– Cele/ Sanctuaria [...] Heimliche Kammer oder Zell. DasHünDictPp iiijv.
– Zakonnicy [...] W błahych celach do tych czasów Zażywają swych niewczasów, Muszą: bo Pan wszystkim może, Aż ich na klasztor wspomoże. JarzGośc8.
– Poznáłá ich fałsz y zdrádę Osánná/ y wypędziłá ich zCelle. OkolNiebo95.
– Po puszczy swe Celle przy Káplicách máią/ chlebem y iárzynámi iáłowemi/ y wodą się niekiedy w tydzień posiláiąc. PruszczKlejn17.
– Mięsá nie iadáią/ w osobnych Cellách ogrodzonych mieszkáią iáko Pustelnicy. PruszczKlejn85.
– Cela w nim [klasztorze] kozda tak piękna że by się mogła nazwać Gabinetem krolewskiem, aiest ich zpięćSet okna po wszystkich malowane wielkie apostaremu iasne. PasPam77v.
– Iazas był wtym Curiosus [ciekawy] zem wszystkie mieysca pięknosć y ozdobę iako klasztoru tak Celi zrewidował. PasPam77v.
– Nawet y wceli gdzie mięszkał [sc. Luter] byłęm. PasPam77v.
– Po wszystkich tedy owych celach gdzies ięno zayrzał było pełno kobiet dzieci co to pouchodziło przed Woyskiem. PasPam78.
– Pátrząc na piekne Iasnogorskie cele, Posyłał gości do Klasztora wiele Ktorzyby z Oycow przywiedli do tego, Aby załogę przyięli od niego. OblJasGór70.
– Zaprowadził ich do swej cele [zakonnik]. LubSArtPol240.
– Niewiem co tá iest zá celá winiárska? Wierę gdy by przełożeństwo lub Klasztorow męskich, lub tám Ksieni álbo Przeoryszá, wiedziáłá o Celi winiárskiey, w ktorey by to szynk był, iáki táki pije, iákiego tákiego częstuią: bá wierę trzebá by tę celę zámknąć: i z-nią gospodarzá. MłodzKazI, 54.
– Zamknąwszy, iako zwyczay mniszki w Celach, Smieley z Dauletem postępuie Xieni. PotSyl85.
– Rzecze Aráches: Pokaz nam iego mieszkánie. Odpowie mu Zakonnik ták ná to pytánie: Ieśli was zechce vyrzeć, sam się wam nágodzi, A nam się celi iego pokazáć niegodzi. DamKuligKról163.
– Iuż mnich oboiey Woynie, nieporádzi wiele, Ziechał z Polá do twierdze do Klasztorney Cele. PotPocz109.
– Kiedy to doniesiono Przełozoney, przydała iey iedne Mniszkę rozkazuiąc iey aby ią dobrze na oku miała y zeby u niey w celli sypiała. HistŚwież499.
– Uprosił sobie wtenczas u Generała [...] żeby mogł w Krakowie mięszkać, y cellę w kąciku iakim klasztornym na osobności żeby mogł mieć. NiesKor II196.
– Srodkiem po między celami prowadzone [korytarze] y wentylacyi cellom są przeszkodą, y widoku dostatecznego mieć niemogą. BystrzInfArch D3v.
– Po uczynionym juramencie do Cel swoich rozchodzą się Kardynáli. ChmielAteny II123.
– Cela. Mönchs-Celle. célule, chambre d'un Réligieux. T III102.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe
cela winiarska:
»cela, w której pije się wino«
– Niewiem co tá iest zá celá winiárska? Wierę gdy by przełożeństwo lub Klasztorow męskich, lub tám Ksieni álbo Przeoryszá, wiedziáłá o Celi winiárskiey, w ktorey by to szynk był, iáki táki pije, iákiego tákiego częstuią: bá wierę trzebá by tę celę zámknąć: i z-nią gospodarzá. MłodzKazI, 54.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa
– Zakonnik w Celli/ Zołnierz we zbroi/ Człek przy prawie. Bespieczni są. ŻabPol B1v.
Przenośnie
Maszkarada nowożeńce [...] Twardyż to zakon, ciężka na mnie cela, Do śmierci smutku, za trzy dni wesela. Zwłaszcza kto trafi na kawalkatora; Lepiej sto razy z mnichy do klasztora.PotFraszBrück IIII, 343-344
