– Gdy kto ma zultą chorobę niechay wezmie kota albo kotkę od pachę. GrodzMisc48b.
– Kota w wor włożyc y nim konia po bokach Uderzyc pozdychaiam [robaki]. GrodzMisc187b.
– Kot się ważył Gęś pożyć. Czemuż? Czy dla pierza? Tak jest, Kocie, ten myli, co na miękkość zmierza. Jeśli żołnierz, toć głupi, bo Mars twardo płaci, A dworzanin pierzchliwy w palodyi traci. MiarŚwięc70.
– Troglotydzi, zaBoga chwalili Zołwia, ze twardy, Egipt Słonce y Miesiąc, Ze Zwierząt Kozła, Psa, Kota, y Crocodyla, za bogi chwalili ale naywięcey Krokodyla, ktory kiedy dziecię komu ziadł za wielkie szczescie sobie poczytał tęŁaskę, yKoscioł mu zbudowali y dzien swięcili, głupi. PotPrzyp14.
– Tak więc kota grawaią: małe dzieci własne I tego karzą wczyich ręku słomka zgaśnie. PotWoj196.
– W pozywieniu koty dla wygody Posiłkiem zostawały psy za specyały A za buchty szkapy. DrobOpow33.
– Modroblady/ bladomodry albo bławy. glasfarbig; grasgrün/ meerblau/ graublau. verd grisâtre, de coleur de vître; de verd de mer. morze iest modroblade; kot ma modroblade oczy. T III854.
– Kotom iest trucizną kwiát ich [goździków] wespoł z pączkiem z ktorego wykwita. SyrZiel900.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe
kot łowny:
– [...] /nie każdy Kot łowny;/ Koteczká chwyta myszy;[...]. ErnHand544.
kot bagdecki:
– Kędy po szerokiem Cmyntarzu psow nie przeyźrzeć/ y moręgich okiem Kotow wielkich Bágdeckich. Tym z kamiennych stołow Pewną część zreżą ná dzień birek y báwołow. TwarSLeg76.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa
– Głaszcz ty kotowi skorę/ á on ogon w gorę.RysProvIV, 4.
– Im kot straszy stárszy/ tym ogon twárdszy.RysProvIV, 7-8.
– Bespiecznie myszy biegáią/ gdy Kotá domá nie máią. RysProvI, 3.
– Mnich niemowny/ kot niełowny/ gách wstydliwy/ gracż spráwiedliwy/ nigdy nie wskuráią.RysProvIX, 1.
– Wziął z rąk iego do Cara list Lubomierskiego Ipodał go drugiemu: dał trzeciemu drugi Asz się wszyscy obeszli iako rząd był długi Tak więc kota grawaią: małe dzieci własnie I tego karzą wczyich ręku słomka zgasnie [...]. PotWoj196.
– Kot nié łowny/ chłop (ábo żak) nie mowny/ często głodny. KnAd360.
(wariant I): – Dáley Kot trzáśnie/ niźli mysz skoczy.RysProvIII, 6-7.
(wariant II): – Hiszpan barzo załował ze z tem Potentatem Ktory kiedy się ruszy całem trzęsie Swiatem Polacy się zwadzili atym słuzy własnie Zenizeli Mysz skoczy, daliey kocur trzasnie [...]. PotWoj36.
– [Zalotnik] już ci czołem bije, po ziemi się tara, na komplementa wywnętrza, nogi całuje i liże, z trzewika brud żłopie, na wągiel się pali, sztafiruje, umizga i oblizuje, z godzinami w zawody jak zagorzały kot lata, pod zorze się pławi, w nocy nie sypia [...]. MałpaCzłow255.
Użycia metajęzykowe
- Quae desinunt in t, (exceptis knot, kogut, kot, kwiát, kwit, list, młot, most,) faciunt diminutiva in ik; ut chrost chrościk, bot bocik, okręt okręcik, drot drocik, dyáment dyámencik etc. WojnaInst58
