– Według tárgu/ wział płacą chłop/ á oddał siano: Zátym pospieszył z Miastá/ widząc iuż nie ráno. Wyiecháwszy/ w kobieli/ gdy posiłku szperze; Obaczy nád spodzianie/ áż tám dziecię gmerze: Powroci wskok do Miastá/ pomniąc ná gospodę/ Gdzie zá przedáne siáno odbierał nágrodę: Skarży się ná drágány/ że go oszukáli/ Ze mu kobiel/ zá kobiel z dzieckiem przywiązáli [...]. ŁączZwier D4.
– Gmeráło dzieciątko páluszkiem swoim, w-ofiárowánym złocie, w-oddánym kádzidle, ále naprzod się snać miáło do miry, iáko do wzoru męki i gorzkości Krzyżá [...]. MłodzKazIV, 437.
– Klauben [...] ich klaube in der Nasen/ gmerzę w Nosie, gmerałem [...]. ErnHand558.
– Coz Skarb przypomnię, wiecie dobrze y wy Gdzie się obrocił; gdzie go Caezar traci? Kto go bez woli naszey śmiał otwierać? I w nim asz dotąd nie ruszonym gmerać? ChrośKon33.
– O iákie głupstwo! kiedy báłwochwalcow, Swiat Chrześciański przeiął obyczaie, Ci nárąbáwszy rożnych miąs káwalcow, Bies im prognostyk z pluc, z watroby, daie, My gorsi od nich, bo nie z bydląt bierzem, Wrożkę, lecz z ludzi, znać w BOGA nie wierzem: Ze ten własnego ná śmierć wydał Syna, Zá grzech Rodzicow nászych popełniony, Ta nas w grob wtłacza zuchwáłości wina, Czegoż w wnętrznościach gmyrze człek szálony, Znać od Longina wziął tyraństwa modę, Umárłym z boku wypuszczać krew, wodę. DrużZbiór435.
– Gmerze, [gme]rze, [gme]rał. wühlen/ scharren; mären, klauben, puhlen mit den Fingern. fouiller, grouiller, remüer; vermiller, grater comme les poules. § gmerze chłop w roli; kokosz gmerała w piasku, w ziołach; nie gmerz w nosie. T III389.
~ Pyszczé w-zięmi/ ryié zięmię świniá. Rostro sus terram ruit [...] Transfertur et ad homines. Pyszczé/ gmerzé chłop w-roli/ orzé márnié. Rostro [...] rostrare vomere superiora terrae [...]. Kn904.
~ Dobrze się Káznodziei i z-rolnikámi znáć, co to cáły tydzień w-roli gmeráią, i z-tych może bydź pożytek, i tákowych dusz nie tzrebá opuszczáć [...]. MłodzKazII, 92.
~ Czyliż to oracze nie máią bydź tylko Sápienci? gmerałeś brácie w-Księgách, gmerz też i w-roli, per bovem, qui terram exarat, designantur sapientes. MłodzKazII, 95.
~ Gmerze, [gme]rze, [gme]rał. wühlen/ scharren; mären, klauben, puhlen mit den Fingern. fouiller, grouiller, remüer; vermiller, grater comme les poules. § gmerze chłop w roli [...]. T III389.
~ Ty gmerasz w tey ziemi iáko robak nędzny: Anyoł mieszka w niebie/ w iednym okiemmgnieniu wszytek świát przebieży/ á ty ná wschody nie wnidziesz bez trudu. BirkNiedz40.
~ Nie to zywot sto lat zyc: sto lat w ziemi gmerac, Mysląc tylko: zeby iak naypozniey umierac zniknąc potym na wieki, w ziemię się zagrzebszy Ieden dzien, ieden sercu wspaniałemu lepszy Co mu Tysiąc lat da zyc, na ziemi a w Niebie szczęsliwe, nieprzezyte, wieki po pogrzebie [...]. PotWoj178.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa
– Nie gmeray w onem istem/ by bárziey nie śmierdziáło. Malum bene conditum ne moueas. RysProvIX, 5.
– Diécinne [!] obyczáié/ zábáwy. W piasku gmeráć. Ná lásce iéździć/ etc. KnAd224.
Przenośnie
Málowánem bydź niechcę ná vrzędzie: Iam tu Hetmanem/ ia tu sam chcę rządzić/ Rad vyźrzę kto mi tu w niem gmerać będzie.TasKochGoff116
Czyliż to oracze nie máią bydź tylko Sápienci? gmerałeś brácie w-Księgách, gmerz też i w-roli, per bovem, qui terram exarat, designantur sapientes.MłodzKazII, 95
Nic nie wątpię, żeś czytał, bo choć nic nie wierzą, Czego nie widzą Lutrzy, zawsze w Piśmie gmerzą, Jeżeli je kapustę, wodę pija w rzece, darmo płaci syropy człek chory w aptece.PotFrasz2Kuk II394
[...] á iákom ich ad maiora natos; do wyższey/ godnieyszey wspániálszey stworzył y podniosł kondycyey/ nie gmerząc w nikczemnych świáta tego śmieciách wspaniále po nich depcąc/ vtens hoc mundo, tanquam non vtatur do swego kresu do swey w Krolestwie im zgotowanym Oyczyzny postępowali.BujnDroga252-253
Aleć moiá ciekáwość názbyt w twoich gmerze myślách; w ná twoy Sekret náciera zbyt szczerze.CorMorszACyd108
