– Iutro da Pan Bog gdy y on wytrzezwieie y ia iakokolwiek s tei affectijei w ktorą mię on sam wdał do siebie przijdę, będę ia bez posłow z Krolewice[m] IM sa[m] mowieł. OssJŻyw35.
– Periánder stánowiąc prawá Koryntczykom/ nie kazał był tákich ludzi [...] wieszać/ co to cudzego rádzi ruszaią/ ále ich tylko na czele kazał piątnowáć/ áby ich wszyscy ználi; iákiego są ánimuszu y áffekcyiey; áżeby ná nie pátrząc/ drudzy się tákiego grzechu wystrzegáli y nie ruszáli cudzego. StarKazII, 110.
– Ten tytuł [herb] przywłaszczony Z iakieys przyrodzenia Affekcyey takiego dostąpił imienia. DrobOpow .
2.
»chęć, pragnienie, żądza«
– Affekcya iest takiego przymiotu, Czego się kolwiek choremu zabazy, Zaraz pozwolic. PotSyl10.
– Mowi záś Aáron y Eváx, że w ustách noszony [kamień gallasia] uskromia gniew, lubieżność, y insze gorące áffekcyie. AlbSekr260.
3.
»niedomaganie, cierpienie, choroba«
– Zwykli więc ieszcze ludzie y w tym nárzekáć y mruczeć przeciwko Pánu Bogu/ że ich długo w chorobie trzyma/ y rozmáitemi affekcyámi náwiedza. StarKazII, 589.
– Bárzo tego żáłuię, że lubobym z dusze sobie życzył drogi tey dopomodz I. K. Mci; nie mogę, zdrowie moie, y áffectie, ktore mi ustáwicznie dokuczáją, nie dopuszczáią. LubJMan13.
– LEKARSTWA NIEKTORE Ná ludzkie áffekcye y chorob przypadki. HaurEk25.
– Z-tą receptą łączę uprzeyme votum, abym Wm. M. Pan [...] od wszelakiey wolen afekcyey długo żył. PisMów II328.
– O preparácyi albo zgotowaniu i zażywaniu Saletry przeciw upałowi gorączek i innych gorących áffekcyij. SekrWyj178.
– Ten [ksiądz] cierpiąc w swej starości affekcyą wiatrow, Prosił mnie też o radę; ślę mu w upominku Z ksiąg lekarskich olejek wyciągniony z kminku. PotFraszBrück II269.
– Darmo wymawiasz z tego, że to afekcyja jego Co rok była ustawiczna - a ta była pedogryczna! StanTrans168.
– Złożył P. Bog chorobą y Affekcią oczu Xdza Rodkiewicza. RadziejKor72.
– Ipan Benedykt Sapieha [...] na affekcyą dissenterii umarł in Augusto. ZawiszaPam256-257.
– Na końcu stycznia, katarowa afekcya wszczęła się po całej Polszcze. KronZakBarącz195.
– Suchotnia affekcya ad ultimum punctum życia pozwoliła mowić. SapADiar39.
– Poseł Angielski po kilkadniowey affekcyi z tym się tu pożegnał światem. GazPol1735/74, 2 nlb..
– TOPAZ [...]. Ma moc wielką ná Lunátyczne áffekcye, ná szalenstwo, ná żądze ciáłá, ná uśmierzenie gniewu, na oddalenie złego humoru, krew zastánawia, glisty morzy iáko świádczy Abulensis, Berchoriusz, Vincentius, Alcazar. ChmielAteny1745 I561.
– Ten [ból] tylko maciczney affekcyi podległym białogłowom pospolity iest. BeimJelMed219.
– Jeżeli kto Apoplektycznym affekcyom podległy, niech sobie tył Głowy kauteryą da przypalić. BeimJelMed377.
– Pomaga też [kamień topasion] przeciwko Emorrhoiczney, y stimáticzney, ábo miesięczney áffekcyey. AlbSekr245.
– Enemá ná wypędzenie wiátrow w kolicznych áffekcyách. CompMed469.
– Inne Czapeczki przeszywáne z rozmáitych zioł, głowie służących zażywáią częstokroć ná zawrot y bol głowy z zimney przyczyny, iáko w Meláncholicznych áffekcyách. PromMed20.
– Purgánse w tey áffekcyey są też pożyteczne. PromMed63.
– Ná niespánie. Pospolitá iest tá affekcya práwie w káżdey chorobie. VadeMed134.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe
afekcja duszna || duszy afekcja:
– Tak też y w leczeniu áffekcyidusznych/ kto nie zniesie przyczyny grzechu/ y nie Strzeże się okázyiey/ znowu się powroci do swoich nałogow. StarKazII, 462.
– To rzecz pewna że przez żywą kontemplacią umarłych kalwarie y kości wroznych duszy pomagaią affekciach. MikSil291.
afekcja zdrowia:
– Xiążę Jmć Kurlandzki Ferdynand przez 8. dni affekcyązdrowia złożony [...] desiit vivere. MerkHist422.
afekcja cielesna:
– Ten postępek Páński vważáiąc/ ták mowi/ iż Pan náucza nas tym swoim postepkiem leczyć choroby y áffekcyecielesne/ lecząc pierwey áffekcye y choroby duszne. StarKazII, 130.
niezdrowia afekcja:
– Małżonka tegoż przyszłego Possessora Lotaryngii będąc od przeszłey niezdrowiaaffekcyi uwolnioną, czyni praeparatoria do podroży do Xięstw [...]. GazPol1736/93, 8 nlb..
Przenośnie
Doyście záś zgodne y spokoyne [...] Seymu przyszłego przyniesie universale remedium wszystkim [...] affekcyom Oyczyzny Naszey.GazPol1735/59, 5 nlb
