Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

ARESZT

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: ARESZT, AREST
Notowanie w słownikach
Słowniki notują
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   areszt ||   arest
D.   aresztu ||   arestu
C.   aresztowi
B. uż. nżyw.   areszt ||   arest
N.   aresztem
Ms.   areszcie ||   areście
liczba mnoga
M. uż. nosob.   areszty ||   aresty
B. uż. nosob.   areszta
Ms.   aresztach
Etymologia
śr. łac. arrestum
Znaczenia
1.  prawn.  »pozbawienie wolności, uwięzienie kogo«
  • – Kalinski mąz wielkiey godności, Drugi był Zbrozek, oba pobozności Pełni, co może każdy poznać z tego, Ze niechcieli dać Srebra Klasztornego Szwedom, niedbaiąc na areszt y Straże. OblJasGór 21v.
  • – Kazał [elektor saski] lutra Raytaryi Złapać w Tyryngij [!] y na Zamek Wortburg, niedaleko Eisleben będący w Areszt y pod Zamknięcie wrzucić. IntrHist 217.
  • – Zakazuie się, aby ieden drugiemu konia niepożyczał [...] Winowaica aresztem bydź ma karany. BystrzInfStat N 3v.
  • – Mocen będzie [...] Ziemianin i Obywatel NN [...] nakazy, areszta. Relacye, obdukcye sporządzone [...] podawać. DanOstSwada III, 101.
  • – Jan Kazimierz Brat Królewski wizytuiąc cudze Kraje przez dwa Roki był w areszcie u Króla Francuskiego ŁubHist 86.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • wziąć (kogo) pod areszt || wziąć (kogo) w areszt:
    • – Gdy przybył in adorationem Cara imci, wzięty w areszt, sromotnie jako zmiennik et rem satisfactionis za wzięte od Cara miliony, traktowany źle, do Kijowa zaprowadzony. ZawiszaPam 274.
    • – Consul Francuzki rezyduiący w Liwornie wziął w areszt Kapitana tego statku na ktorym transportowano tego momentalnego Krola [Teodora korsykańskiego]. MerkHist I, 19.
    • wziąć kogo pod arest. arretiren [!], gefangen nehmen. arrêter; faire prisonnier. T III 11.
  • siedzieć pod aresztem:
    • – W Koszycach siedziałem pod aresztem za to, żem chciał uciec z między haydukow. AktaMusz 61.
  • areszt polityczny:
    • – Był ten kapitan [Turski] kilka czasów w areszcie politycznym, a potem podczas konfederacyi uwolniony pod Grodnem. OtwFDziejeCzech 227.
Przenośnie
  • I Absolon także, który tu jest przy mnie w poczciwym areszcie, przysłał, prosząc na żywy Bóg, abym z Węgier nie wyjeżdżał tak prędko, zapraszając mię do pałacu kesmarskiego.SobJListy 597
  • Terzen y Ekszel ten konny ow pieszy, Rychłoli boku domego pospieszy? Oba wMarsowym areszcie zostaią.DrobOpow 36
  • Gdyć piasku na oczy nasypią/ iuż w ten czas choćbyś rad odpuszczał [...] nie możesz; sam abowiem iuż pod aresztem trudnym zostaniesz/ z którego na wieki się nie wywikłasz.StarKaz II, 539
2. »miejsce tymczasowego uwięzienia«
  • – Prosił [łowczy Sołohub] abym onego [administratora] kazał z Aresztu Vwolnic. SapADiar 19.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • trzymać (kogo) w areszcie (sz. zm.):
    • – Sapiezyńskie Woyska zniesiono, Syna Hetmańskiego Koniuszego Litewskiego (: który był Generałem w Cesarskim Woysku) wniewolę Szlachta wzięli, i w areszcie przez noc trzymali. OtwFDzieje 59.
    • – Syn naystarszy po Oycu, lub Brat po Bracie, do tych czas w areście trzymany, zaraz sekretnemi do Saraiu wpada ścieszkami, Tron osiada, Cesarzem proclamatur. ChmielAteny II 479.
    • – Jesliby ten Poseł był Fecialis, to iest woynę Porcie wypowiadaiący, bywa zatrzymany, y częstokroć trzymany w areszcie. ChmielAteny II 492.
3. »urzędowa decyzja ograniczająca, nakazująca co lub zakazująca czego: konfiskata, zatrzymanie czego, także środki uzyskane w ten sposób«
  • Arést/ hámowánie vrzędne rzéczy czyich/ abo persony iéśli gołota. Zapowiedź/ szpérunk [...] Interdictio, interdictum [...]. Kn 9.
  • – Jacek z Bielanki położył areszt na Stolarczyne pieniądze. Który areszt prawo przyjęło. KsKlim 257.
  • – Piotr Hołodzik [...] te trzy beczki soli z aresztu wypuścił temu Pieczyle. KsKlim 274.
  • – A że słusznej rzeczy prosieł, bo koło tych pieniędzy wiele utracieł, póki ich nie podniósł, tedyśmy mu dopuścili areszt zapisać w księgi nasze zawadzkie dotąd, póki mu się dosyć nie stanie. ActScabVet 85.
  • – 27 Maii do Krolewca z jejmością jeździliśmy, gdzie wiele trudności mieliśmy z kupcami nie tylko w towarach nie popłatnych ale w aresztach niesłusznych. ZawiszaPam 163.
  • – Oddał Im P Zasulicz List od IP Hetmana w ktorym Uprasza aby zasługi IP Zasulicza wolne były od aresztu poniewaz dekret swoy Relaxował. SapANot 141.
  • – Takiemuż karaniu podlega ten, ktoryby szlub, pozew, areszt, Uniwersał Hetmański znieważył. ArtWoj 183.
  • Areszty mieyskie nie idą na Poddanych ani na żadne rzeczy szlacheckie. ŁubHist 230.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • otrzymać po kogo areszt:
    • – Zanioszy na urzędzie dwornym Zamkowym nań skarge, otrzimał poń areszt i citationem peremptoriam, wte słowa. VorLetSkarb 72.
  • zatrzymać co aresztem:
    • – Z Hagi 4. Ianuarij, 1661. POseł fráncuski potrzebuie po Stanách tutecznych/ żaby [!] Okręt zápłácili ktory vtonął/ máiąc tę rácyą/ że nie potrzebnie Arresztem swoim go zátrzymawszy/ dáli do tej szkody przyczynę. MerkPol 63.
Przenośnie
  • Sławę, rozkosz, dostatki, pompy, zbytki, trele Wszytko w Łodce wszytko to w swoim zginie ciele, Smiercią iest ta Remora: pewna, chociasz skryta, Iednych w pułmorza, drugich zaraz w porcie chwyta. Ledwie dziesięć z tysiąca ledwie ieden ze stu Przepłynie swoy Ocean bez tego arestu.PotPocz 87-88
  • Rok nastał Tysiąc Sześćset Pierwszy y Dwudziesty Jako naten swiat zaszły Niebieskie Aresty Ktory iusz Szatan prawem odbierał dziedzicznem.PotWoj 37
Odsyłacze