Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

BACHUS, BACH

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: BACHUS || BACH, BAKCHUS
Notowanie w słownikach
Słowniki notują
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   Bach ||   Bakchus ||   Bachus
D.   Bacha ||   Bachusa
C.   Bachowi
B. uż. żyw.   Bachusa ||   Bacha
N.   Bachusem
W.   Bakche
liczba mnoga
M. uż. osob.   Bachusowie
D.   Bachusów
B. uż. osob.   Bachusów
Etymologia
łac. Bacchus
Znaczenia
1.  mit.  nazwa własna »rzymski bóg wina«
  • – Jak z spal[o]nej Semele żyw Bakchus nieznośny, Z gorającej Hekuby wstał Parys, łotr głośny. JurkWan B4v.
  • – Sługą sie miłości czuję Przynieś Bacche dary swoje [...] Porusz we mnie serce moje. PobudŹ duszę ku radości. NaborWierWir I 324.
  • – Panie mój, masz Bachusow malowanych siła, Lecz ich nie tak malarska ręka wyraziła, Jak wczora Karmanowski. NaborWierWir I 330-331.
  • – Onoż y Bachus od zboycow porwány [...] iad wrzuciwszy między nie piiány/ Dziwne im stworzył Hymery y Iędze/ ze się szaleni w Morzu potopili. TwarSDaf 61-62.
  • Bachus Bog Pijanicow ktorego Swięto z wielką Vroczystoscią co Rok obchodzono. PotPrzyp 3.
  • – Posły z upominkami wyprawili, aby iego Figurę u siebie miec mogli: Minerwę przyniesli z Graecij, Junonę z Lybij Venerę z Sycylij, Cybelę ze Frigiey, Bachusa, albo Licusa z Naxu Wyspy. PotPrzyp 13v.
  • – Nie lubi próżnej kiszki Wenus, głupia swacha: Cerery z chlebem, z winem potrzebuje Bacha. PotMorKuk III 164.
2. »trunek«
  • – Napij się, a wierz szczerej i prawdziwej mowie [...] Taką roztruchan ma moc ponno sczarowany, Iż na twe piersi Bakchus będzie wnet wylany, Kropla namniejsza z niego do ust ci nie wpadnie. ArKochOrlCz III 278.
  • – Kilka kroć zaras z muru Vderzono do Nieprzyiacioł: Czym ich nauczono Ze Niespią Nigdy, ale zawsze czuią Y nie Bachusa, lecz obron pilnuią. OblJasGór 174v.
  • – Odpráwuiąc zábáwy pilne, y bez chle, Y bez Bachá zostawam gdy tego potrze? DamKuligKról 183.
  • – Poddaństwá uciśnione, Bachusa nieznawszy Tańcować muszą z płaczem, sukni zakasawszy. DrużZbiór 83.
3.  przen.  »picie wina, pijaństwo towarzyszące zabawie; rausz, stan upojenia«
  • – Wszystko ogień popali/ więc też máło dbamy O ozdobę: gdy piwo y gorzałkę mamy. Przecię v nas dobra myśl nikt się nie frasuie/ Bo Bachus troskę z głowy wnet kuflem wybiie. RoźOff M1.
  • – Lecz zaś skoro przyskoczy na Bacha Popielec, Wtenże z kuflem i z tańcem wywróci kozielec. ŻabKalBar I 112.
  • – W Swit sen ász do południá/ potym Fisygony/ Asz obiad Lukullowy y Bach rozrzewniony. W tym Muzyká i Tany. GawDworz 58.
  • – Do tańca się z zastola, zruciwszy sutannę [ksiądz] z inszymi prowadzi po pannę. Wywija, rączkę ściska, dalej i całuje, Skoro lepiej pod pleszem Bachusa poczuje. PotMorKuk III 99.
4.  przen.  »pijak, opój«
  • – A osobliwie owi Pánowie, co piią wino iák Bachusowie. Y owi co im Venus smákuie, Temi się serce me delektuie [mówi podagra]. CompMed 389.
  • – [...] ná Amphiteatrach dwoch Bachusow siedżiało ná kozłach Oxesty wina maiąc, ktorzy peroruiąc ad Plebe wypijali. GazPol 1736/83, 3 nlb..