Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

CEDZIĆ

czas. ndk
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: CEDZIĆ, CADZIĆ, *CĘDZIĆ
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, T (cedzić, cadzić)

Nienotowany w słownikach:
SStp (?), L (?), SWil (?), SW (?), SJP (?)

Formy gramatyczne
bezokolicznik
  cadzić ||   cedzić
czas teraźniejszy
lp 1. os.   cadzę ||   cedzę
3. os.   cedzi
lm 3. os.   cedzą
czas przeszły
lp m 3. os.   cedził
tryb rozkazujący
lp 2. os.   cędź
imiesłów współczesny
  cedząc
Znaczenia
1. »przelewać jakiś płyn przez sito oddzielając zgęszczenia lub zanieczyszczenia«
  • Przez popioł onę wodę ná Rumien także w naczynie podstáwione cedzić raz y trzy przelewáiąc w tym nogi ná noc parzyć. SyrZiel 795.
  • Cádzę/ cédzę/ Colo [...] Exprimo per linteum [...] Liquo vinum [...] Deliquo [...] Transcolo, defaeco [...] Percolo aliquid [...] Recolo [...] znowu cádzę. Liqueo vel liquesco [...] aquae per interuenia (terrarum) liquescunt. cádzą się/ siekną/ przeciekaią [...]. Kn 57.
  • Cędź na misę/ á gdy klárowną odbierzesz/ przydaway w tę polewkę/ Torneselu/ iákiego chcesz koloru. CzerComp 88.
  • Przyley trochę lub wody, lub zgotowanego karuku, i przez chustkę cedząc przecieray. SekrWyj 60.
  • Bez chluby, rzecze pani, proszę, z tym napitkiem. I ja go mam a wżdy się z tym nie chwalę sitkiem, Przez ktore cokolwiek jem i co piję, cedzę, Jako wąsy waszmości, od siebie przez miedzę. PotFraszBrück II 203.
  • Cedzę. durchseigen, filtriren. filtrer; couler; faire passer par le filtre; passer une liquer T III 100.
  • Cedzić/ Colare, Defecare, Liquare, Percolare. DasHünDict .
Przenośnie
  • MorszAUtwKuk 334
  • Nie znamy się ná szkrupułách; á tak nalepiey/ komory cadzic/ á wielbłądy połykáć.BanHist 46
2. »lać, przelewać, nalewać«
  • Roderik tylko słowa cztery, Potym chybá tą szpadą day mi odpowiedzi. Xymena Ach tą szpádą, ktora krew Oycá mego cedzi. CorMorszACyd 150.
  • Strumieniem się cedzi Krew niewinna tych ludzi. PotWoj 109.
  • Znali go y Szwedzi I Moskwa: kiedy krew ich, w okazyach cedzi. PotWoj 141.
  • Nie ten lew płci niewinnej krew cedzi, Co na herbownym hełmie we dwu trąbach siedzi. PotFraszBrück I 212.
  • Oczy bańki łez, ktore rzewnym płaczem cedzą, Ledwie się o frasunku od serca dowiedzą. PotFraszBrück II 403.
  • To postanowią dekretem w Senacie Wnet y Konsulem Cesarz obwołany, Choć nieprzytomny, y zaraz na bacie Poseł do niego z tym ordynowany. Ktory, ledwie z bram ruszył w tey prywacie Natychmiast ciężki wstyd obeymie stany; Ze dla wolności krwie nie cedząc kropki Tyranna w rządy wpuszczą iako wzobki. ChrośKon 148.
  • Pokazał to dwor krola Faraona Pewnym ná swoich domowych przypadkiem, Gdy dwoch Eunuchow, iak dwie żaby złona, Znáć za szczodrzeyszym, szafunkiem ydatkiem, Z urzędu strącił, ieden cedził grona A drugi chleba, udawał dostatkiem, Zkąd iako mowiem, dziś więzyku naszem, Ten się stołowym, a ow zwał Podczasze[m]. ChrośJóz1745 G3v-G4.
  • [Jezus do faryzeusza] Tyś nie dał nogom moim wody, Ta łez nieskąpi, cedząc krople liczne. DrużZbiór 201.
3. »rozpuszczać, roztapiać«
  • Przépuszczam wosk/ łóy/ etc. [...] Iterùm liquo significat et simpliciter Rostapiam/ et Cédzę. Kn 853.
4. »pić, ciągnąć«
  • Eumenidy strászliwe wyciągnioną szyią Winá cedzą, á węże z niemi wespoł piią. ClaudUstHist 26.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

*CADZONY, CEDZONY

im. przym. bier.
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
odmiana złożona
lp M. m   cedzony
D. m   cadzonego
Najwcześniejsze poświadczenie:
1606-1608
Znaczenia
1. »o płynie: przelany przez sito w celu oddzielenia zgęszczeń lub zanieczyszczeń«
  • Cédzony/ Saccatus lineis saccis [...] percolatus [...]. Kn 60.
2. »rozpuszczony, roztopiony«
  • Na same pany [dano] po cztery czarecki zgorzałki, garnec miodu cadzonego, garnec piwa, dwa kołacza, dwa chleby półgroszkowe, dwie kokoszy, sztukę jałowiczyny, sztukę baraniny, masła za grosz, 10 jajec, a na sól, na ocet, na krupy i na śmietanę i na wsiakoje miałkoje 3 grosze. NiemPam 292.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 03.01.2019
Autorzy: KS
Data ostatniej modyfikacji: 03.01.2019