– Wtym z piosnką kur się ozwał, gdy już świtać miało. VerdBłażSet27.
– VBOZE ABO DVCHOWIE Kuzniczni. [...] A gdy sie vciszyli y szli spáć kuźnicy/ Tedy oni kowáli więc po cáłey nocy. A skoro kur záśpiewał ábo świtáć miáło/ Znikali/ y kowánie ono vstáwáło. RoźOffI.
– [...] przyslismy nad Woysko Nieprzyiacielskie iescze nie poczynało switać. ŻółkPocz24.
– [Myśliwi] ledwie co nocy strudzonym kościom/ ná sen pozwoliwszy/ záraz wyglądáią ieśli iescze nie świta. OstrorMyślTur Aijv.
– Dzis wieczorem wszak drogi nie trzeba mi pytac Wynidę a tam stanę skoro pocznie switac. ArKochOrl69v.
– Swita/ Lucescit [...] Luciscit hoc iam, vt nostri dicunt, świtać to iuż [...]. Kn1092.
– RYCZYWÓŁ [...] Patrzcie jeno, jak się to niebo, ot, jaśnieje! CYCOŃ Ej, nie gadaj, bo to już świta abo dnieje! KLIMEK Kata świta! Wżdyć się to niebo rozjaśniło Jak w południe, jaż na nie patrzyć oku miło. DialPańOkoń242.
– A ilekroc się ocknie [Osman], kaze Warty pytac Rychłoli się dzien wroci: rychło będzie switac [...]. PotWoj115.
– Przyiechalismy tedy zsiędę z konia az iuz Rybną wieczerzą noszą y iuz swita. PasPam221.
– Az tam iuz radzą iako się pod Szancować iako mory rąbać a czym rąbać niewspomnieli A siekiery kędy Dopiero zaraz kazał straznik Wołoszy zpod Chorągwie że by się roziechali po wsiach o mil dwie albo trzy o przyczynie siekier ieszcze nieswitało aiuz pięc Set Siekier nakupie nakładziono. PasPam57-57v.
– Skoro tedy Switac poczęło podęmknęło się Woysko blizey pod Miasto. PasPam57v.
– Swita, mierzká bieżą látá/ Ludzie młodo schodzą z świáta. JagPieś168.
– Jeszcze noc ciemná, świtać nie zaczyná, Wstawam, y chodzę po nád lądem smutná [...]. DrużZbiór178.
– Swita. es wird licht, der Tag bricht an. le jour commence à éclorre; il fait jour; il commence à faire jour, à poindre. T III2222.
– Dnieie, świta. tagen. commencer à faire jour; poindre. T III225.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe
źle świta:
»ledwie świta«
~ Więc ieszcze zle switało: ieszcze gwiazdy bladły A iusz nad głową Tyran stanie im Zaiadły [...]. PotWoj65.
~ Więc jeszcze źle świta, Już się cała Warszawa o tym placu pyta, Gdzie o sławę narodow tak odległych sobie Dwu stanie bohatyrow na marsowej probie. PotFraszBrück II365.
Przenośnie
[...] podobno też Setnik był człowiek niestáteczny, zárázem mu w głowie świtáło, mierzcháło, raz mu się zdáło záprosić Paná, i posłał starszynę Izráelską; záś mu się zdáło, nie prosić Páná [...].MłodzKazII, 131
Użycia metajęzykowe
- Verborum Impersonalium. Activa significationis. Indic. Praes. Swita Lucescit. Praet. Switáło. Fut. Będzie świtáło. Imperat. Niech świta. Infin. świtać. WojnaInst95
– I tam [u hrabiego Starhemberga] szczęśliwie król jegomość [Jan III Sobieski] spoczął, Póki dzień dobrze już świtać nie począł [...]. BoczPióroBar II157.
Dafni [...] Póki rzeki w morze Popłyną, póki jasne świtać będą zorze, Póki rodzaje ludzkie ziemia będzie miała, Zawsze cześć, zawsze sława twoja będzie trwała.SzymSiel169
– Ieszcze podczas przed świtem/ to iest przed nászy[m] vrodzenie[m]/ ktory[m] świát świtáć poczyná záraz w żywocie mátki nas trawi [śmierć]. WojszOr350.
– I te to są świátá tego á życia nászego delicye/ te wszytkie coś obiecuiące speránze/ te napewnieysze prac nászych pożytki/ że nam się zda iakobyśmy świtáć poczynáli/ á my ad occasum tendimus! PisMów II316.
– A corká iego [Jeftego] iáko sobie postęmpuie? rádá że Ocieć pomścił się [...] iuż to w-iey sercu okrutnostká świtáłá, że choć z-słuszney, przedcię zemsty, cieszyłá się [...]. MłodzKazII, 117.
– Stałá ná nogách Rzeczpospolita Sábinow, wypisáła to literámi temi, S.P.Q.R. Sabinis Populis Quis Resistet, co ták tłumáczę po Polsku, Sábiński Pospolitości Kto Rowny [...]. Rzym ktory ná ten czás świtał w-potędze, ále iuż południował w ánimusz, odpisuie, S.P.Q.R. Senatus Populus que Romanus, Senat, Pospolstwo Korony Rzymskiy. MłodzKazII, 320.
