ESJP XVII i XVIII wieku

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp (cerkiew, cerki, cyrkiew), SXVI, L, SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
Kn, T (?)

Formy gramatyczne

Znaczenia

1. »świątynia«

– Cerkiew była iedna [w Moskwie] y Wielka gdzie Archiepiskop miał swoie sedem. ŻółkPocz 53.
– [Krzyczała schizma] Vstepuycie nam z Cerkiew, z Włádyctw, z Metropoliey, z Archimendryctw. BirkRus A3.
– Meczet: Bałwochwałnia: Cerkiew Turecka. JaśDict 108.
– Cerkiew: dom krolewski: Basilika. JaśDict 812.
– Tak do reparacji kościoła dominikańskiego w Janowie, także do wybudowania cerkwi bazyliańskiej w Kamieńcu Lit. nie skurczoną dopomógł ręką [ojciec autora]. MatDiar I, 151.
– Bazyliańska cerkiew w Kamieńcu od niego znaczną kwotą pieniędzy wysypaną na nią erygowana. MatDiar I, 493.

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

– [..] własnym torem prawdy Swiętey Wschodniey Apostolskiey Cerkwie y sam idziesz, y swoich tędyż prostuiesz? KalCuda C4.

2. relig. »wspólnota wiernych; kościół«

– Archiepiskopowie Konstantinopola nowego Rzymu, Uniwersalni Patriarchowie Swiętey wschodniey Cerkwie. KalCuda 55.
– A zátym nic niesłusznego sie niedzieie/ kiedy Pámiątka Wcielenia iego [Chrystusa] z Pámiątką Smierci/ álbo Zmartwychwstánia złączasię. Bo nie sámę rzecz rzeczewistą/ iáko byłá Cerkiew/ odpráwuie/ iáko ty bezrozsądnie báłákasz mowiąc: A to są rzeczy przeciwne rodzić się/ y záraz vmieráć y w Grob byc położonym/ y Zmartwychwstáć/ ále Pámiątkę tylko czyni. MohLit 328.
– Bo jako z boku Swego otroku Ewa jest wzięta, Tak też z wtórego Adama tego Cerkiew prześwięta. KochChrysTur 102.