hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
– Sákráment/ Sacramentum, est signum visibile inuvisibilis gratiae diuinae, quae homini per illud confertur ad eum sanctifi candum [...]. Kn976.
– Na przyszłą Wielkanoc, gdy Chrystus z niewoli brańce święte wywodzi, padniem w Końskiej Woli, gdzie duchy z pogańskiego otrząsszy barłogu, przy świętych sakramentach ziścim śluby Bogu. TwarSLegK235.
– We Fráncyi Nárboneńskiey Albigenses broździli/ wiárą Kátolicką i Sákrámentámi gárdząc/ [...] ná poskromienie Albigensow/ i ná napráwę Biskupstwá zesłał Innocencyusz Kárdynałá Swiętey Pryszki. KwiatDzieje10.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe
Benedykcja Najświętszego Sakramentu:
– Benedykcya Nayświętszego Sakramentu. Consecration des Heiligen Abendmahls. Consécration; Bénédiction du très Saint Sacrement. T III32.
administracyja sakramentów:
– Drugą corkę Czart wydał Simoniam za Kapłany y Prałaty [...] Aby za administracyią sakramentow y pracą około zbawienia ludzkiego/ zapłatę iako naywiększą wyciągali. StarKazII, 329-330.
– S. LEO II. obrány Roku 682. postanowił wárować się Simonii w Administrácyi Sakrámentow. ChmielAteny II152.
sakramenta administrować:
– Maią ci Zakonnicy facultatem [...]/ że im wolno Parochie trzymać/ y Sakramentaadministrować. PruszczKlejn60.
– Mieszczanie Tczowscy [...] praedicują i sakramentaadministrują. OpisKról364.
– Sam [ks. Firlej] tedy nayliższym Sakramentaadministrował, do chorych iezdził, lubo w starganym latami y pracami zdrowiu. NiesKor II161.
administrowanie sakramentów:
– Ile rázy kápłan w grzechu śmiertelnym czuiąc się/ bez żalu y skruchy Serdeczney przystępuie do ádministrowániasákrámentow świętych [...] záwsze sobie ná piekło zárabia. StarKazII, 339.
– Iest y Bráctwo Anyołá Stroża z Odpustámi wielkiemi [...] á Zakonni Kápłáni Páráfiánom w ádministrowániu Naświętszych Sákrámentow pilnie wysługuią. PruszczKlejn66.
– Jest bowiem NaświętszySakrament [...] iako Apteka iakaś pełna/ maści/ oleiow/ balsamow/ y zapachow drogich/ ktoremi leczy rany sumnienia naszego. StarKazII, 41.
– Chrystus Pan [...] do nas to Kapłanow wszytkich mowi/ abysmy sami godnie do ołtarza iego świętego przystępuiąc/ godnym tylko [...] ten NaświętszySakrament rozdawali/ nie iawnym lichwiarzom/ cudzołożnikom/ abo tyranom/ ktorzy do Kommuniey świętey/ tylko dla obyczaiu przystępuią/ aby sie nie zdali bydź Heretykami niezbożnymi/ abo niewiernymi Atheuszami. StarKazII, 52.
– NajświętszySakrament bierzemy/ nie tym affektem y umysłem abysmy nim posileni/ iako Zbawiciel nasz dla nas y w nas; tak y my w nim y dla niego żyli; ale pono często żebysmy albo ludzkim oczom/ albo [...] prożney o nas opiniey dosyć uczynili. BujnDroga238.
– W tey tu Bazylice [S. Mariae Majoris] te są Swięte raritates. 1. Złobek Pana JEZUSA, ktoremu wspaniałą podźiemną Sixtus V. Papież sfundował Káplicę á na wierzchu Tabernaculum ná Náyświęt: SAKRAMENT z brązu wielkim sumptem, ktore 7. Aniołow trzyma, iednemi rękami, á drugiemi świece w dźień y nocy palące się. ChmielAteny II110.
– Tu głowne są Relikwie: Laska cudotworna Moyżeszowa, Rozga Aaronowá: W Podźiemney Kaplicy jest Stoł kwádrzasty ná ktorym Zbawiciel nász ostatnią iadł Wieczerzę y Nayśw: postanowił Sakrament, od S. Heleny przysłany. ChmielAteny II110-111.
– [...] Obywatele tameczni [Torunia] Akatolicy, Nayświętszy SAKRAMENT w Processyi nie uszánowáli [...]. ChmielAteny II321.
– 5to, [czart] na wspomnienie rzeczy swiętych, vg Imienia JEZUS, MARYA, na obecność Relikwii; Obrazow, wody swięconej, dopieroż na obecność S. Ewangelii, Najświęt: Sakramentu, wszystek trzęsie się, wrzesczy [...]. ChmielAteny III214.
sakrament wieczerzy Pańskiej:
– Mając w domu Służebnicę cięszko chorującą posłała [pani] po Xiędza, aby ją absolwował y Sakramentem wieczerzy Pańskiey usługował. GdacPan13.
