Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

AERIA

rzecz.
ż
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
T, L (XVII, XVIII), SWil, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, SW


Najwcześniejsze poświadczenie: 1690-1696
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   aeria
D.   aerii
  aeriej
B.   aerią
  aerię
N.   aerią
Ms.   aerii
liczba mnoga
M.   aerie
Etymologia
łac. aer, z gr.
Znaczenia
1. »powietrze; pogoda; klimat«
  • Dla grubej aeryjej, słoty ustawicznej królestwo ichm. nie byli w kościele u fary. SarPam 159.
  • Miasto [...] Leżąc dość w żyznych gruntach w pomorskiej krainie Zdrowością aeryej osobliwą słynie. KorczWiz 12.
  • A gdy wszytkie Pagorki y Niziny wszedzie opadaią tu to ta Aeria az blisko Grabia Ku Krakowu rosciąga sie. KomonDziej 4.
  • Przyczyny kaszlu pospolite. Naprzod piersi zaziębienie, tak aeryą ostrą, iako też piciem nagłym zimnego napoiu. CompMed 145.
  • Krtąn przez ktory aerya się wciąga y oddech wychodzi, iest składany z rożnych chrzęstek. KirchFac 43-44.
  • [...] Nayiaśn. Krolestwo Ichmość [...] podczas niepogodney zrana Aeryi [...] Kommunią S. przyimowali. GazPol 1735 62 1 nlb.
  • Są też tám [w kopalniach] rury niby kánáły, albo oddechy niby do Piwnic, ktoremi áeryę zdrową ze dworu wpuszczáią [...]. ChmielAteny1745 I 632.
  • Niestateczność y odmiana Aeryi tak częste zdrowiom ludzkim przynosi Alteracye. DanOstSwada V, 12.
  • Jaka aerya, pozycya, obfitość, iaka długość, szerokość granic? ChmielAteny II 3.
  • O mil 10. od Londynu ná piękney pozycyi, zdrowey áéryi y prospekcie cudnym [...] iest Pałac Krolewski Noncsuth ChmielAteny II 280.
  • Ususz go [korzeń piwonii] na aeryi nie na słoncu, ani przy piecu. BeimJelMed 442.
  • A to w czás było majowego ciepła, Kiedy swe Tytan purpurowe żagle, Rospostarł, kiedy áérya nie skrzepła. DrużZbiór 500.
Związki frazeologiczne

  • na wolną aeryją (sz. zm.):
    • »na zewnątrz«
    • Naywiększe twe staranie niech będzie, żeby pacyent na aeryą wolną niewychodził [...]. BeimJelMed 63.
    • [...] pacyenta twego na wolną aeryą niepuszczay przez kilka czasow; osobliwie nim się przelaxuie [...]. BeimJelMed 76.
Przenośnie
  • Niech y te same uprzykrzone częścią mroźne, częścią niepogodne aerye, w Majowe się Nam odmienią delicye.DanOstSwada I, 178
2. »pora«
  • Aeryja, pora [...] aeryja zimna, ciepła, wilgotna. T III 2-3.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Odsyłacze
Patrz: AER.
Autorzy: DL , KS
Data ostatniej modyfikacji: 06.06.2024