskiey twarzy cechę/ z obu stron ná tey monecie obeyrzał [...] to co poznał do skutku przywodził. BujnDroga416-417.
– Y Stygiyskiego ozdobá nie małá Nikteus stada [...] Tákże rosły Alastor cechą Plutonową Naznáczony, ná drogę gotuią się nową [konie]. ClaudUstHist13.
– Ciż karczmarze miarą sprawiedliwą z zamkową cechą trunki mierzyć powinni. SapMWilkKutrz315.
Przenośnie
Ktora [białogłowa] je [muchy na twarzy] kolwiek nosi, już, już, jego cechą Do piekła naznacznona, gdy wrzącej warzechą Smoły on smok okrutny na bezbożnej twarzy, Herb swoj, muchę, książę much, straszliwie wywarzy.PotFraszBrück IIII, 385
W kilku leciech, widzim Poturnaki Ktorzy drogą Krwie Panskiey opłaceni ceną Sprosnego Machometa uspieni Syreną Onę Mysl Chrzescianską, iako Paralizem Masłokiem zaraziwszy Swiętem gardzą Krzyzem ztarszy z czoł Chrzescianskich charakterow cechy Krwią własną, przez obrzeskę wpisani do Mechy.PotWoj10
2.
»narzędzie do cechowania, pieczęć«
– Korce po wszytkiem województwie krakowskiem we wszystkich miastach i miasteczkach mają być jednakie, które urząd podwojewodzy cechą swą znaczone w Krakowie wydawać powinien. AktaKrak II/1126.
– Żelazo ciesielskie i pieły 2 [...] cecha żelazna, miech kowalski zły, żelazo od mięsa. InwKal I323.
– Kazda miara ma bycz czechowana pieczęcią konwencką albo czechą. KsKasUlI, 304.
3.
»właściwość, charakter«
– Iáko się nie wstydzicie, gdy iuż bárwę śmiertelną y kościelną, to iest, siwizny y ostatniey koszule cechę ná sobie nosicie? StarPopr86.
– Co to są Heretycy: Są to drzewa iesienne, niepożyteczne, dwákroć vmárłe, wykorzenione; mowi tenże Apostoł Iudás. Ich to cechá pospolita. Zmyśloną pobożnością trzymáią oczy niezbożnych ludzi/ łápáiąc sławkę y tu y owdzie po pospolstwie. BirkRus31.
– Złoto, srebro, Polacy, miedzią się wam staje; Odmieniliście w grzechy dobre obyczaje. Obojga cudze ziemie jawną są przyczyną, Że jako złoto z srebrem, tak i cnoty giną; Grzech wam i miedź szatańskiej zostawiły cechy; Wzięły złoto i srebro, czemuż i nie grzechy? PotFraszBrück II151.
Użycia metajęzykowe
- [...] Szam szobie winien. Adde quod Poloni Minores multi sz cz ż non exprimant. quid quod multae voces sunt, quae simplici s et denso pronuntiantur, vtczéchy/ céchy: czárá/ od cárá: szum/ sum: etc. [...] Kn1112
