ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, T, L (XVI), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp

Formy gramatyczne

bezokolicznik

akomodować się

czas teraźniejszy

lp	1. os.	akomoduję się
	2. os.	akomodujesz się
	3. os.	akomoduje się
lm	3. os.	akomodują się

czas przeszły

lp	m	1. os.	akomodowałem się
		3. os.	akomodował się
	ż	3. os.	akomodowała się
	n	3. os.	akomodowało się
lm	mos	1. os.	akomodowaliśmy się

czas zaprzeszły

3. os.

akomodował się był

tryb przypuszczający przeszły

3. os.

akomodowałby się był

imiesłów współczesny

akomodując się

Znaczenia

1. »dostosowywać się, dopasowywać się do czego; składać komuś kompromisowe propozycje«

Składnia: czemu, do czego, z czym, ku czemu

Casztiliani y Andalogi/ ktorych kraina iest rownieysza y uciesznieysza/ accommoduią się choć też nie z chęcią/ ku temu/ co się barziey podoba ich Panu. BotŁęczRel III 4.
[...] Náostatek áccomoduie sie Moskwie/ záchowáć ich przy wszystkich práwách/ wolnościácyh/ y obrzędách w religiiey iesli go sobie dobrowolnie zá Páná y obronce obiorą. NowinyKról A.
Káżdemu czyniącemu rzecz/ trzebá się accomodowáć słuchaczom/ kto nie chce ná wiátr mowić. BudnyBPow 13.
Lubo I. K. Mość chce przysięgi, y aby na początku liczenia pieniędzy z Zwiąsku wyszli [żołnierze], [...] za przyiazdem Wm. M. M. Pana accomoduie się to, a po accomodowaniu Woyska rzeczy snadniey poydą. LubJMan 88.
AKkomoduiąc się zwyczaiom Cesarza Iego M przydałem Sto potraw Rybnych. CzerComp 45.
[...] z Siebie Wolnośćiom y Práwom Sponsionem y z wolnośći y Práw sobie wárunek gotow [król] będąc ad beneplacitum Reipublicae áccomodowáć się. WiadWarsz_1698_1III 1.
Sposoby leczenia akkomodować się maią rożnościom ich [ran]. CompMed 593.
Akomodować się czasowi/ Servire scenae. DasHünDict Oo2.

2. »starać się przypodobać komu, pozyskać kogo, podporządkować się komu«

Składnia: komu, z kim, do czego

Pan Sapieha radby się był do woli P. Hetmana accomodował. ŻółkPocz 36.
Akomodowáć się komu/ v. Dogadzam komu/ Przypodobam się/ Gwoli być komu/ Ulegać/ Przestáwáć z kiem. Kn 5.
W Warszawie takem się expediował z Krolem cale y z Canclerzem accomodowałem się y arcydobrze roziachał. OpalKListy 448.
Piszą wszyscy ze sie Ias Vczy arcy dobrze Skacze z szkoły doszkoły bo ci co go Vczą Chcą sie rodzicom cale wtym accomodowac. OpalKSat 3v.
Accomodowałem się do intenciy I. K. Mości, ile mogłem z całością Praw y Stanu Rzeczyposp. LubJMan 108.
Iedni na Swoie koło wodę ciągną drudzy usługą swoią inszym się akkomoduią. PasPam 148v.
Udają [ci, którzy roznoszą plotki] tu po wojsku, między milion inszych bajek, że Francja cale się juz akomodowała z Szwedami, My na to nie wiemy, co odpowiadać. SobJListy 590.
Jmć ks. Bokum dziękował za biskupstwo przemyskie. W punktach zaś akomodował się declarationi et decisioni J. K. M-ci i całego senatu. DiarSejm 338.
Była Ochota ImPan Podkomorzy tancował, proposse akkomodowalismy się Gościowi, z którego przyięcia Naszego Zdał się bydz kontent. SapADiar 144.

Użycia metajęzykowe

- Accomoduię się Me accomodo. SłowPolŁac II, 1

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Podhasła

Formy gramatyczne

lm	M.	nmos	akomodujące się
	D.		akomodujących się
	B.	mos	akomodujących się

Najwcześniejsze poświadczenie:

1659

Znaczenia

»dostosowujący się do czego«

Tą Irregularną figurą Miast y zamkow accomoduiących się mieyscu w Holandiey y po cudzych Ziemiach iest barzo wiele. NarArch 5.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

AKOMODOWAĆ SIĘ

*AKOMODUJĄCY SIĘ