Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

BANICJA

rzecz.
ż
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: BANNICJA, BANICJA
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, T, L (bez cyt.), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   banicja ||   bannicja
D.   banicji ||   banicje
B.   bannicją ||   banicją
N.   banicją ||   bannicją
Ms.   banicji
  banicjej
liczba mnoga
M.   banicje
D.   banicyj
B.   banicje
N.   banicjami
Etymologia
śr. łac. bannitio
Znaczenia
1.  prawn.  »kara wyjęcia spod prawa: utraty czci, praw cywilnych i politycznych, uprawniająca każdego do bezkarnego zabicia skazanego, a więc powodująca konieczność opuszczenia przez niego kraju; kara wygnania czasowa lub wieczysta za określone przestępstwa; bandycyja«
  • – Rowne-ć – mowią – zá głowę szláchcie bánicyje, Ják o złotych dwádzieściá. JurkWan B4.
  • – [...] ieźliby też nie stanął [pozwany na sądzie], baniować go ma Poborca y publikować: á Starosta wziąwszy tę bannicyą, naydaley we dwie Niedzieli, exekucyą in bonis obwinionego uczynić ma, sub poenis o exekucyi: [...]. VolLeg III 402.
  • – Wyzwał na pojedynek ktoś, mając urazę, Lecz że przez banicyją na honorze zmazę Miał jego przyjaciel, wprzód się prawnych pyta, Jeżeli się wziąć w gębę godzi od banita. MorszAUtwKuk 353.
  • – Pan Skulimowski [...] zawołał, że Jmć Xiądz Podkanclerzy nie może mieć mieysca ani głosu w Senatorskiey Izbie, dlatego że banit; y tak długo skrzeczał pokazuiąc banitią, że mu przerwał mowę. DiarSejm 56.
  • Banicya. die Verweisung, Relegation. bannissement. T III 22.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • banicja wielka (sz. zm.):
    • – Wywołánie z-ziemie/ z-oyczyżny/ Bánnicya wiélka. Odsądzenie czci. Kn 1342.
  • banicja mała:
    • Bánnicya máła ábo práwna/ Priuatio vel amissio fori et iudicij, Proscriptio, ignominia minor. Kn 14.
  • banicja prawna:
    • Bánnicya máłá ábo práwna/ Priuatio vel amisio fori et iudicij, Proscriptio, ignominia minor. Kn 14.
  • wieczna banicja:
    • – Najprzód zapisuję z tej sumy, co u jejmości pani Zofijej z Drucka Sokolińskiej [...] dziesięciu tysięcy złotych polskich, na obligu będącej: za którym w prawne wstąpiwszy terminy i wieczna na ichmościów wypadła banicyja, sześci tysięcy złotych polskich: która jegomości panu małżonkowi memu ma należeć wiecznymi czasy. OskATestBork 68.
  • banicja doczesna:
    • – Strona przeciwna [...] spodziewasię oraz z mego aktoratu przywołania, przy ktorym deklaruie warować locum standi [...] i[e]dnak [...] ponieważ podanych niema Pozwow, na Dekret ImPana Gutczeskiego w Sprawie Siestrzana mego także warował locum standi praevia solucione zapłaciwszy złłch 15 na Banicyą docześną. SapADiar 27.
  • banicja zadworna:
    • – Nie tylko pozwami zadwornym ludzi turbować, ale i banicyje zadworne przeciwko prawu otrzymywać [należy]. AktaKrak II/1 34.
  • być w banicjej:
  • do banicji kogo pozwać:
    • – A ieśliby kto w tym czasie w Uniwersale prefigowanym nie oddał [łanowego], tedy go ma Poborca sam ex delatione sui, ná Roki Querellowe przed Urząd Grodzki onego Powiatu albo Ziemie, peremptoriè pozwać: [...] A ieźliby na takowy pozew nie stanął citatus ma bydź in lucro kondemnowány, á potym do bannicyi na drugie Roki Sądowe ma go pozwać ex delatione sui Poborca [...]. VolLeg III 316.
  • mieć banicją na kogo:
    • – Gdy Je[g]oMć Xiądz Podkanclerzy declaravit a Throno, irruptit Ślachcic ieden, w głos obijciendo Banitią [...] mówiąc his verbis: Nie możesz WMć declarować, bo mam Bannitią na Wmci. DiarSejm 86.
  • otrzymać na kogo banicją:
    • Otrzymał na niego banicyją. T III 22.
  • w banicją wpaść:
    • – Máią Grymánowie ná wygnánie poyśdź do Cerigo [...] á Qwerynowie do Insuły Corfu; [...] A ieśliby tám nie poszli/ ábo ták długo tám się nie báwili áż do záwárcia między sobą pokoiu/ tedy w bánnicyą wpádną/ á nie będą mogli o zniesieniu iey supplikowáć. MerkPol 135.
Przenośnie
  • Honory przez śmierć są ná bánitią zdáne.WojszOr 64 marg
2.  prawn.  »w Rzeszy niemieckiej: kara wyjmująca spod prawa jakie miasto«
  • – Magdeburg Zas maurycemu nowotnemu Elektorowi Saskiemu Zlecono, zeby na nim banicyą Exekwował, co tez uczynił y miasta R. 1551 przez akkord dobył. IntrHist 221.
  • – Przeciwko miastu Donawerth banicyą deklarowano; Exekucyą ktora Xiązęciu Elektorowi Bawarskiemu Zlecono, jakoz ten R 1607 pod miasto podstąpił y one d[o]bywszy do tychczas utrzymuie. IntrHist 243.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • na co banicją włożyć:
    • – Potym się Cesarz na kostnitz y magdeburg wolne Imperij miasta obrocił y na nie banicyą włozył. IntrHist 221.