ESJP XVII i XVIII wieku

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
L (XVII), SWil, SW

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T, SJP

Najwcześniejsze poświadczenie: 1650

Formy gramatyczne

Etymologia

z fr. à la mode

Znaczenia

1. »nowy zwyczaj, nowa moda zwłaszcza na wzór francuski«

– Czemuż nie crimen, świeżo do Polski wprowádzone, przedtym niewidáne nigdy ná wielu Herbách Korony, Mytry, Laury? czemusz nie crimen, Ministrorum, Statistow oraz z Alámodą wprowádzone do Polski tituły. LubJMan 125.
– Zwyczáie dawne w żárt y śmiech: Alámodá w kochániu, y w wadze. LubJMan 34.
– Westchnie głęboko: włosy drogie moie Ná ktorychem trawiłá wszytkie czásy swoie Monstrách prożnych/ y coráz inákszym tráfieniu z Cudzoziemskich álámod. TwarSPas 115.

Związki frazeologiczne

~ Więc stroi alamode Nauczy sie tancowac nauczy pilnowac Cudzych zonek [powracający z Francji]. OpalKSat 87v.

2. »suknia damska«

– Zapisuię Pannie Iagnieszce [...] Alamodę muchaeru Tureckiego Uzÿwaną ktorąnosiłam. DekrŻmud 173.
– Białegłowy chodzą w takim muchajerze, Jak i żona moja ma na alamudzie [!]. PotFraszBrück II 67.