ESJP XVII i XVIII wieku

Notowanie w słownikach

Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1621

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

liczba mnoga

Znaczenia

1. »kij, tłuczek, drążek zazwyczaj zakończony zgrubieniem; kara cielesna wymierzana tym narzędziem«

– Twá głowá obłysiałá/ stánie nam za Pałkę. GawDworz 42.
– Niedźwiedź [bywa] kąsány od psow y tłuczony Máczugą [...] (pałką). KomDobrOrb 131.
– Chłopcy [...] gráć zwykli [...] ábo Krąg Pałką bijąc przez Pierścięń: ábo Cygę Biczykiem [...] pędząc. KomDobrOrb 355.
– Tą nowiną iakoby pałką iakoby wekierą wgłowę uderzony, tá nowina go ziadła. DanKolaDyk II, 242.
– Pałka: le gros baton Pałka do bębná: la baguette de tambour. KulUszDyk 119.
– Saul [...] Wpadł w doł wilczy, uda się do miny pokorney, (Wiedząc co w jámie czeka zuchwałego śmiáłka, stryczek ná szyię, álbo sękowáta pałka. DrużZbiór 44.
– W wyższey części iey [rury udowej] iest głowá ábo pałká okrągła około nakryta chrząstką. KirchFac 111.

Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

2. »niewykształcone ostatecznie pióro młodych ptaków«

3. »kwiatostan niektórych roślin«

– Jákie są [krzewy] [...] sitowie/ [...] Trciá/ [...] ktora Paikę przynosi/ y Kolankowáta. KomDobrOrb 45.
– W wierzchu tych pałek ábo strąkow [kukurydzy?] są czupryny długie włosiáne/ iedne biáłáwe/ drugie żołtáwe/ ine rumiáne/ według bárwy ziárná swego. SyrZiel 961.

4. bot. »roślina (nad)wodna; Typha«

– Pałká ziele/ Pálmá wodna Tipha. Kn 663.
– Liście pałek gładkie/ miąssze [są]. SyrZiel 733.
– Pałki Rozdział 53. [...] Typha, [...] Tipha aquatica, Typha Palustris, Typha Lacustris Sceptrum [...] Moszkolben/ Leschkolben/ Deitelkolben/ Narenkolben/ Wasserklben. SyrZiel 733.
– W wierzchu kiściowáty/ iáko pałká [jest wilk zielny]. SyrZiel 1232.

5. »zgrubienie na drzewcu kopii będące naturalną ochroną dłoni«

– Trzask potym y zgrzyt ostry: gdy po same Pałki Kruszyły się kopije w trupach na kawałki. PotWoj 116.

Podhasła

Najwcześniejsze poświadczenie:

Znaczenia

nazwa osobowa hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji