Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

AUTOR

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: AUTOR, AUKTOR, AWTOR
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, T, L (XVII, XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   auktor ||   autor
D.   autora
C.   autorowi
B. uż. żyw.   autora
N.   auktorem ||   autorem
Ms.   autorze
W.   autorze
liczba mnoga
M. uż. osob.   auktorowie ||   autorowie
D.   auktorów ||   autorów ||   awtorów
C.   autorom
B. uż. osob.   autorów
uż. nosob.   autory
N.   autorami
Ms.   autorach
Etymologia
łac. auctor
śr. łac. author
Znaczenia
1. »twórca utworu literackiego, naukowego lub innego tekstu; pisarz«
  • Pisarz ktory sam z-siebie co pisze / składa. Scriptor [...]. Scriptor artium. [...] Scriptor librarius. [...] Lusor [...]. Auctor carminis. [...] Auctor operis seu orationis. [...] v. Autor. Kn 701.
  • Drugi raz iuż Lacińskiego Authora na Polski ięzyk przekładać się ważę. OvOtwWPrzem I.
  • Pozostały się iednak niektore pisma/ ktore miały bydź do druku podane za szczesliwego życia I. O. X. niebosczyka Osobie Iego X. Mści przez pewne Authory przypisane/ y ofiarowane Miedzy ktoremi/ y mnie sie DAPHNIS dostała/ w Bobkowe drzewo z Panny przemieniona. TwarSDaf 40.
  • Tylko tamte Pisma w Kanonie położone są, ktorych Authorowie nie są ludzie, ale iako Prorocy z Boskiego natchnienia pisali. KorRoz 7.
  • Pięknie temi wierszami w Boterze Polskim, niepewnosc ludzkiego zywota author wyraza. VorLetSkarb 230.
  • A teraz prosim, lub przed Twoje oczy Prosty Autor proste wiersze toczy. BorzNaw 34.
  • Auktor o śnie przed drugiemi powiada. BorzNaw 53.
  • Rozne Historye z roznych wiarygodnych autorow wybrane. SzołHist k. tyt..
  • Rozdział Pierwszy Intencyą Authora wyrazaiący. JabłSkrup 3.
  • Chcieć się nasycać dobrami doczesnemi, pokazywać się niedbać o nie, iest to contrarietas, podobna authorowi hypokrycie, ktory wydał xięgę przeciwko prozney chwale, sam iey szukaiąc w tey samey wzgardzie, ktorą zaleca. LeszczStGłos 20.
  • AUTEUR [...] AUTOR terminem nauk mowi się o tych wszystkich ktorzy wydali na świat pisma iakie. DanKolaDyk I, 156.
  • Mały dykcyonarz polski y francuski [...] Z Przydaniem zebrania osobliwego Krolestw, Prowincyi, Miast pryncypalnych [...] wyciągnionych z Wielu dobrych Auktorow. KulUszDyk 1 nlb..
  • Znać że Ciceronowe pisma/ także Iulij Caesaris y inszych ktorychkolwiek starych Authorow w ktorych wyborną Łacinę widziemy/ mędroszkowie tych świeższych ledwie nie naszych wiekow przerobili. DembWyw 17.
2. »inspirator, inicjator; stwórca«
  • Ci Bojarowie, ktorzy autorami byli konspiracyi [...] wpadli wprzód w bramę zamkową. NiemPam 70.
  • W kotły do koła uderzono; zgromadziwszy się, inquirowali authora nocnych rozruchow. VorLetSkarb 244.
  • Autorem nieszczęścia tego, znalazł się Bohdan Chmielnicki, który ligę wziąwszy z Tatary, znosi na Żółtych wodach syna hetmana Koronnego Potockiego z 1200 ludzi. WierzbKon 76.
  • Iego [kuchmistrza] iest powinność z rozumieć intencyą Pana swego, albo Autora, sprawcę Bankietu. CzerComp 7.
  • Duchowny moy Oycze, y Authorze drogi Wszelkich dobr, chcesz wędrować na zakonne progi. DamKuligKról 152.
  • Na p[re]zent dobywa, y wysoko na skroniach osadza Pierwszy takowego więczenia [perłami] auktor [...] Antoniusz. MikSil 70.
  • AUTEUR [...] Auctor [...] AUTOR osobliwie mowi się o tych, ktorzy są wynaleźcami czego. DanKolaDyk I, 156.
  • Tylkoć to sam Messyasz, iest Autorem cudu, Pięcią Chleby nakarmić, pięć tysięcy ludu. DrużZbiór 33.
  • HYPPOTAMUS albo Kon Morski [...] Ten to Zwierz iest Autorem y Inwentorem krwie puszczania. ChmielAteny1755 I 527.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • autor natury:
    • Author natury/ y natura sama serce w poyśrzodku ciała ludzkiego y bydlęcego/ z ktoregoby się żywot y czerstwość na wszytko ciało rozchodziła/ zasadziła. PruszczKlejn 35.
  • autor pokoju:
    • »Bóg«
    • Pokoiu wam życzę/ ktorego mieć nie będziecie/ aż Bog autor pokoiu zetrze Szatana pod nogami waszymi. BirkRus 19.
3.  prawn.  »powód, ten, kto wnioskuje do sądu o przeprowadzenie procesu«
  • Autor, powodna strona. Gerichtsw. der Kläger. droit: le demandeur. T III 14.
Użycia metajęzykowe
  • - [Substantiva nomina] [...] Aurypigment Autor Bakałarz Bannicya. WojnaInst 158
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: DL , KS
Data ostatniej modyfikacji: 29.08.2018